હેલીના માણસ – 8 | ખુમારી

નમસ્કાર મિત્રો, કેલિફોર્નિયાની બેઠક એટલે વિકસો અને વિકસાવો. હું રશ્મિ જાગીરદાર બેઠકના કલા અને સાહિત્યના આ મંચ પર આપ સહુનું અભિવાદન કરું છું. ‘હેલીના માણસ’ આ શ્રેણીનો ભાગ-8 એની 7મી ગઝલ અને રસાસ્વાદ. 

આલેખન અને પ્રસ્તુતિ – રશ્મિ જાગીરદાર. 

સંકલન – પ્રજ્ઞા દાદભાવાળા. 

ગઝલ

હું ચહેરો ત્યાં જ છોડીને તને મળવા નહિ આવું,

કે દર્પણ તોડી ફોડીને તને મળવા નહિ આવું.

ખુમારી તો ખરેખર વારસાગત ટેવ છે મારી,

હું મારી ટેવ છોડીને તને મળવા નહિ આવું.

કહે તો મારું આ માથું મૂકી લાઉં હથેળી પર,

પરંતુ હાથ જોડીને તને મળવા નહિ આવું.

તું દરિયો છે, તો મારું નામ ઝાકળ છે, એ જાણી લે,

નદીની જેમ દોડીને તને મળવા નહિ આવું.

ટકોરા દઈશ, પણ દરવાજો તારે ખોલવો પડશે,

કોઈ દીવાલ તોડીને તને મળવા નહિ આવું.

ખલીલ ! આવીશ તો કે’ જે કે ઉઘાડેછોગ હું આવીશ,

હું માથામોઢ ઓઢીને તને મળવા નહિ આવું.

ખલીલ ધનતેજવી     

 

રસાસ્વાદ:

આપણો દેખાવ, સ્વભાવ, ટેવો, આપણી ખામીઓ, ખૂબીઓ, સંસ્કારો, આપણો દેહ, અસ્તિત્વ અને આત્મા આ બધાનો સમન્વય એટલે આપણે! કેટલીક વાર એવું બનતું હોય છે કે, કોઈ વ્યક્તિનો દેખાવ આપણને ગમે પણ સ્વભાવ બિલકુલ ન ગમે. પરિવારજનોની સાથે રહેવામાં પણ આ વાત સતત જોવામાં આવે છે. સાસુને વહુની બધી આવડત, હોંશિયારી ગમતી હોય પણ તેનામાં રહેલી એકાદ પણ ખામી ચલાવી લેવા સાસુ તૈયાર ન હોય. વહુનું સાસુ પ્રત્યેનુ વલણ અને અપેક્ષા પણ આવી જ હોય. હવે તો મોટે ભાગે સંયુક્ત પરિવારો ઓછાં થઈ ગયાં છે. પતિ અને પત્ની એકલાં જ રહેતાં હોય ત્યારે પણ સમશ્યાઓ તો સર્જાતી જ હોય છે. એનું કારણ પુછો તો એ જ કે, પરસ્પરનાં સમગ્ર અસ્તિત્વનો સ્વિકાર કરવો એ સહજીવનની પ્રાથમિક જરૂરિયાત છે. કોઈનું એક પાસું પણ ન સ્વિકારીને તે વ્યક્તિને પામવી અશક્ય છે. 

આ ગઝલમાં ખલીલ સાહેબ ‘ તને મળવા નહીં આવું’ એ રદિફ લઈને, કોઈ પ્રેમિકા મળવા માટે અમુક શરતો રાખતી હોય તેવું કલ્પીને, દરેક શેરમાં તેની બધી શરતો પોતે નહીં માને તે ખુમારીપુર્વક સ્પસ્ટ કરી દે છે. એટલે સુધી કહી દે છે કે,

કહે તો મારું આ માથું મૂકી લાઉં હથેળી પર,

પરંતુ હાથ જોડીને તને મળવા નહિ આવું.

‘મળવું’ એ તો પરસ્પરની માંગ છે, ઈચ્છા છે તો હું માથું હથેળીમાં લઈને તો આવી શકું પણ મિલન એ માત્ર મારી જ અપેક્ષા હોય તે રીતે માથું નમાવી ને કે હાથ જોડીને તને મળવા હરગીઝ નહીં આવું. 

હું મળવા આવું ત્યારે મને કોઈ જોઈ જશે એ બીક રાખીશ તે નહીં ચાલે. કે પછી પદ્માવતીની જેમ દર્પણમાં તારો દિદાર કરવાનો હોય તો પછી તને મળવા આવું ત્યારે ચહેરો ઘેર મુકીને આવું? કે, દર્પણ તોડીને તને મળવા આવું ?જો મારી તો કેટલીક વારસાગત ટેવો છે, જેમ કે, હાથ જોડવાનું મને નથી ફાવતું, છુપાઈને મળવાનું હરગીઝ નથી ગમતું. હું તો આવીશ તો ઉઘાડેછોગ આવીશ, આવીને તારા બારણે ટકોરા પણ મારીશ, ભલેને લોકો સાંભળે! અને તારે પણ છડેચોક દરવાજો ખોલવો પડશે. કારણ હું કંઈ દરવાજો કે દિવાલ તોડીને થોડો તને મળવા આવું? અને હા, નદીની તાસીર એવી છે કે, તે નિકળે ત્યારથી જ સાગરને મળવાના મનોરથ લઈને એવી રીતે પોતાનો માર્ગ બનાવતી જાય કે, છેવટે તે સાગર સુધી પહોંચી જાય અને સાગર બાહુ ફેલાવીને તેને સમાવી લે! પણ ઝાકળનું પાણી! એ તો સ્વતંત્ર! ઉડી જાય પણ સમુદ્રને મળવા ન દોડે. આપણું પણ એવું જ છે હં કે! 

મને તો એવું પણ લાગે છે કે, કવિ માત્ર પ્રેમિકા સાથે જ નહીં, ઈશ્વરની સાથે પણ  આવી બધી વાતો કરે છે. પોતાની ભક્તિ અને શ્રધ્ધાનો પુલ બનાવીને પ્રભુ સુધી પહોંચવાની તાલાવેલી તો છે જ પણ તેઓ પ્રભુને પણ જાણે પડકારે છે કે, તને પણ તારા ભક્તો વ્હાલા છે. તારે પણ તેમને મળવું જ હોય છે તો મામલો બરાબરનો થયોને? તો પછી મેં બનાવેલા શ્રધ્ધાના પુલ પર સામેથી તું પણ આવ ને! તો આપણે મળીએ. પણ હા, તું સમુદ્રની જેમ પોતાની જગ્યાએ જ ઉભો રહે અને હું નદીની જેમ તને પામવા રસ્તો કરતાં કરતાં દોડુ? એવું હોય તો હું તને મળવા નહીં આવું! બોલો છે ને ખુમારી! 

મિત્રો, આજની આ સુંદર દર ગઝલ અને નોકઝોક તમે ચોક્કસ માણી હશે. ખલીલ સાહેબની વઘુ એક ગઝલ પણ માણીશું હવે પછીના એપિસોડમાં. ત્યાં સુધી નમસ્કાર મિત્રો, આપ સૌ ખુશ રહો, તંદુરસ્ત રહો. 

અસ્તુ. 

રશ્મિ જાગીરદાર 

 

ગઝલના રસાસ્વાદનું વાચિક્મ : હેલીના માણસ – 8 | ખુમારી 

અજ્ઞાતવાસ-૬

ન્યુમરોલોજીસ્ટની આગાહી

વિદ્યાનગરમાં હું મારી જાતને ભણવામાં અને રહેવામાં ગોઠવવાં પ્રયત્ન કરતો હતો,પણ સાઉથ મુંબઈની મારી જિંદગીને ભૂલી નહોતો શકતો.જેમના ત્યાં હું રહેતો હતો,તે ભાઈનાં મિત્ર મનુકાકા અને કાકી મને ખૂબ પ્રેમથી રાખતા.ભાઈનાં કઝીનની ફેક્ટરીમાં મને કોલેજ પછી એપ્રેન્ટીસ તરીકે જોબ ઓફર પણ કાકાએ કરી.હું ફેક્ટરી કોલેજ પછી રોજ જતો,પણ હજુ મારું મન વિદ્યાનગરમાં ગોઠતું નહોતું.એકલતામાં મૌન રહી હું હંમેશા મારી જાત સાથે જ વાતો કરતો રહેતો.ઘોડા અને રેસકોર્સ વગરનું જીવન મને સાવ નીરસ લાગતું.મારાં જીવનમાં જાણે એક સન્નાટો છવાઈ ગયો હતો.તેમજ ટીનએજનાં એ ઉન્માદભર્યા દિવસોમાં ટીનાને મળ્યા વગર હું દુ:ખ ભર્યા હીન્દી ગીતો –

“યે શામકી તન્હાઈયાં ઐસે મેં તેરા ગમ,

પત્તે કહીં,થડકે હવા આઈ તો ચૌંકેં હમ,

જેવા ગીતો સાંભળી દેવદાસ થઈને ફરતો અને મારી યુવાનીની વસંતમાં જાણે પાનખર આવી ગઈ હોય તેવું અનુભવતો.

. મનુકાકા અને કાકી ૬.૩૦ થી ૭.૩૦ ચાલવા જતાં.પછી મિત્રો સાથે ગાર્ડનમાં બેસીને લગભગ ૮.૦૦ વાગે ઘેર પાછા આવતા.ટીના અને મિત્રો કોલેજ પરનાં એસ.ટી.ડી. બુથ પરથી આ સમયે જ મારી સાથે વાત કરતાં.હું મારી ટેવ પ્રમાણે વહેલી સવારે પાંચ વાગે દોડીને છ વાગે ઘેર પાછો આવી જતો.આવીને યોગા કરતો.એ દિવસે અચાનક સવારે ૭.૩૦ વાગે યોગા સર રાજુભાઈનો ફોન આવ્યો.નકુલ,શું કરે છે વિદ્યાનગરમાં?” મેં કહ્યું કેમ સર આવું પૂછો છો?અહીં ભણવા આવ્યો છું તો ભણું છું. આમ પણ વિદ્યાનગરમાં કરવા જેવું બીજુ છે પણ શું?મેં પૂછ્યું,”તમે કેમ છો?ક્યાંથી આજે સવાર સવારમાં હું યાદ આવી ગયો?,”

યોગા સર રાજુભાઈ મારા ઘોડાજ્ઞાન અને એમની ન્યુમરોલોજીને ભેગી કરી મારી સાથે રેસમાં ઘણું કમાએલા,તેથી મારાં સર મટીને મિત્ર વધારે બની ગયા હતાં. તે યોગાસરની સાથે પ્રોફેશનલ ન્યુમરોલોજીસ્ટ પણ હતા.તેમણે કીધું,” નકુલ,એક અઠવાડિયાથી તારી કુંડળીના નંબરનો અભ્યાસ કરું છું ,તો તારા….સંપૂર્ણ યોગ વરસ પછી અમેરિકા બતાવે છે. સો ટકા,ભાઈ ,તું પાછો આવ અને અમેરિકાની તૈયારી કર.” હું મનોમન તો ખૂબ ખુશ થઈ ગયો. અને તેમની સાથે વાત કરતાં કરતાં જ ,’હાશ! હવે આ વિદ્યાનગર છૂટશે ,’ તેમ વિચારવા લાગ્યો.તેમની આ વાત જાણે મારે માટે નવી સવાર લઈને આવી અને આમ પણ મારે તો વિદ્યાનગર છોડવાનું બહાનું જ જોઈતું હતું અને હું કંઈપણ વિચાર્યા વગર મુંબઈ પાછો આવી ગયો.

હું વિદ્યાનગરથી પાછો ફર્યો અને બીજે જ દિવસે વહેલી સવારે રીશેલ્યુને મળવા પહોંચી ગયો.તે તો મને જોઈને ગાંડો થઈ ગયો હતો.તે ગોળ ગોળ ફરી ,બે પગે ઊંચો થઈ તેનો આનંદ વ્યક્ત કરતો હતો.તેનો ટ્રેઈનર પણ અમારી કેમેસ્ટ્રી જોઈ દંગ રહી ગયો હતો.અમે બંનેએ એકબીજાને ખૂબ વહાલ કર્યું.બંનેને જાણે લુંટાએલ ખજાનો પાછો મળી ગયો હતો. ડરબી જીત્યા પછી તે આગળ વધી ગયો હતો.ડરબીમાં ૨૪૦૦ મીટરની રેસ હતી,હવે રીશેલ્યુ ૨૮૦૦ મીટરની ‘સેન્ટ લેજર’રેસની તૈયારી કરતો હતો.એમાં મને મળીને તેનાંમાં નવું જોમ અને ઉત્સાહ દેખાતો હતો, તેથી તેનો ટ્રેઈનર અને જોકી બંને ખુશ હતાં.

મારાં મિત્રો પણ હું પાછો મુંબઈ આવી ગયો એટલે બહુજ ખુશ હતા.આવતાંની સાથે જ મારી ગાડીની ચાવી પરેશ ફેન્ટમે મને આપી અને કીધું,” લે ,ભાઈ તારી અમાનત સંભાળ,બાપા જોડે રોજ તારી આ ગાડી માટે જૂઠનાં ચક્કર ચલાવીને થાક્યો.”ટીના તો મને મળીને વળગીને એટલું રડી કે શાંત રાખતાં નાકે દમ આવ્યો.મેં કહ્યું”,ટીન્સ, હવે કેમ રડે છે? હવે તો હું અહીં આવી ગયો છું બાબા!”

મુંબઈ પાછો ત્રણ મહિના પછી પાછો આવ્યો હતો એટલે ઘરનાં પણ બધાં મને જોઈને ખૂબ ખુશ હતાં.ઘરનાં તો સમજતાં હતા કે હું તેમને મળવા આવ્યો છું.એ લોકોને ક્યાં ખબર હતી કે હું તો કાયમ માટે આવી ગયો છું.રુખીબા તો રાજીનાં રેડ થઈ ગયાં હતા.

બીજે દિવસે યોગા સર રાજુભાઈ ,મને ન્યુ મરીનલાઈન્સનાં બિલ્ડીગમાં આવેલ U.S.I.S.ની ઓફીસમાં લઈ ગયા. ૭૩ -૭૪ માં અમેરિકા ભણવા જવા વિદ્યાર્થીઓની એટલી ભીડ નહોતી.ત્યાં ઓફીસમાં ઈન ચાર્જ મિસ ડીસોઝા હતાં.મેં તેમને કહ્યું,”મારાં S.S.C માં ૬૯.૫% છે.મને ડોક્ટર થવું નહોતું પણ મમ્મીની ઇચ્છાવશ મેં સાયન્સમાં એડમીશન લીધું.ઈન્ટર સાયન્સમાં ફેલ થયો છું ,પણ મારે હવે કોમર્સમાં આગળ ભણવા અમેરિકા જવું છે,તો હું જઈ શકું? તો એમણે કહ્યું,” હા,બેટા,જો તું મહેનત કરીને ટોફેલમાં સરસ સ્કોર લાવે તો S.S.C.નાં તારા રીઝલ્ટ અને ટોફેલનાં સારા સ્કોર પર હું તને સારી કોલેજમાં એડમીશન અપાવી શકું. પરતું તારે ટોફેલ માટે ખૂબ મહેનત કરવી પડશે.હું આઠમાં ધોરણ સુધી ગુજરાતી મિડીયમમાં ફેલોશીપ સ્કુલમાં ભણ્યો હતો.ઘરમાં પણ ગુજરાતી વાતાવરણ એટલે મારું અંગ્રેજી ભાષા પર એટલું પ્રભુત્વ હતું નહીં.મેં નક્કી કરી નાંખ્યું કે ગમે તે થાય,મારે ટોફેલનો સ્કોર સરસ લાવવો જ પડશે તો જ ભાઈ (પપ્પા) બહેન (મમ્મી) મને અમેરિકા મોકલવા તૈયાર થશે.

મેં ટોફેલની તૈયારી શરુ કરી. એક દિવસ હિંમત એકઠી કરી બહેનને સમજાવીને કહ્યું ,”મને વિદ્યાનગર જરાપણ ગમતું નથી અને મારે અમેરિકા ભણવા જવું છે અને હું ટોફેલની તૈયારી કરવા માંગું છું તેમજ મિસ ડીસોઝા સાથે થયેલ વાતચીત અંગે પણ જણાવ્યું.

મારા માતા-પિતા શાંત રહ્યા.મને ભાઈ તો હા પાડશે તેવી ખાત્રી હતી ,પણ બહેન પણ કંઈ બોલી નહીં.કદાચ તેને મારી ભણવાની હોંશ ગમી હશે!!

મેં મારો પૂરતો સમય ટોફેલની તૈયારી માટે મિસ ડીસોઝાની મરીન લાઈન્સની ઓફીસમાં આપવા માંડ્યો.ત્યાં બધી અમેરિકાની યુનિવર્સિટીનાં કેટલોગ્સ,,ફોર્મ્સ,Linguaphone records for english pronunciation & listning practice વિગેરે હતું. મને મિસ ડીસોઝા આ linguaphone record મૂકી આપતા અને હું તે સાંભળતો.ત્યાં બેસીને રોજ એક ઈંગ્લીંશ પીક્ચર પણ જોતો. હું ટોફેલમાં highest score મેળવવા ખૂબ મહેનત કરવા લાગ્યો.ભાઈ અને બહેન પણ મને ભણતો જોઈ ખૂબ ખુશ થવાં લાગ્યા.

મારે બધી યુનિવર્સિટીમાં ડોલરમાં એપ્લીકેશન કરવા,મિસ ડીસોઝાએ મને ખૂબ મદદ કરી હતી એટલે તેમને આપવા,તેમજ મારા ગ્રીન કાર્ડની એપ્લીકેશન કરવા પૈસાની જરુર હતી.મારી મોટી બહેન નીના ત્રણ વર્ષ પહેલાં અને નાની બહેન હર્ષા એક વર્ષ પહેલાં સીટીઝન ગુજરાતીને પરણીને અમેરિકા ગઈ હતી.

રીશેલ્યુની ‘સેન્ટ લેજર રેસ’માં જીતી મેં આ બધાં પેમેન્ટ કરવા પૈસા ભેગા કરવા માંડ્યાં.મેં બહેનને (મમ્મીને)મારી બહેનોને પત્ર લખી, મારા અમેરિકા ભણવા આવવા અંગે અને મારું ગ્રીનકાર્ડ એપ્લાય કરવા માટે પેપર્સ મોકલવા અંગે વાત કરવાનું કીધું.ત્યારે ગ્રીનકાર્ડ એપ્લાય કર્યા પછી ત્રણ ચાર મહિનામાં મળી જતું.નીના અને હર્ષાએ મમ્મીનાં પત્રનાં જવાબમાં કીધું “ નકુલ હજુ અમેરિકા આવવા માટે થોડો નાનો છે,બહુ લાડમાં ઉછેરેલો છે અને મેચ્યોર નથી તો તેને પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએશન માટે મોકલો તો સારું.અમેરિકામાં ગ્રેજ્યુએટ થવા ઈન્ડીયાનાં દસલાખ રુપિયા થાય તે પણ મોટી રકમ છે.તો ત્રણ ચાર વર્ષ પછી આવે તો તે થોડો મેચ્યોર થઈ ગયો હોય.બહેનોનાં પત્રોનો જવાબ વાંચી બહેને મારા ખભા પર હાથ રાખતા કહ્યું,”બેટા,તારે ગ્રેજ્યુએટ તો અહીં જ થવું પડશે.”

પત્રનાં જવાબથી હું નિરાશ થઈ ગયો.મેં મારી ટોફેલની બુક બંધ કરી નાંખી અને હું મનમાં જ બબડ્યો” ઓહ નો !ફરી વિદ્યાનગર???”

જિગીષા દિલીપ

મિત્રો તમે ન જોયેલા અને ન સાંભળેલા પ્રકરણ અહી મેળવી શકોશો . https://shabdonusarjan.wordpress.com/?s=%E0%AA%85%E0%AA%9C%E0%AB%8D%E0%AA%9E%E0%AA%BE%E0%AA%A4%E0%AA%B5%E0%AA%BE%E0%AA%B8&submit=Search

અનુભવની અભિવ્યક્તિ પ્રકરણ -૨ લેખિકા અને પ્રસ્તુતિ -કુમુદબેન પરીખ

સીડી નું  બીજું પગથિયું 

  “ ઢોલ ઢબુક્યા ને વર વહુના હાથ મળ્યા.”

આ સાંભળતા જ તમારી નજર સમક્ષ એક શણગારેલો મંડપ અંદર ગાદી તકિયા પર સાજન માજન બેઠું હોય ધીમે સુરે શરણાઈના સૂર વહેતો હોય અને ઢોલની ધીમી થાપટ, સ્ત્રીઓ હસી-હસીને લગ્નગીતો અને ફટાણા ગાતી નજર સમક્ષ આવે.

     ત્યાં ગોર મહારાજ એમના બુલંદ અવાજથી સમય વર્તે સાવધાન કન્યા પધરાવો સાવધાન આદેશ આપી રહ્યા હોય અને તે જ વખતે મામા નવવધૂનો મેદી ભર્યો ચુડીઓથી શોભતો  હાથ  પકડી મંડપ માં પ્રવેશ કરતા  નજર સમક્ષ આવ્યા વિના રહે નહીં.  આવા દ્રશ્ય કુવારી છોકરીઓ જોતી ત્યારે અચૂક કલ્પના કરતી એક દિવસ મારા લગ્ન પણ આ રીતે થશે એમાં હું પણ બાકાત નહોતી.  નાનપણમાં લગ્ન સમારંભમાં જવાનું થતું અને નવવધૂને જોઇને વિચારતી એક દિવસ મારા લગ્ન પણ આવા ધામધૂમથી થશે .

વર્ષો વીતતા ગયા મારી સગાઈ થઈ ગઈ અને મારા મંગેતર અમેરિકા ભણવા પહોંચી ગયા. બીજા  ચારેક વરસ વીતી ગયા. મારા મન્ગેતરે  નક્કી કર્યું કે મને અમેરિકા બોલાવી ને અમેરિકામાં લગ્ન કરવા કારણ પણ  યોગ્ય હતું .  ઇન્ડિયા આવવાનો ખોટો ખર્ચો અને સ્ટુડન્ટ વિઝા પર ગયા પછી પાછા આવવા ના મળે તો પ્રોબ્લેમ થાય અને મારા ઇન્ડિયામાં પરણવાના સ્વપ્નો નો  અંત આવ્યો.

થોડા જ ટાઈમ માં વિઝિટર વિઝા પર હું અમેરિકા આવી 20 દિવસ પછીની લગ્નની તારીખ નક્કી થઈ લગ્ન સ્થળ નક્કી થયું બધું જ મારા મંગેતર ના પરિશ્રમથી થઈ ગયું મારે તો લગ્ન કરવા જ બેસવાનું હતું અને ના— બેસવાનું નહીં ઉભા ઉભાજ લગ્ન કરવાના હતા.

શુભ દિવસની આગલી રાત્રે ના મહેંદી મુકાઈ ના પીઠી ચોળાઈ  હા મારા મંગેતરના  મિત્રની પત્નીએ બે ફૂલના હાર  અને મારા અંબોડા માટે ગજરો તૈયાર કરી રાખેલો.   સવારે વહેલી ઉઠી સાડી શણગાર અને હેર સ્ટાઈલ જાતે જ કરવી પડી. અને ફ્રેન્ડની કારમાં લગ્નસ્થળે પહોંચી ગયા.  એનું નામ હતું સેલ્ફ રિઅલિઝારેસન સેન્ટર ટૂંકમાં એસ આર  એફ,  એ સમયે ન્હોતાં મંદિરો કે પંડિતો મોટા ભાગના પરણીને અમેરિકા આવતા અથવા પરણવા પાછા દેશમાં જતા. મારા લગ્નપહેલા  બે  ત્રણે જ અમેરિકામાં  આ રીતે લગ્ન કરેલા.નાની  પણ સુંદર જગ્યા હતી.   સુંદર બગીચામાંથી અમે નાના હોલમાં પ્રવેશ્યા. ૩૫ જેટલા મિત્રો બેન્ચ  પર બેઠા હતા. એ હતું અમારૂ સાજન.ત્યાં  નહોંતી  શરણાઈ ઢોલ ની થાપટ અને મામાના હાથે પ્રવેશતી નવવધુ.

  અમે બંને બતાવેલા સ્થળે ઉભા રહ્યા એક ગોરો પ્રિસ્ટ  ભગવા ધોતી જભા અને ખેસમાં  અમારી સામે ઊભો રહ્યો.  ટૂંકમાં બધા મિત્રો અને અમને આવકાર આપી વિધિ શરૂ કરી. વિધિમાં અમે  એકબીજાને ગુલાબનું ફૂલ આપ્યું., સપ્તપદી ની જેમ અમેરિકન વચનો આપ્યા અને ,  એકબીજાના ગળામાં હાર પહેરાવ્યા અને રૂમની વચ્ચે એક નાના ટેબલ પર ફાયર પીટમાં  અગ્નિદેવને  આમંત્ર્યા હતા એની સાક્ષીએ ચાર ફેરા ફરી ઇન્ડિયન અમેરિકન વિધિ પૂર્ણ કરી. છેલ્લે મિત્રોની  તાલીઓથી  પતિ પત્ની નો એવોર્ડ લઇ લીધો આ હતી  અમારી લગ્ન વિધિ.

હવે આવેલા મહેમાનોને જમાડવા વગર તો ઘરે ન મોકલાય એટલે બીજા એક ચર્ચમાં પેટીઓમા  થોડા  ખુરશી ટેબલ મુકેલા હતા.  મહેમાનોને સેન્ડવીચ પોટેટો ચિપ્સ પીણામાં પંચ  અને ડિઝર્ટમાં કેક થી સંતોષ્યા .લગ્નના ખર્ચ કરતા ગિફ્ટોના ઢગલા  લઈ અમારા નવા અપાર્ટમેન્ટમાં પહોંચ્યા.  ત્યાં કોઈ અમને આવકારનારુ  કે પોંખનારું  નહોતું.  એટલે જાતે જ પ્રવેશ કરી અમારા લગ્નજીવન નો શુભારંભ  કર્યો.  આ હતી ૧૯૬૪ની લગ્ન વિધિ.

વર્ષો વીતતા ગયા મન હંમેશા ગુનાહિત રહેતું  કે મારા મિત્રોને લગ્નમાં સેન્ડવીચ નું લંચ ખવડાવ્યુ  એટલે 40 વર્ષની મારી લગ્ન તિથિ એ મારા બધા જ અરમાનો મહેંદી હેર સ્ટાઈલ લગ્ન ગીતો અને અમારા મિત્રો ને સુંદર જમણ  જમાડવાનો મ્હેં સંતોષ માન્યો .આમ હું બીજું સીડીનું પગથીયું ચડી ગઈ.

અજ્ઞાતવાસ -૫

રીઝલ્ટનું રીઝલ્ટ

ડરબી પછી તો અમે સૌ માલદાર અને સ્કુટર ,ગાડીનાં માલિક બની ગયાં હતા.ઈન્ટર સાયન્સનાં રીઝલ્ટનાં આગલે દિવસે હું તો પાસ જ છું એવા વિશ્વાસ સાથે મોડી રાત સુધી મિત્રોની ટોળકી સાથે મઝા કરતો હતો.આ વખતે તો મેં,મારા બદલે પરીક્ષા આપવા ડમી તરીકે,બી.એસ.સીનાં છેલ્લા વર્ષમાં ભણતાં જરુરીયાતમંદ વિદ્યાર્થીને બેસાડવા ,પૈસા ટ્યુશન સરને આપ્યા હતાં.મિત્રો ચિંતા કરતા હતાં રીઝલ્ટની ,પણ હું તો એકદમ ખુશ હતો અને બીજે દિવસે પાસ થવાની પાર્ટી અંગે વિચારતો હતો.રીઝલ્ટની આગલી રાત્રે મોડો ઘેર આવ્યો ત્યારે રુખીબાએ બારણું ખોલ્યું.તે રોજ હું ઘેર પાછો ન આવું ,ત્યાં સુધી જાગતાં જ હોય.મારા શર્ટમાંથી સિગરેટની વાસ આવે એટલે મને કહેતાં “ નકુલ, શર્ટ પાણી ભરેલ ડોલમાં પલાળી દે જે.” શશી જાણશે તો આવી બનશે!

મને સાથે બેસાડી કેટલીએ વાર પ્રેમથી સમજાવતાં “બેટા! તું આ ખોટી ટેવનાં રવાડે ચડ્યો છું,હજુ શોખથી કે દેખાડો કરવા પીતો હો તો બંધ કરી દે.જો ,હવે આ છીંકણીં મારાથી છૂટતી નથી અને તને ખબરછે ને?શશી કેટલી ગુસ્સે થાય છે!

મારી રોજની સવાર ભાઈ (પપ્પા)અને (મમ્મી)બહેનનાં પ્રેમભર્યા સંવાદથી પડતી.બહેન,ભાઈને વહેલી સવારે ચા આપતાં પૂછતી” શું પટેલ,આજનો શું પ્રોગ્રામ છે? કયા નાટકનો શો છે આજે?કે કયા નાટકનું રીઅલસર છે ?બંને જણાં અઠવાડિયામાં એકાદ નાટક જોવા પણ સાથે જતાં.તેમની વચ્ચે ખૂબ સુંદર કેમેસ્ટ્રી હતી.તેઓ એક બીજાનાં પર્યાય હતાં.ઝઘડો કે ઘાંટાંઘાંટ મેં ક્યારેય મારાં ઘરમાં જોયા જ નહોતા.ભાઈ રાત્રે ગમે તેટલા મોડા આવે,તો પણ બહેન ઊંઘમાંથી ઊઠીને તેમને જમવાનું ગરમ કરી પીરસતી.રુખીબા તો બહેનને દીકરીથીએ વધુ પ્રેમ કરતા.માત્ર મને રોજ બટાકાની ચિપ્સ કરી આપે કે મારાં ઈસ્ત્રી કરેલ કપડાં મારાં કબાટમાં રુખીબા ગોઠવી આપે ત્યારે બહેન બૂમાબૂમ કરતી કે ‘ બા,તમે નકુલને સાવ બગાડી દીધો છે,થોડું કામ તો એને જાતે કરવા દો.અને આ બટાકા ખવડાવ્યા કરો છો તો લીલાં શાકભાજી કે ફુ્ટ્સ ખાતાં ક્યારે શીખશે?

બહેનને હાઈ બ્લડપ્રેશર રહેતું.તેથી જ્યારે તેનું ધાર્યું ન થાય,તો તે ગુસ્સે થઈ જતી. નહીંતો તેનો ચહેરો તો સદાય હસતો ,અને તેનાં ખુલ્લા હાસ્યનાં અવાજથી અમારું ઘર ગુંજતું રહેતું.

પણ તે દિવસની સવાર ખૂબ હતાશાભરી ઊગી!! મેં બહેનનો રડવાનો અવાજ સાંભળ્યો.ભાઈ શાંતિથી તેને સમજાવી રહ્યા હતા.”જો,શશી,આપણા બાળક પર આપણાથી કોઈ જાતની જબરદસ્તી ન કરાય.એવું કરતાં તેનો વિકાસ રુંધાઈ જાય.નકુલને ડોક્ટર ન બનવું હોય તો,તેને જે કરવું હોય તે ખુશીથી કરવા દે.તું મારી જ વાત જો,કેટલો નાનો હતો અને બાપાજી ગુજરી ગયા.હું ,રુખીબા સાથે મામાને ઘેર જ મોટો થયો.ઉદ્યોગપતિ મામા મને પણ તેમનાં દીકરાઓની જેમ બિઝનેસમેન બનાવવા માંગતાં હતાં,પણ મારે નાનપણથી એક્ટર જ બનવું હતું ,તો હું ઘરમાંથી ભાગીને મુંબઈ આવ્યો અને એક્ટર જ બન્યોને? જો તારા સહકારથી હું આજે એક્ટર બની કેટલો ખુશ છું જિંદગીથી!ખરું ને?”

બહેન રડતાં રડતાં બોલી” આ નાટકમાંથી તમે થોડું ધ્યાન નકુલ પર આપ્યું હોત તો તે નપાસ ન થાત!”

બહેનનાં દુખી અવાજમાં બોલાએલ આ શબ્દેા સાંભળી હું પથારીમાંથી સફાળો ઊભો થઈ ગયો! ત્યારે રીઝલ્ટ છાપામાં આવતું. બહેન વહેલી સવારે ઊઠી છાપામાં મારો નંબર શોધી રહી હતી,નહીં મળતાં તેણે ભાઈને ઊઠાડ્યા. બહેનની રડારોળ જોતાં જ રુખીબા મારા રુમમાં આવી મને છાતી સરસો ચાંપી બોલ્યા” બેટા!શશી ગુસ્સામાં છે,તું નાપાસ થયો પણ ચિંતા ન કરતો ,ફરીથી પરિક્ષા આપી દે જે !પણ શશી બહુ દુ:ખી છે તેને માફી માંગી ,ધીમેથી સમજાવજે.”
હું પણ એકદમ આઘાતમાં હતો. ત્યાં જ યોગાસરનો ફોન આવ્યો ,”નકુલ,મારે તારી સાથે અગત્યની વાત કરવી છે!
મેં ધીરેથી કહ્યું “પછી વાત કરીશું”

ત્યાં તો યોગાસર એકી શ્વાસે બોલી ગયા”જે ડમી તરીકે બેસવાનો હતો તે છોકરો છેલ્લી ઘડીએ પકડાઈ જવાની બીકે ગભરાઈ ગયો અને પરીક્ષા આપવા ગયો જ નહીં અને પૈસા સાહેબને પાછા આપી ગયો.સાહેબોની તારી સાથે વાત કરવાની હિંમત ન હતી.એ પૈસા સાહેબો તને પાછા આપવા મને આપી ગયાં છે”હું ચોંકીને સાંભળતો જ રહ્યો.

પછી મનમાં જ બબડ્યો”પણ પૈસાને હું શું કરું ? મારે તો પાસ થવું હતું.”

હું બહેન પાસે જઈ બેઠો.હું તો ઇચ્છતો હતો કે “ભાઈ મને કહી દે ….કે નીકળી જા ઘરની બહાર ના ભણવું હોય તો અને બહેન ગુસ્સે થઈ મારાં ગાલ પર બે ત્રણ તમાચા લગાવી દે. પણ એ બંનેએ આવું કંઈ જ ન કર્યું.
અને મારે ….મારે પણ મેં તેમને છેતર્યા માટે તેમની માફી માંગવી હતી ….પણ હું ખૂબ દુ:ખી ચહેરે ,ચૂપચાપ નીચે મોંઢે બેસી રહ્યો.
બહેન તો ખૂબ દુ:ખી થઈને હિંબકા ભરીને રડી રહી હતી.ભાઈ કહી રહ્યાં હતાં,” શશી ,નકુલ એક વર્ષ નાપાસ થયો તો

કંઈ દુનિયા ઊંધી નથી પડી જવાની.એક વાર નાપાસ થયો તો હવે તેને તેની જવાબદારીનું ભાન થશે.જો,એને તો ડોક્ટર થવું જ નહોતું.આપણી ઈચ્છા તેના પર થોપી તેનું જ આ પરિણામ છે.

બહેનનું મન તો ચાર સાહેબ રાખ્યા છતાં હું નાપાસ થયો તે માનવા તૈયાર જ નહોતું.બહેન કહેતી હતી”,મારી બંને દીકરીઓ જૂઓ!નીના ડોક્ટર થઈ અને હર્ષા ડીઝાઈનર ,બંને ડબલ ગ્રેજ્યુએટ થઈ અને અમેરિકામાં જઈને ત્યાં પણ ફરી M.S કરે છે અને મારો દીકરો ઈન્ટર સાયન્સમાં નાપાસ? અને તે પાછી રડવા લાગી….
ટીનાનાં ઉપરાઉપરી ફોન આવતા હતાં,હું ફોન ઉપાડતો નહોતો.ભાઈએ કીધું “બેટા,તું ફોન લે,તારા મિત્રો તને ફોન કરી રહ્યાં છે.” 

એમાં ફોન ઉપાડ્યો તો ટીના ધ્રુસકે ધ્રુસકે રડતી હતી.”નકુલ ! કેવીરીતે આવું થયું? ચાલ,પેપર રીચેક કરાવવા ,આજે જ એપ્લીકેશન આપી દઈએ.”
હું થોડીવાર ફોન પકડી ઊભો રહ્યો…..હું પછી ફોન કરું છું કહી મેં ફોન મૂકી દીધો.

હું હતપ્રભ થઈ ગયો હતો.મને અસીમ પ્રેમ કરતાં મારાં માતાપિતાના હ્રદયને મેં આટલી બધી ઠેસ પહોંચાડી!!તે વાતથી હું હલી ગયો હતો.હું ગમે તેમ કરી તેમને ખુશ કરવા માંગતો હતો.

એ સમયમાં ઈન્ટર સાયન્સમાંથી અધવચ્ચેથી કોમર્સ જવાતું નહોતું.તપાસ કરતાં વલ્લભ વિદ્યાનગરમાં એ જ વર્ષે B.B.A. નો કોર્સ (બેચલર ઈન બિઝનેસ એડમીનીસ્ટ્રેશન)નવો શરુ થયો હતો.ભાઈનાં મામાના દીકરાની વિદ્યાનગરમાં બહુ મોટી ઈન્ડસ્ટ્રી હતી.તેમની ઓળખાણથી મને ત્યાં B.B.A.માં એડમીશન મળી ગયું. ફેક્ટરીનાં ડિરેક્ટર,ભાઈનાં ખાસ મિત્ર હતાં. તેમનાં ઘેર રહેવાનું નક્કી થયું.ટીના જયહિંદ કોલેજમાં હતી,તેથી તેની ઈચ્છા હતી કે હું મેટ્રીકનાં રીઝલ્ટ પર જયહિંદમાં એડમીશન લઉં ,પણ હું હવે બહેનને કોઈરીતે દુ:ખી કરવા તૈયાર નહોતો.

પરીક્ષામાં નાપાસ થયેલ હું જાણે જિંદગીમાં ફેલ ગયેલ હોઉં તેમ મને લાગતું હતું.થોડી એનર્જી અને હૂંફ મેળવવા બીજે દિવસે સવારે હું રીશેલ્યુને મળવા ગયો.રેસમાં જીત્યા પછી તો હું ને રીશેલ્યુ એકબીજા સાથે ખૂબ મઝા કરતાં.આજે મને એકદમ ઉદાસ જોઈ રીશેલ્યુ શાંત થઈ ગયો.મેં તેને જોયો ,હું તેને વળગી પડ્યો અને મારી આંખમાંથી આંસું સરવા લાગ્યા.મારાં આંસુનાં રેલા તેના ગળા પર પડ્યા અને તેના કાન ટટાર થઈ ગયા,તે વ્હાલથી તેના મોંને મારા ચહેરા પાસે અડાડી ઘસવા લાગ્યો.તેના ગરમ શ્વાસથી મને પ્રેમભરી હૂંફ આપવા લાગ્યો.તેની આંખમાંથી પણ આંસુ રેલાવા લાગ્યા.મેં રીશેલ્યુ ને જોરથી ભેટતાં રડમસ અવાજે કીધું”,રીશુ!!!હું ફેઈલ થઈ ગયો….બબુ! તને ખબર છે હવે મારે તને છોડીને દૂર દૂર જવું પડશે….મેં બધાંને દુ:ખી કર્યા છે.રીશુ ,આપણે એકબીજાને મળ્યા વગર કેવીરીતે રહીશું?????રીશુ ,તેનું મોં મારી નજીક લાવી તેની લાંબી જીભ બહાર કાઢી મને ચાટીને પ્રેમથી વ્હાલ કરવા માંગતો હતો.મેં તેની દર્દભરી આંખો સામે જોઈ તેના કપાળ પર અને મોં પર કેટલીએ પપ્પી કરી…અને મને મારી પર જ ખૂબ …ગુસ્સો આવ્યો ….મેં બધાંને કેટલાં દુ:ખી કર્યા!!!મારા રીશુને પણ…અને અચાનક હું રીશેલ્યુને છોડીને ચાલવા લાગ્યો.ક્યાંય દૂર સુધી તેની આર્દભરી હણહણાટી મને સંભળાતી રહી…..

કમને હું વિદ્યાનગર જતો રહ્યો. વિદ્યાનગર હું રહેતો હતો પણ …હાજીઅલીનાં દરિયાની વહેલી સવારની ખારી ખુશનુમા હવા,રીશેલ્યુ,રેસકોર્સ,વ્હાલી ટીના,મિત્રો ,રુખીબા,બહેન અને ભાઈ બધાં મને ખૂબ યાદ આવતાં હતાં. અને…વિદ્યાનગર તો મને સાવ જુદું ,ગામડા જેવું લાગતું હતું.ત્યાંની કોલેજનાં છોકરા-છોકરીઓ,ત્યાંનુ વાતાવરણ,બીજાને ઘેર રહેવાનું સાવ અલગ હતું…રેસ વગર ઘોડાને મળ્યા વગર જીવવાનું મને ખૂબ અઘરું લાગતું હતું.
આખી આખી રાત મને ઊંઘ નહોતી આવતી.હું પથારીમાં પાસા ઘસતો રહેતો.હારની હતાશામાં અધખુલ્લી આંખોથી ઊંઘને શોધતો …કયાંક મારામાં જ છુપાએલ કોઈને શોધતો રહેતો…મારી જાતને ફંફોસી મારામાં જ રીશેલ્યુને હું શોધતો રહેતો…સૂનકારને ખાળવા ,સપનામાં સ્મરણોની હેલીમાં ન્હાતો રહેતો…રીશુની વાસ ક્યાંક મારાં શર્ટમાં ભરાઈ ગઈ હોય તેમ જાણી મારાં શર્ટને હું સૂંઘતો રહેતો…ક્યારેક વિચારતો હમણાંજ પાછો મુંબઈ જતો રહું પણ ના …હવે ,મારે બહેનને દુ:ખી નથી કરવી અને ચૂપચાપ પથારીમાં ઊંઘવા પાસા ફેરવતો રહ્યો…

નકુલ બધું ભૂલીને વિદ્યાનગરમાં જ રહી ભણશે કે રીશેલ્યુ વગર નહીં રહી મુંબઈ પાછો જશે કે બીજું કંઈ ,જાણવા મળીએ આવતા પ્રકરણે…..

પ્રકરણ-૨- અનુભવની અભિવ્યક્તિ-કુમુદ પરીખ

સીડીનું પહેલું પગથિયું

જેમ નાનો બાળક સીડીને જોવે ત્યારે સિડી  કેટલી લાંબી લાગે એ રીતે જ અમેરિકા નો પ્રવેશ મને લાંબી  સીડી જેવો લાગ્યો આજે હું તમને અમેરિકામાં પ્રવેશના પહેલા અનુભવની વાત કરીશ.

     એરપોર્ટ પરથી ઘરે જતાં જ મારા મંગેતરે  મારી ઓળખાણ એમના મિત્ર સાથે કરાવતા કહ્યું, કુમુદ આ બંને મારા ફ્રેન્ડ, જ્હોન  અને સૂઝી. આપણા લગ્ન હજુ વીસ દિવસ પછી છે. હમણાં એમના ઘરે રહેશું લગ્ન પછી આપણે આપણા નવા અપાર્ટમેન્ટમાં રહેવા જવાના છીએ. અત્યારે તો હું ખૂબ નાના એપાર્ટમેન્ટમાં માં રહું છું એટલે જ્હોન અને સુઝીનો ખૂબ જ આગ્રહ છે કે તું  તેમના આલિશાન ઘર માં લગ્ન સુધી રહે, ત્યાં તને સારી સગવડ રહેશે, બરાબરને?

      હું શું બોલું?  મનમાં તો થયું કે અત્યારે મારે આલિશાન ઘરની જરૂર નહીં પણ ઘર જેવા ગુજરાતી  વાતાવરણની જરૂર છે. મારા ઘરની અને મારી સાથે પરિવારની જેમ કોઈ વાતો કરે કે  મારી વાતો સાંભળે અને આશ્વાસનના બે શબ્દો બોલી કહે કે  ચિંતા નહીં કરતી,બધું સરસ ગોઠવાઈ જશે. જેના ઘરમાં રહેવાની છું  તેમના અને મારા વચ્ચે શું સામ્ય છે? જેની સાથે હું સહજ વાત પણ ન કરી શકું આલિશાન  મકાન તો મને સોનાના પિંજર જેવું લાગશે.

 

     જોકે જ્હોન  અને સુઝી  ખૂબ જ પ્રેમાળ હતા મારો રૂમ ખુબજ  સરસ શણગારેલો હતો તેમને ખબર હતી કે હું વેજિટેરિયન છું. એટલે પહેલે જ દિવસે ચીઝ પિઝા મંગાવેલો જિંદગીમાં પીઝાનું  નામ પણ સાંભળ્યું નહોતું. તેમાં પણ ચીઝના તાંતણા જોઈને જ મને ચીતરી ચડી ગઈ. પરાણે બે કટકા ખાધા. 

    એક-બે દિવસ તો મારા મંગેતરે રજા લીધેલી એટલે ફરવા હરવામાં ક્યાં ટાઈમ પસાર થઈ ગયો તે ખબર પણ ના પડી. વિકિડેઝ  શરૂ થતાં મારા પતિને નોકરી પર જવું પડતું.  ઘરમાં હું એકલી કઁટાળી ના જાઉં એટલે મારી રૂમમાં એક ટેપ રેકોર્ડર અને હિન્દી ગાયનોની ટેપ મુકેલી અને  ટેપ રેકોર્ડર કેવી રીતે વાપરવું તે પણ શીખવાડી દીધેલું.  

   Time change ના લીધે ઘણીવાર મને મોડી રાત સુધી ઊંઘ  આવતી  નહીં. પણ સવારે વહેલી ઉઠી જવાની  ટેવ ના લીધે વહેલી ઊઠી જતી.જીવન જાણે ગોઠવાતું નહોતું.

    જ્હોન સવારે   8:00 વાગે ઓફિસ જતા પહેલા, મને જોતા જ ગુડ મોર્નિંગ અને બીજું ઘણું ઘણું બોલી નાખતો પણ મને તો ગુડ મોર્નિંગ સિવાય બીજું શું બોલી ગયો તે ખબર પણ ના પડતી. આમ મારું કન્વર્સેશન સવારે શરૂ થતું .સૂઝી  મોડી મોડી ઊઠતી રાત્રે બધા જ પડદા સુઝી  બંધ કરી દેતી. ઈન્ડિયાની ટેવ  પ્રમાણે સવારે આખા ઘરમાં હવા-ઉજાસ મને ગમતો. બારી-બારણા ખુલ્લાં કરવાની ટેવ પણ હતી. કોઈના ઘરમાં સંમતિ વગર કેવી રીતે પડદા ખોલાય? બહારનો ઉજાસ  જોવા ધીમે રહી હાથથી  પડદા ને થોડો ખસેડીને બહાર  જોયા કરતી.

    

    સૂઝી હતી ઇટાલિયન એટલે એને ભૂખ લાગે ત્યારે બ્રેડ સાથે કોફી પીધા કરતી મને પણ આપતી.પણ એની એક બહુ જ ખરાબ ટેવ સ્મોકિંગ કરવાની તે મને ખૂબ જ સતાવતી એ હંમેશા મારી સાથે બેસી વાતો કરવાનો પ્રયત્ન કરતી. મોટી બહેનની જેમ પ્રેમ દર્શાવવા નો પ્રયત્ન કરતી આમ થોડા વખતમાં જ ભાંગ્યું તુટ્યું  ઇંગલિશ મને સમજણ પડવા લાગી. એક દિવસ તો એણે બ્રેડ પર જામ લગાવીને ટ્રાય કરવાનું કહ્યું તે દિવસથી જામ મારો ફેવરિટ થઈ ગયો આમ મારા દિવસો પસાર થતા હતા.

    વિકેન્ડ આવતા જ મારા મંગેતરએ કહ્યું ચાલ આજે આપણે મારા મિત્રના ત્યાં જઈએ આપણે ત્યાં જમવાના છીએ. મને લાગ્યું આ પાછા મને બીજા અમેરિકન ને ત્યાં લઈ જશે પણ મારા આશ્ચર્ય વચ્ચે આ તો આપણા ગુજરાતી ભાઈ નીકળ્યા. કોઈ તરસ્યાને  પાણીની વીરડી દેખાય ને જેટલો આનંદ થાય તેવો  મને થયો, આ આનંદની લહેર, તે તો કોઈ તરસ્યું માણસ જ જાણી શકે. ગુજરાતીમાં બધા સાથે વાતો કરવાની ખુબ મજા પડી,ખીચડી શાક નું જમણ તો મારા માટે પાંચ પકવાન  જેવું હતું અને જ્યારે ફ્રેન્ડના  પત્નીએ કહ્યું કે અમે તો તારા પતિને ખૂબ જ આગ્રહ કરેલો  કે લગ્ન પહેલાના દિવસો તું અમારી સાથે રહે તને  વધારે અમારે ત્યાં ગમશે.  આજે પણ મને ખબર નથી પડતી કે કયા આશયથી અમેરિકન મિત્રને ત્યાં મારા પતિએ મને રાખવાનું  વિચાર્યું. કદાચ અમેરિકન કલ્ચર હું જલ્દી શીખીશ એ આશય હોઈ શકે.

    અમેરિકામાં પ્રવેશ  પછીનો અમેરિકન ફેમિલી સાથે રહેવા નો મારો પહેલો અનુભવ, સૂઝી અને જ્હોનની  ફ્રેન્ડશીપ, એક ફેમિલી જેવો અહેસાસ મેં  વર્ષો સુધી અનુભવ્યો. આજે તો એ બંને આ દુનિયામાં નથી પણ મારા તેમને કોટી કોટી વંદન. આમ અનુભવથી આ  મારુ પહેલું  સીડીનું પગથિયું હું ચડતા શીખી ગઈ.

-કુમુદ પરીખ 

વિનું મર્ચન્ટ વાર્તા ૨૦૨૦ -પરિણામ

વિષય:”મને કેમ વિસરે રે”

વિનુ મર્ચન્ટ વાર્તા સ્પર્ધા -૨૦૨૦ 

 પ્રથમ ઇનામ

૧-‘અજાણ્યો દેવદૂત’-વૈશાલી રળિયા પ્રથમ ઇનામ $125

બીજું ઇનામ

૨-એની રીંગ હજી ન વાગી -ઈલા કાપડિયા $40

૨-પુરાવો -સપના વિજાપુરા-$40

 ત્રીજું ઇનામ

૩-જીવનદાયિની”-આલોક ભટ્ટ -$31

૩-સહ પ્રવાસી –અલ્પા શાહ $31

આશ્વાસન

મને કેમ વિસરે રે –રાજુલ કૌશિક -$25

મારું તોફાની હનીમુન-જીગીષા પટેલ- $25

      મને આ વાર્તા સ્પર્ધાની બધી જ વાર્તા વાંચવાની ખૂબ મજા આવી. જે વાર્તાઓને ઈનામ મળ્યું છે તે વાર્તાઓ અને નથી ઈનામી ઘોષિત થઈ એ વાર્તાઓ વચ્ચે માત્ર ૧૯-૨૦નો ફરક રહ્યો છે. સાચા અર્થમાં તો દરેક વાર્તા એના આગવાપણાને કારણે કોઈને કોઈ સ્તર પર હ્રદયને સ્પર્શે છે. મારા માટે ઈનામી વાર્તાનું ચયન કરવું સહેલું નહોતું.

અહીં સાચા અર્થમાં તો દરેક પ્રતિસ્પર્ધી વિજેતા છે. સહુને મારા હાર્દિક અભિનંદન.
વિનુ મરચંટ વાર્તા હરિફાઈ પાંચ વર્ષોથી બેઠકના પ્લેટફોર્મ પર ચાલી રહી હતી. એમાં ઈન્ટરનેશનલ સ્તર પર સહુએ ઉમંગથી ભાગ લઈને એને સફળ બનવી એ બદલ હું બેઠકનો, બધાં હરીફોનો અને ઉત્સાહથી એને વાંચનારા ને સાંભળનારા વાચકો ને શ્રોતાગણનો અંતરથી આભાર માનું છું. આ સમસ્ત સફળતાના સાચા હકદાર આપ સહુ છો.
આ હરિફાઈનું હાલ માટે આ છેલ્લું વર્ષ છે. આશા રાખું છું કે હું આપ સાથે બીજી યોજના લઈને આવતા વર્ષે ફરી જોડાઈ શકું.
કોરોનાના આ મુશ્કિલ સમયમાં, આપ સહુ સ્વસ્થ રહો, સુરક્ષિત રહો એવી જ શુભકામના.

-જયશ્રી વિનુ મરચંટ

દરેક વિજેતાને વિનંતી તમારો ફોન નંબર સાથે સરનામું જયશ્રીબેનને મોકલે. jayumerchant@gmail.com

બેઠક – ‘वाचिकं सर्व वाङ्ग्मयम्’ – 04 : વાગ્મી કચ્છી

જયશ્રીબેન મર્ચન્ટ લિખિત વાર્તા વાગ્મી કચ્છીના અવાજમાં સાંભળો.

મને આશા છે નયનાબેન જેવો જ આનંદ મેળવશો.

વિનું મર્ચન્ટ વાર્તા ૨૦૨૦ -જયશ્રીબેન મર્ચન્ટ

  મિત્રો કલમ ઉપાડો અને તમારા મૌલિક વિચારોને પ્રસ્તુત કરો.

વિષય:”મને કેમ વિસરે રે”.-વિષય  “મને સાંભરે રે” પણ એ જ શીર્ષક સાથે પણ લખી શકાય અથવા જે વાર્તા લખવાના હો એને નવું શીર્ષક પણ આપી શકાય.

ઇનામ –

1. 1st $125,
2. 2nd $75,
3. 3rd $51. 
4. 2 consolation prizes of each $25.

       last date of submission April 15, 2020

Send to -pragnad@gmail.com

1. વાર્તા મૌલિક અને કોઈ પણ મિડીયામાં પ્રકટ ન થઈ હોવી જોઈએ. ૨૦૦૦થી વધુ શબ્દોની  વાર્તા આ સ્પર્ધા માટે સ્વીકારવામાં આવશે નહીં.
2. જો વાર્તા સત્યકથા પર આધારીત હોય તો એના આલેખન પહેલાં નીચે પ્રમાણે લેખકનું કથન હોવું જરૂરી છે: “વાર્તા સત્ય ઘટના પર આધારીત છે અને પાત્રો તથા દેશકાળના નામઠામ ગોપનીયતા જાળવવા લેખકે બદલી નાખ્યા છે.”
3. આ બાબત અંગે આયોજકો કે નિર્ણાયકોની કોઈ જવાબદારી રહેશે નહીં. નિર્ણાયકનો નિર્ણય અંતિમ રહેશે અને તે અંગે કોઈ બાંધછોડ કરવામાં આવશે નહીં.

ચારેક વાર્તાઓ અહી સંદર્ભ માટે મુકેલ છે. આના પરથી સમ્જી શકાશે કે ક્યા ક્યા વિષયો પર લખી શકાય.વાત પોતાની હોય, અન્યની હોય કે સ્દંતર કાલ્પનિક હોઈ શકે. આ માત્ર થીમ છે પણ એની અંદર શું લખવું એ સર્જક પર અધારિત છે. 

1. શરીરની બાહર-૨
2. હરખીમાસી-૨
3. મારું ઘર ક્યાં
4. I. જિંદગી એક સફર હૈ સુહાના – એપીસોડ ૯- આજ ફિર જીનેકી તમન્ના હૈ-૨

“वाचिकं सर्व वाङ्ग्मयम ”

મિત્રો

વાંચન સાથે સર્જન અને સર્જનનું વાચિકમ કરતા સાહિત્યનું રસપાન

તો સાંભળો કથા પઠન: નયનાબેન પટેલ

 

સંવેદનાના પડઘા : જીગીષા પટેલ

મિત્રો,

આજે જીગીષાબેનનાં લેખનના ૫૧ ચેપ્ટર પૂરાં થયાંનો આનંદ છે. તો ચાલો, તેમને વધાવીએ.

રાજુલબેનની મિત્રતા થકી મને જીગીષાબેનની ઓળખાણ થઈ, પછી તો ‘બેઠક’ના નિયમિત સભ્ય બન્યાં. બધાની સાથે ‘બેઠક’ના વિષય લખવાની પ્રવૃત્તિ શરુ કરી. મારુ કામ માત્ર એને પ્રોત્સાહન આપવાનું બન્યું, વિચાર તો હતા, સાહિત્ય વાંચ્યું હતું એટલે કલમ એમની ચાલવાં માંડી. તેમણે ‘સંવેદનાના પડઘા’ કોલમ લખવાની શરુ કરી. 

આમ જોઈએ તો એમની ‘સંવેદનાના પડઘા’ દરેક ચેપ્ટરમાં પડઘાયા અને આપણે સહુએ એને વધાવ્યા, ‘સંવેદનાના પડઘા’માં જિંદગીમાં બનતાં પ્રસંગો, વાતો, વાર્તારૂપે વહેતા થયા છે. વાર્તા માનવ જીવનમાં અનેક રંગોનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે એ વાત ખબર હતી પણ એમને વાંચતાં અનુભવી પણ ખરી.  જીગીષાબેને કોઈપણ જાતનો અંચળો ઓઢ્યા વિના જે સંવેદના અનુભવી તે નરી સરળતાથી કોઈપણ આયાસ કે પ્રયાસ વગર અને જ્ઞાનનું પ્રદર્શન કર્યા વગર આપણી સમક્ષ મૂકી. પરિણામે આપણે સૌ એમાં ખેચાતા ગયા અને પછી તો બુધવારે હવે જીગીષાબેન શું નવું લઈ આવશે તેવી ઉત્સુકતા જાણે રહેવાં માંડી.

એમનું સાહિત્ય વાંચન હતું જ પણ મને ક્યારેક એવું લાગતું કે, જીગીષાબેન માણસોને વાંચી શકે છે, એટલે શબ્દોમાં સરળતા સાથે આભા હતી. પણ ક્યાંય છેતરામણો આભાસ નહોતો. માનવી ભલે વિકાસ કરતો હોય પણ આપણે સહુ માનવીની સંવેદનાને સૌથી ઉપર અને સૌથી આગળ મૂકીએ છીએ કારણ કે માનવીની સંવેદના જ માનવીને  તાજા કરારા રાખે છે! આજના જમાનામાં જયારે માણસ રૂપિયા કામાવવામાં પોતે પરચુરણ જેવો થતો ગયો છે ત્યારે ‘સંવેદનાના પડઘા’ માણસને સંભાળય એ ખૂબ મોટી વાત છે. એ જ પડઘા, એ જ અહેસાસ, એ જ લાગણી, એ જ ઝાકળનાં બિંદુની ભીનાશ અને એ જ સંવેદનાનો અનુભવ આપણે તેમની દરેક વાતોમાં, વાર્તાઓમાં અનુભવ્યો છે.  

જીગીષાબેને તેમના ૫૧ લેખો પૂરા કરી આપણને ‘સંવેદનાના પડઘા’માં  સાહિત્યના આનંદ સાથે માનવીય લાગણીઓનો, સંબંધોનો અહેસાસ કરાવી જાગૃત કર્યા છે. તો ક્યારેક, આપણા અંદરના માયલાને કોઈની અંગત જિંદગીમાં ડોકિયું કરાવી ‘સંવેદનાના પડઘા’ સંભળાવ્યા છે. સાચું કહું, સરળતા અને સહજતા કોને ન ગમે? બસ તો, તમને બધાને પણ એમની વાતો અને વાર્તાઓ ગમી હોય અને સહૃદયથી સ્વીકારી હોય તો એમના આ પહેલા પ્રયત્નને જરૂર વધાવજો.

  

‘બેઠક’ અને તેના દરેક સર્જકો અને વાંચકો તરફથી જીગીષાબેનને ‘અભિનંદન’.

હું એમને ફરી આમંત્રણ આપું છું કે જાન્યુઆરી મહિનાથી આપ ‘શબ્દોના સર્જન’ પર એક નવા વિષય સાથે આપની કલમ રજૂ કરો. તે દરમ્યાન આ લેખ લખતાં થયેલા આનંદ અને અનુભવને આપ દર બુધવારે લખી ચાલુ રાખો જેથી બીજાને લખવાની પ્રેરણા મળે.

આપણી ભાષા સમૃદ્ધ છે માટે વાંચન અને સર્જન સાથે ગતિમય રહેવી જોઈએ. આપણી માતૃભાષાને સાચવવાની જવાબદારી સૌની છે. જીગીષાબેન તમારાં યોગદાનની ‘બેઠક’ કદર કરે છે અને અમે તમારા માટે ગૌરવ અનુભવીએ છીએ.

– પ્રજ્ઞા દાદભાવાલા