૧૯૭૦ ની આ વાત છે. ત્યારે હું લાર્સન એન્ડ ટુબરોમાં સિવિલ એંજીનીઅર તરીકે નોકરી કરતો હતો.અમારી કંપનીને Hoechst Pharmacy (હેક્સ્ટ ફાર્મસી) નામની જર્મન કંપનીનું કામ મળેલું. આ કામ માટેકંપનીએ પ્રોજેક્ટ એંજીનીઅર તરીકે મને યોગ્ય ગણ્યો હતો, કારણ કે હેકસ્ટના રેસીડેન્ટ ડાયરેકટર ડોકટરવાઘનરની છાપ ટેરર તરીકે હતી. એમની કંપનીનો એકે એક માણસ આ વાત જાણતો હતો. મને ખૂબશિસ્તબધ્ધ રીતે કામ કરવાની તાકિદ કરવામાં આવેલી.
કંપનીના સ્વછ્તાના નિયમ કેટલા કડક હતા એનો એના ઉપરથી ખ્યાલ આવશે કે ગેટમાં દાખલ થતી એકેએક ગાડીના ચારે ટાયર હોઝપાઈપથી ધોવામાં આવતા.
અમારા મજૂરો માટે અલગ ટોયલેટસની વ્યવસ્થા કરવામાં આવેલી, પણ એ જરા કામથી દૂર હતી. એકદિવસ, અમારો એક મજૂર, ઝાડની પાછળ બેસી સંડાસ કરતો સિક્યુરીટીવાળાને હાથે ઝડપાઈ ગયો. મનેસમાચાર મળ્યા એટલે હું સમજી ગયો કે આ કામ ઉપરથી આજે મારી છૂટ્ટી થઈ જવાની. દસ મીનીટમાં જમને ડોક્ટર વાઘનરનું તેડું આવ્યું.
ત્યાંસુધીમાં મેં મારો લુલો-પાંગળો બચાવ તૈયાર કરી રાખેલો કે એણે હાથેકરીને એવું નહોતું કર્યું, એ ટોયલેટતરફ જતો હતો ત્યાં એની નીકળી ગઈ. આ બચાવ મેં ગુજરાતીમાં વિચારી રાખેલો, પણ ત્યાં પહોંચ્યા પછીખ્યાલ આવ્યો કે મારે તો એમને અંગ્રેજીમાં કહેવાનું છે. તરત મેં મનમાં આવે તેવો તરજુમો કરી લીધો,અને કહ્યું, Sir, It was not a deliberate act, it was a failure of human system. ડોકટર વાઘનર ગંભીરથઈ ગયા. એમણે કહ્યું, એને તરત અમારા ડોક્ટર પાસે મોકલી આપો, એ એને યોગ્ય દવા આપશે.
અને હું હેમખેમ બચી ગયો.
-પી કે. દાવડા
