વિનું મર્ચન્ટ વાર્તા ૨૦૨૦ -પરિણામ

વિષય:”મને કેમ વિસરે રે”

વિનુ મર્ચન્ટ વાર્તા સ્પર્ધા -૨૦૨૦ 

 પ્રથમ ઇનામ

૧-‘અજાણ્યો દેવદૂત’-વૈશાલી રળિયા પ્રથમ ઇનામ $125

બીજું ઇનામ

૨-એની રીંગ હજી ન વાગી -ઈલા કાપડિયા $40

૨-પુરાવો -સપના વિજાપુરા-$40

 ત્રીજું ઇનામ

૩-જીવનદાયિની”-આલોક ભટ્ટ -$31

૩-સહ પ્રવાસી –અલ્પા શાહ $31

આશ્વાસન

મને કેમ વિસરે રે –રાજુલ કૌશિક -$25

મારું તોફાની હનીમુન-જીગીષા પટેલ- $25

      મને આ વાર્તા સ્પર્ધાની બધી જ વાર્તા વાંચવાની ખૂબ મજા આવી. જે વાર્તાઓને ઈનામ મળ્યું છે તે વાર્તાઓ અને નથી ઈનામી ઘોષિત થઈ એ વાર્તાઓ વચ્ચે માત્ર ૧૯-૨૦નો ફરક રહ્યો છે. સાચા અર્થમાં તો દરેક વાર્તા એના આગવાપણાને કારણે કોઈને કોઈ સ્તર પર હ્રદયને સ્પર્શે છે. મારા માટે ઈનામી વાર્તાનું ચયન કરવું સહેલું નહોતું.

અહીં સાચા અર્થમાં તો દરેક પ્રતિસ્પર્ધી વિજેતા છે. સહુને મારા હાર્દિક અભિનંદન.
વિનુ મરચંટ વાર્તા હરિફાઈ પાંચ વર્ષોથી બેઠકના પ્લેટફોર્મ પર ચાલી રહી હતી. એમાં ઈન્ટરનેશનલ સ્તર પર સહુએ ઉમંગથી ભાગ લઈને એને સફળ બનવી એ બદલ હું બેઠકનો, બધાં હરીફોનો અને ઉત્સાહથી એને વાંચનારા ને સાંભળનારા વાચકો ને શ્રોતાગણનો અંતરથી આભાર માનું છું. આ સમસ્ત સફળતાના સાચા હકદાર આપ સહુ છો.
આ હરિફાઈનું હાલ માટે આ છેલ્લું વર્ષ છે. આશા રાખું છું કે હું આપ સાથે બીજી યોજના લઈને આવતા વર્ષે ફરી જોડાઈ શકું.
કોરોનાના આ મુશ્કિલ સમયમાં, આપ સહુ સ્વસ્થ રહો, સુરક્ષિત રહો એવી જ શુભકામના.

-જયશ્રી વિનુ મરચંટ

દરેક વિજેતાને વિનંતી તમારો ફોન નંબર સાથે સરનામું જયશ્રીબેનને મોકલે. jayumerchant@gmail.com

બેઠક – ‘वाचिकं सर्व वाङ्ग्मयम्’ – 04 : વાગ્મી કચ્છી

જયશ્રીબેન મર્ચન્ટ લિખિત વાર્તા વાગ્મી કચ્છીના અવાજમાં સાંભળો.

મને આશા છે નયનાબેન જેવો જ આનંદ મેળવશો.

વિનું મર્ચન્ટ વાર્તા ૨૦૨૦ -જયશ્રીબેન મર્ચન્ટ

  મિત્રો કલમ ઉપાડો અને તમારા મૌલિક વિચારોને પ્રસ્તુત કરો.

વિષય:”મને કેમ વિસરે રે”.-વિષય  “મને સાંભરે રે” પણ એ જ શીર્ષક સાથે પણ લખી શકાય અથવા જે વાર્તા લખવાના હો એને નવું શીર્ષક પણ આપી શકાય.

ઇનામ –

1. 1st $125,
2. 2nd $75,
3. 3rd $51. 
4. 2 consolation prizes of each $25.

       last date of submission April 15, 2020

Send to -pragnad@gmail.com

1. વાર્તા મૌલિક અને કોઈ પણ મિડીયામાં પ્રકટ ન થઈ હોવી જોઈએ. ૨૦૦૦થી વધુ શબ્દોની  વાર્તા આ સ્પર્ધા માટે સ્વીકારવામાં આવશે નહીં.
2. જો વાર્તા સત્યકથા પર આધારીત હોય તો એના આલેખન પહેલાં નીચે પ્રમાણે લેખકનું કથન હોવું જરૂરી છે: “વાર્તા સત્ય ઘટના પર આધારીત છે અને પાત્રો તથા દેશકાળના નામઠામ ગોપનીયતા જાળવવા લેખકે બદલી નાખ્યા છે.”
3. આ બાબત અંગે આયોજકો કે નિર્ણાયકોની કોઈ જવાબદારી રહેશે નહીં. નિર્ણાયકનો નિર્ણય અંતિમ રહેશે અને તે અંગે કોઈ બાંધછોડ કરવામાં આવશે નહીં.

ચારેક વાર્તાઓ અહી સંદર્ભ માટે મુકેલ છે. આના પરથી સમ્જી શકાશે કે ક્યા ક્યા વિષયો પર લખી શકાય.વાત પોતાની હોય, અન્યની હોય કે સ્દંતર કાલ્પનિક હોઈ શકે. આ માત્ર થીમ છે પણ એની અંદર શું લખવું એ સર્જક પર અધારિત છે. 

1. શરીરની બાહર-૨
2. હરખીમાસી-૨
3. મારું ઘર ક્યાં
4. I. જિંદગી એક સફર હૈ સુહાના – એપીસોડ ૯- આજ ફિર જીનેકી તમન્ના હૈ-૨

“वाचिकं सर्व वाङ्ग्मयम ”

મિત્રો

વાંચન સાથે સર્જન અને સર્જનનું વાચિકમ કરતા સાહિત્યનું રસપાન

તો સાંભળો કથા પઠન: નયનાબેન પટેલ

 

સંવેદનાના પડઘા : જીગીષા પટેલ

મિત્રો,

આજે જીગીષાબેનનાં લેખનના ૫૧ ચેપ્ટર પૂરાં થયાંનો આનંદ છે. તો ચાલો, તેમને વધાવીએ.

રાજુલબેનની મિત્રતા થકી મને જીગીષાબેનની ઓળખાણ થઈ, પછી તો ‘બેઠક’ના નિયમિત સભ્ય બન્યાં. બધાની સાથે ‘બેઠક’ના વિષય લખવાની પ્રવૃત્તિ શરુ કરી. મારુ કામ માત્ર એને પ્રોત્સાહન આપવાનું બન્યું, વિચાર તો હતા, સાહિત્ય વાંચ્યું હતું એટલે કલમ એમની ચાલવાં માંડી. તેમણે ‘સંવેદનાના પડઘા’ કોલમ લખવાની શરુ કરી. 

આમ જોઈએ તો એમની ‘સંવેદનાના પડઘા’ દરેક ચેપ્ટરમાં પડઘાયા અને આપણે સહુએ એને વધાવ્યા, ‘સંવેદનાના પડઘા’માં જિંદગીમાં બનતાં પ્રસંગો, વાતો, વાર્તારૂપે વહેતા થયા છે. વાર્તા માનવ જીવનમાં અનેક રંગોનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે એ વાત ખબર હતી પણ એમને વાંચતાં અનુભવી પણ ખરી.  જીગીષાબેને કોઈપણ જાતનો અંચળો ઓઢ્યા વિના જે સંવેદના અનુભવી તે નરી સરળતાથી કોઈપણ આયાસ કે પ્રયાસ વગર અને જ્ઞાનનું પ્રદર્શન કર્યા વગર આપણી સમક્ષ મૂકી. પરિણામે આપણે સૌ એમાં ખેચાતા ગયા અને પછી તો બુધવારે હવે જીગીષાબેન શું નવું લઈ આવશે તેવી ઉત્સુકતા જાણે રહેવાં માંડી.

એમનું સાહિત્ય વાંચન હતું જ પણ મને ક્યારેક એવું લાગતું કે, જીગીષાબેન માણસોને વાંચી શકે છે, એટલે શબ્દોમાં સરળતા સાથે આભા હતી. પણ ક્યાંય છેતરામણો આભાસ નહોતો. માનવી ભલે વિકાસ કરતો હોય પણ આપણે સહુ માનવીની સંવેદનાને સૌથી ઉપર અને સૌથી આગળ મૂકીએ છીએ કારણ કે માનવીની સંવેદના જ માનવીને  તાજા કરારા રાખે છે! આજના જમાનામાં જયારે માણસ રૂપિયા કામાવવામાં પોતે પરચુરણ જેવો થતો ગયો છે ત્યારે ‘સંવેદનાના પડઘા’ માણસને સંભાળય એ ખૂબ મોટી વાત છે. એ જ પડઘા, એ જ અહેસાસ, એ જ લાગણી, એ જ ઝાકળનાં બિંદુની ભીનાશ અને એ જ સંવેદનાનો અનુભવ આપણે તેમની દરેક વાતોમાં, વાર્તાઓમાં અનુભવ્યો છે.  

જીગીષાબેને તેમના ૫૧ લેખો પૂરા કરી આપણને ‘સંવેદનાના પડઘા’માં  સાહિત્યના આનંદ સાથે માનવીય લાગણીઓનો, સંબંધોનો અહેસાસ કરાવી જાગૃત કર્યા છે. તો ક્યારેક, આપણા અંદરના માયલાને કોઈની અંગત જિંદગીમાં ડોકિયું કરાવી ‘સંવેદનાના પડઘા’ સંભળાવ્યા છે. સાચું કહું, સરળતા અને સહજતા કોને ન ગમે? બસ તો, તમને બધાને પણ એમની વાતો અને વાર્તાઓ ગમી હોય અને સહૃદયથી સ્વીકારી હોય તો એમના આ પહેલા પ્રયત્નને જરૂર વધાવજો.

  

‘બેઠક’ અને તેના દરેક સર્જકો અને વાંચકો તરફથી જીગીષાબેનને ‘અભિનંદન’.

હું એમને ફરી આમંત્રણ આપું છું કે જાન્યુઆરી મહિનાથી આપ ‘શબ્દોના સર્જન’ પર એક નવા વિષય સાથે આપની કલમ રજૂ કરો. તે દરમ્યાન આ લેખ લખતાં થયેલા આનંદ અને અનુભવને આપ દર બુધવારે લખી ચાલુ રાખો જેથી બીજાને લખવાની પ્રેરણા મળે.

આપણી ભાષા સમૃદ્ધ છે માટે વાંચન અને સર્જન સાથે ગતિમય રહેવી જોઈએ. આપણી માતૃભાષાને સાચવવાની જવાબદારી સૌની છે. જીગીષાબેન તમારાં યોગદાનની ‘બેઠક’ કદર કરે છે અને અમે તમારા માટે ગૌરવ અનુભવીએ છીએ.

– પ્રજ્ઞા દાદભાવાલા

સંવેદનાના પડઘા -૪૯વૃદ્ધાવસ્થાનો સહર્ષ સ્વીકાર

માયાબેનનાં બંને દીકરાઓ ભણી ગણીને પોતાની જિંદગીમાં વ્યસ્ત થઈ ગયા હતા.માયાબેન અને તેમના પતિ નરેશભાઈ ભરી દુનિયામાં જાણે એકલા પડી ગયા હતા.બે બાળકો અને સાથે સાથે પોતાનો ધમધમતો વ્યવસાય અને માયાબેનની બેંકમાં જોબને લીધે તેમનું આખું જીવન ખૂબ વ્યસ્ત વ્યતીત થયું હતું.માયાબેનને બેંકમાંથી ઉંમર સાથે નિવૃત્તિ મળી ગઈ.અને મિલો બંધ થવાથી મિલમાં કોટન સપ્લાયનો નરેશભાઈનો ધંધો પણ ધીરે ધીરે પડી ભાંગ્યો .આખી જિંદગીની બચત અને બંને દીકરાઓ ઉચ્ચ ભણતરને લીધે સરસ સેટ થયેલ હોવાથી તેમનેઆર્થિક તકલીફ કોઈ નહતી.બસ નિવૃત્તિના ખાલીપાએ તેમનું જીવન નીરસ બનાવી દીધું હતું. વ્યવસાયને પ્રાધાન્ય આપીને ક્યારેય પોતાના કોઈ મોજશોખને તેમણે પોષ્યા ન હતા.પોતે ઘરડા થઈ ગયા છે તેમ વિચારીને બે ટાઈમ સાદું જમીને આખો દિવસ ટીવી જોયા કરે .પ્રવૃત્તિ વગરના નિવૃત્ત જીવને તેમને ઉંમરથી વધુ ઘરડા બનાવી વૃદ્ધત્વને કોસતા કરી દીધા હતા.એવામાં તેમના મિત્રના માતા ગુણવંતીબેનની ૧૦૦મી વર્ષગાંઠની ઉજવણીનું નિમંત્રણ આવ્યું. બંને પતિપત્નીતો ૧૦૦મી વર્ષગાંઠની ઉજવણીની વાત સાંભળીને જ આભા બની ગયા હતાં તેઓ તો ૬૫ની ઉંમરે રોજ,“આજે મારી કમર દુખે છે અને મને ચાલતા શ્વાસ ચડે છે.ભગવાન અટકી જઈએ તે પહેલા લઈલે તો સારું ,હવે જીવનમાં કંઈ મઝા નથી.” હમેશાં આવીજ વાતો કરતા.
       ગુણવંતીબેનની પાર્ટીમાં જઈને તો તેઓ આશ્ચર્ય ચકિત થઈ ગયા. તેમના વિચારો તેમનું રહનસહન તેમના દીકરાઓએ બનાવેલ તેમની ફિલ્મ ,ફોટા અને પુત્ર,પુત્રવધુઓ અને તેમના પૌત્ર-પૌત્રીએ તેમના અંગે કરેલ વાતોએ માયાબેન અને નરેશભાઈને વિચારતા કરી મૂક્યા.
        ૧૦૦ વર્ષની ઉંમરે તેમનો જીવન જીવવાનો ઉત્સાહ નવજુવાનને શરમાવે તેવો હતો.સંગીતમાં ડબલ વિશારદ અને અંગ્રેજી સાથે મુંબઈની વિનસેંટ કોલેજમાંથી ગ્રેજયુએટ ગુણવંતીબેનનું અંગ્રેજી પરનું પ્રભુત્વ પણ કંઈ નોખું જ હતું.તેમની જીવન જીવવાની રીત અને જીવન પ્રત્યેનો અભિગમ લાજવાબ હતો.સોવર્ષની ઉંમરે ગીતો ગાવા,કોઈપણ વાજીંત્ર હોય તાનપૂરો,હાર્મોનિયમ કે સરોદ વગાડી પોતાની જાત સાથે મગ્ન બની આનંદિત રહેવું.ગરબા અને નૃત્યના પ્રોગ્રામ સ્ટેજ પર ભજવવા.બધીજ બોર્ડ ગેમ,પત્તા ,કેરમમાં ભલભલાને હરાવી દેવા.સિનિયરોની સોસાયટીનીઅને ઉમંગ અને રોટરી ,લાયન્સ જેવી સંસ્થામાં સક્રિય રહી સમાજને ઉપયોગી થવું.રોજ પલાળેલા ડ્રાયફ્રુટ ખાઈને કસરત કરવી. પોતાના પૈસા સંભાળવા ,ચેકો ભરવા ,પોતાના પૈસાનો વહીવટ પોતે જ કરવો,પોતાનું બેંકનું કામ પોતે જ સંભાળવું.ઘરડાં થયા હવે શું કપડાંને દાગીના એવો વિચાર જરા પણ કર્યા વગર રોજ નવી સાડી પહેરી અને પોતાના બગીચામાંથી ફૂલો તોડી સાડીને મેચીંગ મોગરા,ગુલાબ અને કોયલની વીણી બનાવી અંબોડામાં નાંખવી.મિત્રો સાથે મળી નિત નવી વાનગી આરોગવી.આઈસક્રીમ પાર્ટી કરવી,રોજ નિયમિત ચાલવું અને કસરત કરવી.નવા નવા ભજનો જાતે બનાવી ગાવા,નાટકને સંગીતના સમારંભોમાં જવું.તેમના જીવનની વાત સાંભળી માયાબેન અને નરેશભાઈતો વિચારમાં પડી ગયા!
       એથીએ વિશેષ જ્યારે તેમના જમાનાથી ખૂબ આગળ કોઈ જ્ઞાની ગુરુ જેવી તેમની વિચારસરણીની વાત તેમની પૌત્રીઓએ કરી ત્યારે તો પાર્ટીમાં આવેલ સૌ વાહ વાહ પોકારી ઊઠ્યા.
        તેમની પૌત્રીએ કીધું” જ્યારે હું સ્કૂલમાં જતી ત્યારે મારા ક્લાસનાં બધા છોકરાઓ પહેલાં પાના પર તેમના દાદીના કહેવા પ્રમાણે નમ:શિવાય કે શ્રી રામ કે જય સાંઈબાબા લખતા ત્યારે મારા દાદી મને લખાવતા “હું બધાંથી વિશિષ્ટ છું”આજની secret પુસ્તક કે ગુરુઓના હકારાત્મક અભિગમની વાત તેમણે ૫૦ વર્ષ પહેલા તેમના બાળકોને શીખવી છે.તેમજ તેમના પૌત્ર-પૌત્રીને લખેલા તેમના પત્ર જે તેમના જ મોતીના દાણા જેવા અક્ષરમાં નીચે મુજબ પાર્ટીનાં પરિસરમાં લગાવેલ હતા.

1. દુ:ખી થવાના દસ રસ્તા
2. તમારી જ વાત કર્યા કરો.
3. તમારો જ વિચાર કર્યા કરો.
4. કદર કદર ઝંખના કરો.
5. કોઈ ઉપેક્ષા કરે તો બળ્યા કરો.
6. બંને તેટલીવાર “ હું” વાપરો.
7. બીજાઓ માટે બંને તેટલું ઓછું કરો.
8. તમારા સિવાય કોઈનોય વિશ્વાસ ન કરો.
9. બંને ત્યાં તમારી ફરજમાંથી છટકી જાઓ.
10. દરેક બાબતમાં તમારો જ કક્કો ઘૂંટ્યાં કરો.
11. તમારી મહેરબાની માટે લોકો આભાર ન માને તો મનમાં સમસમ્યા કરો.

આવા તો અનેક પત્રો ત્યાં મૂકેલા જોઈ અને પુત્રવધુઓને તેમની વ્યવસાયીક પ્રગતિ માટે લખેલ પ્રશંસાના પત્રો જોઈ સૌને તેમના વિશિષ્ટ અને બધાંથી અલગ તરી આવતી વિચારસરણી માટે અનેરું માન ઊપજ્યું.
ગુણવંતીદાદીની પાર્ટીમાંથી ઘેર ગયા ત્યારે માયાબેન અને નરેશભાઈ જેવા અનેક સિનિયરો પણ પોતે પોતાની જાતને વૃદ્ધ નહી સમજી ,જીવનને કોઈપણ શારીરિક,માનસિક કે સામાજિક ફરિયાદ વગર અંત સુધી નિજાનંદી બનીને રસસભર રીતે કેવીરીતે જીવી શકાય તેની પ્રેરણા લેતા ગયા.સાથેસાથે વૃધ્ધાવસ્થાનો
સહર્ષ સ્વીકાર કરવાનું પણ શીખતા ગયા.

જીગીષા પટેલ

હળવેથી હૈયાને હલકું કરો..-૪

તે દિવસે ઓપેરશન રૂમની લાલ લાઈટ ખુબ બિહામણી લાગી ,આમ પણ હોસ્પિટલ ક્યાં કોઈને ગમે છે ?શુક્રવારની સવારે અમે સૌ ઓપરેશન રૂમની બહાર આશા અને વ્યથાભરી સ્થિતિમાં બેસી રહ્યા ..અમારે ડૉ બહાર આવે તેની રાહ જોવાની હતી..શું થશે ?મારું માત્ર ૧૮ મહિનાનું નાનું બાળક,આજે એની સૌ પ્રથમ જીદગીની વાસ્તવિકતાનો સામનો કરવાનું  હતું,  શું આ નાનકડું શરીર બધું જ ખમી શકશે ખરું ? હે ભગવાન મારા બાળકને કોની નજર લાગી ગઈ ?

આજથી ૧૮મહિના પહેલા અમે સૌ કેટલા આનંદમાં હતા વાહ.. બાબો આવ્યો છે અને ઘરમાં બધાએ પેંડા વહેચ્યા હતા, એટલો તો દેખાવડો છે કે વાત જ ન પૂછો ? ગોરો ગોરો અને ગોળ લડવા જેવું મોઢું અને માખણનો પિંડો જોઈ લો …લાવ પહેલા કાન પાછળ કાળું ટપકું કરી લે..કોઈની નજર ન લાગે, મારા બા બોલ્યા અને હું મારા બાળકને જોઇને ખુબ ઉતેજના અનુભવતી રહી, પોતાનું બાળક હોવું એ દરેકના જીવનની સૌથી એક્સાઇટિંગ મૉમેન્ટ હોય છે.મારી બા કહેતા તારે પણ બહુ વખાણ ન કરવા મીઠી નજર તો માની પણ લાગે સમજી!  અને સાચે જ  જાણે મારા બાળકને મીઠી નજર લાગી ગઈ….ખોળાનો ખુંદનાર દીધો તો ખરો પણ…  આ શું ?

        તમારા બાળકની કિડની કાઢવી પડશે ડૉ. બોલ્યા, અને જાણે વીજળી પડી… કેમ ? એક પણ શબ્દ અમે ઉચારી ન શક્યા ગળું જાણે સુકાઈ ગયું.. માત્ર અમારી આંખો ડૉ. સાહેબને ફાડી ફાડી ને જોઈ રહી.અમારા જીવનનું સૌથી મોટું આશ્ચર્ય ?  સૌથી મોટો ડરામણો પ્રસંગ …આટલા નાના બાળકને કેન્સર કેમ હોય? ડૉ. અમને રિપોર્ટ હાથમાં આપ્યા અને કંપારી છુટી ગઈ, રિપોર્ટ લેતા હાથ પણ ધ્રુજવા માંડ્યો… અને ડૉ. બોલ્યા ડરતા નહિ એક કિડનીથી લોકો આખી જિંદગી જીવે છે.અમે બોલ્યા પણ આટલા નાના બાળકને આટલી મોટી સર્જરી ? અમારું આ નાજુક બાળક કઈ રીતે જીલશે?..એના જીવન માટે કિડની કાઢવી જરૂરી છે… ડૉ.ના એક એક વાક્યો જાણે માથામાં ઘા કરતા હતા. અને પછી શું ? હે તે દિવસે ખુબ રડી ચોધાર આંસુએ રડી .એક બાજુ આંસુનો વરસાદ તો બીજી બાજુ ઘરના પુરુષમાં વ્યથાનો ડૂમો.

મન બોલી ઉઠ્યું.ભગવાન બધું આપીને પછી પાછું કઈ રીતે છીનવી શકે ? અને સમાધાન કરતા મને શંકાને સ્થાન આપી દીધું .આ ડૉ. કિડનીનો વેપાર નહિ કરતો હોય ને ?મારા છોકરાની કિડની કોઈ આરબને …બસ અમારું મન આ વાત ને સ્વીકારવા તૈયાર નહોતું થતું ..અમે ચુપચાપ રિપોર્ટ લઇ ઘરે ગયા,મમ્મી પપ્પાને વાત કરી બીજા અનેક ડૉ.ની સલાહ લીધી,30 ડોક્ટરો પાસે ચેકઅપ કરાવ્યા પછી દર વખતે જવાબ મળ્યો કે કિડની કઢાવી નાખો બાળક જીવી જશે. વાત અહી વાસ્તવિકતાને સ્વીકારી આગળ વધવાની હતી. પ્રયત્ન કર્યા વિના હારી કેમ જવાય ? એના કરતા પરિશ્રમ કર્યા બાદ હાર  સ્વીકારવી પડે તો…., ડૉ. બોલ્યા વિકસેલા વિજ્ઞાન સાથે પરિશ્રમ સફળ થવાની ૮૦% થી ૯૦% ની ખાતરી આપે છે.

મારું મન બોલી ઉઠ્યું નકારાત્મકતા એટલે આત્મહત્યા -જીવનના રંગને ઢોળવાની વાત છે મારે તો જીવનના રંગને જાળવી રાખવા છે. બધાને બધું નથી મળતું કોઈ સ્વીકારનારા હોય તો કોઈ નકારનારા પણ હોય છે પણ નકારાત્મકતા માણસને અભાગીયો બનાવે છે. મારી બા બોલ્યા વાત અમુક પ્રકારના  રસ્તાને માત્ર ઓળંગવાના  છે બેટા અને માનસિક તણાવ એ તો પરિસ્થિતિને સ્વીકારવાની કળા છે. ખૂબ મનોમંથન કર્યા બાદ અમે આ નિર્ણય લીધો મારું બાળક જીવશે એક કિડની સાથે હું એની સારવારના અંતિમ બિંદુ સુધી કોશિશ કરીશ.

આપણે સૌ પુષ્પો જેવા છીએ સુગંધ દેખાતી નથી પણ આસપાસ અનુભવવાતી હોય છે. મિત્રો તમે કોઈએ આવી પરિસ્થિતિ સ્વીકારી હોય તો આવો હળવેથી હૈયાને હલકું કરો.. કદાચ આપનો અનુભવ કોઈકના જીવનને જીવંત બનાવશે.અને રંગોથી ભરી દેશે.

પ્રજ્ઞા દાદભાવાળા

 

હળવેથી હૈયાને હલકું કરો-૩

જેન્તી એ જેન્તી નીચે આવ,…..
“ભાઈ કોઈ ઉપર જાવ પેલો જેન્તી એની રૂમમાં એકલો છે…  કોઈ એ છોકરાને બચાવો .. એની માં ને આપણે શું જવાબ દેશું ?… એ જેન્તી નીચે આવ ..”
પણ લાકડાનો દાદરો તો સળગી ગયો હતો ઉપર કેવી રીતે કોઈ જાય ? અને કોણ જાય ? બધે આગની જ્વાળા,કાળઝાળ ગરમી ને કાળા ડીબાંગ વાદળ સમ ધુમાડો, માનવ મેદનીની અસહ્ય અકળામણો, લોકોની દોડાદોડ, કારમી ચીસો, તે દિવસે બધા ડરથી ધ્રુજી ગયા.
           આ ધડાકાથી આખું બિલ્ડીંગ નીચે ઉતરી ગયું હતું. અને પછી વધુ ધમાકા ,બધાને અગનગોળો બિલ્ડીંગમાં આવ્યો તેવું લાગ્યું હતું અને જેન્તી એકલો એની રૂમમાં સંતાઈને બેઠો હતો.  ..અકળામણ, અજંપો અને અજાણ્યો ડર.. આગ એટલી વિકરાળ હતી કે મોટા પણ ડરી જાય આ તો માત્ર ૧૨ વર્ષનો બાળક માં બાપ વગર એકલો પોતાની રૂમમાં ડરથી છુપાઈને ખાટલા નીચે ભરાણો હતો. આખું બિલ્ડીંગ એના નામની બુમ પાડી એને નીચે બોલાવતા હતા. જેન્તી પ્રભુદાસ બિલ્ડીગમાં બીજે મળે એકલો ડરથી ફફડતો હતો.
 તે દિવસે આખું મુબઈ શહેર ધ્રુજી ઉઠ્યું હતું. આ વાત ૧૯૪૪ના દિવસે મુંબઈના બંદર (ડોકયાર્ડ) ખાતે ફોર્ટ સ્ટિકિન (Fort Stikine) નામના માલવાહક જહાજમાં અકસ્માતે આગ લાગી હતી. વિક્ટોરિયા ડૉકમાં લાગેલી ભીષણ આગ અને ધડાકાને આજેય ઘણા ભૂલી શક્યા નથી. એસએસ ફોર્ટ સ્ટિકિન જહાજમાં પ્રસરેલા દાવાનળે અનેકને ધ્રુજાવી દીધા, રૂની ગાંસડીઓ, વિસ્ફોટકો તેમ જ યુદ્ધ-સામગ્રી સાથે સોનાથી ભરેલ જહાજ બ્રિટનથી ભારત આવ્યું પણ વિસ્ફોટમાં સોનું ડૂબી ગયું, ઊડી ગયું અને ન જાણે ક્યાંનુ ક્યાં ફંગોળાઈ ગયું..૧૦૦ કિલોમીટર સુધી સ્ટીમરના ધડાકાએ કેટલાય વિસ્તારોને ધરતીકંપ જેવો અનુભવ કરાવ્યો હતો. ઘણાના ઘરમાં ધડાકામાં ઉડીને સોનાની પાટ પણ આવી હતી ….આ પાટ નહોતી અગ્ન ગોળો હતો ..મોત લઈને આવ્યો હતો.

       ત્યારે જેન્તી જુની હનુમાન ગલીમાં એની માં સાથે રહેતો હતો..જેન્તીના પિતાનું પોતાનું પ્રભુદાસ બિલ્ડીગ, તે દિવસે ઘરમાં એ સાવ એકલો હતો. આમ પણ પિતા તો બાળપણમાં જ ગુજરી ગયા હતા બા વધારે સમય જાત્રા કરવા જતા.પાડોશી જ એમનો પરિવાર એટલે જેન્તીની માં પાડોશીને ઘર અને જેન્તીને સોપી બે દિવસ બહારગામ જાત્રાએ ગયા હતા.ત્યાં અચાનક સ્ટીમર ફાટી અને આંખુ મુબઈ ભડકે બળવા માંડ્યું. ચોમેર ફફડાટ વચ્ચે ભાગદોડમાં અને અફડાતફડીમા બિલ્ડીંગના સૌ કોઈ જીવ બચાવવા ભાગ્યા, નીચે પહોંચ્યા  પછી બધાને ધ્યાન ગયું કે જેન્તી દેખાતો નથી.અરે એ છોકરો તો એની રૂમમાં સુતો હતો …અને બસ સૌએ ભેગા મળી બુમો પાડી. જેન્તીએ અવાજ સાંભળ્યો બારીમાંથી દેખાયો. મોઢું કાળું થઇ ગયું હતું. તે સતત ખાંસતો પણ નીચે કેવી રીતે જાય? નીચે જવા ગયો તો દાદર લાકડાનો હતો સળગી રહ્યો હતો. લોકો બુમો પાડીને એને બોલાવતા હતા નીચે આવ, નીચે આવ… જીવ કોને વ્હાલો ન હોય ,તે દિવસે જેન્તીએ પોતાનો જીવ બચાવવા પોતે જ હિમંતથી નિર્ણય લીધો અને નાસીપાસ થયા વગર કોથળો પહેરી ઉપરથી કુદયો. એની પાસે બીજો કોઈ વિકલ્પ પણ ન હતો, છેલ્લી ઘડીએ પોતાની મેળે એકલા જ જીવ બચાવવાનો ઉપાય શોધ્યો..લોકોએ ઝીલી લીધો ખુબ વાગ્યું પણ જીવ બચી ગયો.

    “I learned that courage was not the absence of fear, but the triumph over it. The brave man is not he who does not feel afraid, but he who conquers that fear.” — Nelson Mandela
“મને ખબર પડી કે હિંમત ભયની ગેરહાજરી નથી, પરંતુ તેના પરનો વિજય છે. બહાદુર માણસ તે છે જે ડરતો નથી, પણ તે ડર જીતી લે છે. “- નેલ્સન મંડેલા

         દરેક વ્યક્તિ અલગ અલગ વસ્તુથી ડરે છે કોઈ પોતાથી જ ડરે છે તો પ્યારથી ડરે છે, દરવાજો ખુલ્લો હોય તો ડરે છે અને બંધ દરવાજામાં ડર લાગે છે, જંગલથી ડરે છે, અને મંગલથી પણ ડરે છે. કાતિલ વીંછીથી કોમળ પીંછીથી. કૂતરાથી ડરે છે, કૂતરાથી બીવાવાળા બિલ્લીથી પણ ડરે છે.તો કોઈ બિલ્લીથી ડરનાર ઉંદરથી પણ ડરે છે. બોમ્બથી ડરે છે અને બોમ્બથી બચવા જે ખાડામાં છુપાવાનું હોય એની ગૂંગળામણથી પણ પણ લોકો ડરે છે. કોઈને ઊડી જવાનો, પડી જવાનો, વાગી જવાનો, ખોવાઈ જવાનો,લપસી પડવાનો, ડૂબી જવાનો  આવા અનેક  ફોબિયા ક્યાંક કોઈ દરેકમાં અંશે હોય જ છે ઝીરો ફોબિયા, આરો ફોબિયા, આર્ટ ફોબિયા, હોમો ફોબિયા જેવા અંગ્રેજીમાં જેટલા ફોબિયા નામના શબ્દો છે.એ બીજું કઈ નહિ પણ માણસનો ભય છે  મનમાં સતત ભય… ભય… ભય..! ધ્યાનથી વિચારો, આપણા સૌની અંદર નાના-નાના કેટલા ‘ભય’ છુપાઈને બેઠા છે? જેને કશાનો ભય ન હોય એવો માણસ આજે હોવો અસંભવ છે. આપણે સૌ જુદા જુદા ડર, ભય કે ખોફના ડિપાર્ટમેન્ટલ સ્ટોર છીએ. નાનપણમાં માં નો પાલવ પકડીએ છીએ એ ભયના સૂચક છે.
            વાત ભયને દુર કરવાની છે આપણામાં રહેલી શક્યતાઓ ને માત્ર જાણી લેવાથી માણસ ભય પર વિજય મેળવે છે.અદભુત ચમત્કારિક શક્તિ ધરાવતું  આપણું અર્ધજાગ્રત મન ભયથી પ્રેરિત નકારાત્મક વિચારને દુર કરી આપણને વિજય આપી શકે છે .

      વાત સ્વીકારની છે, હકારની છે. આવી કોઈ પરિસ્થિતિમાં તમે ઘેરાયા હો તો ક્યારેક હૈયાને અમારી પાસે હળવું કરજો તમારી વાતોથી એક વ્યક્તિ પણ કે કોઈ માર્ગ મેળવશે અથવા જીવન માણશે તો જીવન ધબકતું લાગશે.

પ્રજ્ઞા દાદભાવાળા

માર્ચ મહિનાની બેઠકનો અહેવાલ અને સ્પર્ધાની જાહેરાત

મિત્રો,

આજે બેઠકમાં  વીનું મર્ચન્ટ વાર્તા સ્પર્ધાની જાહેરાત  કરશું.

માટે ફરીથી વાર્તાની ફાઈલ નામ સાથે મુકું છું.

વિનુ મરચંટ સ્પર્ધા-2019 with name

આજે સાંજે તમારી ઉત્સુકતાનો અંત આવશે.

*************************************************

મિત્રો ગયા વખતની આપણી “બેઠક” ખુબ સરસ રહી.તમારા બધાની હાજરીએ અને વ્યક્તવ્યએ  વિષયને શણગાર્યો.એમ કહો વિષયને અનુરૂપ એક ટર્નિગ પોઈન્ટ આપ્યો. હા આપણો વિષય હતો “ટર્નિગ પોઈન્ટ” આપણી “બેઠક”29મી  માર્ચ 2019 સાંજે 6.૦૦વાગે  (BAYVP: Shreemaya Krishnadham)માં ‘બેઠક’ મળી સૌ કોઈએ ઉજાણી કરી અને આંનદ મણ્યો,’બેઠક’ની રૂપરેખા આ પ્રમાણે હતી.સરસ્વતી વંદના પછી  પ્રજ્ઞાબેન દાદભાવાળાએ બધાને  આવકાર્યા ત્યાર બાદ  આ મહિનાનો વિષય “ટર્નિંગ પૉઇન્ટ”  પર બ્લોગના સર્જકોએ પાંચ થી સાત મિનીટ રજૂઆત કરી કલ્પનાબેન રઘુ શાહ ,રાજેશ શાહ ,સપનાબેનવિજાપુરા, જિગીષા પટેલ,પ્રજ્ઞા દાદભાવાલા ત્યાર બાદ પ્રેક્ષકોએ એક પછી એક સૌ કોઈએ  પોતાની રજૂઆત કરી સમય જાણે ટુંકો પડ્યો સૌ કોઈએ દિલ ખોલીને આ વિષયને વાંચ્યા વગર  ડાયરીના પાના ઉખેડતાં હોય તેમ પર્સ્તુત કર્યો.ન બોલનારા એ આજે દિલ ખોલી વાતો કરી અને  વિચારોને અને વાંચન વહેતું કર્યું. ભાષાને જયારે વાચા મળે ત્યારે તે સદાય જીવંત જ રહે છે. ‘બેઠક’માં પરિવાર જેવું વાતાવરણ હોય છે. સૌ કોઈ વિકસે છે અને આજુબાજુના સર્વને વિકસાવવા માટે મદદ કરે છે.આ દિવસે નીલેશ ભાઈનો  જન્મદિવસ સૌએ જાગૃતિના સ્વાદિષ્ટ ભોજન ખાઈ સહિયારો ઉજવીઓ.

૫-સંવેદનાના પડઘા-જિગિષા પટેલ

જ્યોતસે જ્યોત જલાતે ચલો..

અસલાલી ગામની ભાગોળે બે ખાદીધારી ઝભ્ભોલેંઘો પહેરેલા વ્યક્તિઓ રામજીઠાકોરનું ઘર કયાં આવ્યું તેમ કોઈને પૂછી રહ્યા હતા.પૂછતાં પૂછતાં રામજી ઠાકોરની ઓસરી પાસે આવી પહોંચ્યા ને પૂછ્યું “લક્ષ્મણ ઠાકોરના ભાઈ રામજી ઠાકોરનું ઘર આ …જ ….કે? ત્યાં તો જશોદા રામજી ઠાકોરની પત્ની હાકોટો પાડતી બહાર આવી” અરે …..એય……કુણસે…..ઈની માને………કે મારા ફળિયામાં આવીને એ કાળમુખા લખમણીયાનું નામ લે …સ!!”જશોદા કુતૂહલ સાથે બહાર આવી.માણેકભાઈ ને હરિભાઈએ જશોદાને બેહાથ જોડી નમસ્કાર કર્યા અને કીધું”બહેન અમે સદવિચાર પરિવાર ના કાર્યકર છીએ.તમારી સાથે થોડી વાત કરવા માંગીએ છીએ.

જશોદાના પતિને તેના દીયર લક્ષ્મણે ધારિયાથી હુમલો કરી મારી નાંખ્યો હતો.લક્ષ્મણ જનમટીપની સજા સાબરમતી જેલમાં કાપી રહ્યો હતો.માણેકભાઈને હરિભાઈ જશોદાને નાના દીયર સાથેનું વેર ભૂલીને તેને માફ કરી દેવાનું સમજાવવા આવ્યા હતા.જશોદા તો વાત સાંભળીને જે…..ભડકી ને જોગમાયાનું સ્વરૂપ લઈ મોટામોટા ડોળા કાઢી ગુસ્સા સાથે બોલી “ મારા ધણીને ઈયોને ભર ઊંઘમાં દગો દઈને ઘાસ વાઢે તેમ વાઢી  નાંખ્યો અને તમે હું કોસ કે ભૂલી જઉં ,તમને લગીરેય શરમ નથ આવતી ?? મને ઈ ટાણે આવું કહેતા……જેવા આયા સો એવા હેંડવા મોંડો અહીં કનેથી નહી તો તમારા ટોંટીયા પોંહરા કરી દેઈસ….હોવ…. સુલેહ કરાવવા વારા ના જોયા હોય…..નીકરી પડયાસે…….”

રામજી ઠાકોર મોટાભાઈ હતા.તેમણે નાનાભાઈ લક્ષ્મણની જમીન પચાવી પાડી હતી. લક્ષ્મણ અને તેની પત્નીએ રામજીભાઈને પોતાની હક્કની જમીન પાછી આપવા બહુ સમજાવ્યા. ગામના લોકો અને મુખીના  કહેવા છતાં રામજીભાઈ માન્યા નહી.લક્ષ્મણને ચાર નાના બાળકો હતા..દાઢીયાની મજૂરી કરીને ઘર ચલાવવાનું ,છોકરાને ભણાવવું – ગણાવવું આ મોંઘવારીમાં પહોંચાતું નહતું. પોતાની બાપાની જમીન હતી તો તેમાં તે ઘર બાંધે અને પોતાની જમીનમાં ખેતી  કરે તો શાંતિથી તેનો પરિવાર જીવી શકે.એક દિવસ ભૂખતરસથી પીડાતા પોતાના બાળકોને જોઈને અને સતત પત્નીના કકળાટથી ઉશ્કેરાએલ લક્ષ્મણ રામજીભાઈ પાસે ગયો.રામજીભાઈને બહુ સમજાવવા છતાં તે  માન્યા નહી ને ઉપરથી લક્ષ્મણને ભાંડવા માંડ્યા. ગુસ્સાથી વિફરેલ લક્ષ્મણે તેમને રાતમાં સૂતેલા જ વાઢી નાંખ્યા.

આ વેરની આગ ઓલવવાનું કામ માણેકભાઈ અને હરિભાઈએ માથે લીધું હતું.અનેક ધક્કા ને ગાળો ખાઈ તેમણે આ કામ પારપાડ્યું.રામાયણ,મહાભારત,ગીતા ને જ્ઞાનની વાતો જશોદાને સરળ શબ્દોમાં સમજાવી.

“તારા પતિએ ખોટું કર્યું છે તે બધા ગામ લોકો કહે છે. તે તો ભગવાનને પ્યારો થઈ ગયો.તું  લક્ષ્મણને  માફ  કરીને મોટી બનીજા. તારા છોકરાઓ મોટા થઈ ગયા છે.આ તારા દીયરના છોકરાઓ ભૂખે મરે છે.લક્ષ્મણને  એની ભૂલની સજા મળી ગઈ છે .તે જેલમાં હવે ખૂબ પસ્તાય છે.તે પેરોલ પર આવે ત્યારે ગામ વચ્ચે તારી પગે પડીને માફી માંગવા તૈયાર છે.અમે તેને પણ સમજાવ્યો છે.તું પણ સમજી તારો જન્મારો તારી લે.”

ઘણી સમજાવટ પછી જશોદાના હ્રદયમાં રામ વસાવવામાં માણેકભાઈ અને હરિભાઈ સફળ થયા.જસીભાભીએ લક્ષ્મણ ને રક્ષાબંધનના દિવસે જેલમાં જઈને બીજા અનેક કેદીઓની સામે તાળીઓના ગડગડાટ સાથે રાખડી બાંધી.બંનેની આંખમાં પશ્ચાતાપ અને મિલનના આનંદના આંસુ હતા.દિવાળીમાં પોતાના હાથે મગસ ને સુખડી શેકીને લક્ષ્મણને જેલમાં ખવડાવ્યા .

માણેકભાઈ ને હરિભાઈની આંખો ને હ્રદય અનોખા આનંદથી ભીંજાઈ ગાઈ રહ્યા હતા……

રે ….પસ્તાવો વિપુલ ઝરણું સ્વર્ગથી ઊતર્યું છે,

પાપી તેમાં ડૂબકી દઈને પુણ્યશાળી બને છે.

આમ વેરની આગ શમાવી પ્રેમનો દીવો પ્રગટાવવાની કેટલી મોટી વાત છે. !!!!!!!આજે દિવાળીને દિવસે આ વાત કરી છે. કારણ…………ચાલો આપણે પણ સાથે મળી ને પ્રેમ નો દીવો આપણા અંતરમાં પ્રગટાવીએ………

નવા સંકલ્પ સાથે………..આપણને પણ કોઈ ને માટે દિલમાં ખારાશ હોય……..કોઈ વિચારભેદ……….કોઈ મનભેદ…..હોય તો તે ભૂલીને નિર્મલ પ્રેમની જ્યોત જલાવીએ ….સાચા અર્થમાં દિવાળી ઊજવીએ…..ખુદ નિખરી સૌને સાથે નિખારીએ.

જ્યોતસે જ્યોત જલાતે ચલો,પ્રેમકી ગંગા બહાતે ચલો

રાહમેં આયે જો દીન દુ:ખી સબકો ગલે સે લગાતે ચલો……

( સત્ય ઘટના પર આધારિત .દર વર્ષે સદવિચાર પરિવારના ટ્રસ્ટીઓ ને મુખ્ય કાર્યકરો જેલમાં જઈ કેદીના  અને ગુનામાં જે  પરિવારે માણસ ગુમાવ્યો હોય તેને સુમેળ કરાવવાનું  કામ કરતા અને એક બે પરિવારમાં સુમેળ કરાવવામાં અચૂક સફળ થતા.મારા પિતાના એક સફળ પ્રયત્નની આ વાત છે.)