તસવીર બોલે છે.-(26) સાક્ષર ઠક્કર

મારી આંખ ખુલી ત્યારે હું અને મારો દોસ્ત બંને એક રૂમમાં ટેબલ પર પડેલા એક પારદર્શક પ્લાસ્ટિકના ડબ્બાની અંદર હતા. અને આજુ બાજુ પાંચ છ જણ અમને ઘેરીને બેઠા હતા. એટલામાં મારા દોસ્તની પણ આંખ ખુલી, આ જોઈને અમને ઘેરીને ઉભેલા લોકોમાંથી ૨-૩ લોકો ગભરાઈને એક કદમ પાછળ ગયા. એમાંના સૌથી મોટા વ્યક્તિએ કહ્યું, “કલોરોફોર્મ ક્યા છે? મુકેશ, તુ પકડીને લાવ્યો પછી બરાબર કલોરોફોર્મ સુન્ઘાડ્યું નથી લાગતું, હજુ તો અડધો કલાક પણ નથી થયો અને આ દેડકાઓ હોશમાં આવી ગયા છે.”

 

મેં અને મારા મિત્રએ કુદવાનો નિરર્થક પ્રયાસ કર્યો પણ અમે ડબ્બો ખોલી ન શક્યા. અમને પકડીને લાવ્યા પછી ઘેનની અસર હજુ પણ થોડી થોડી હતી, મારી આંખો ઘેરાઈ એટલામાં ત્યાં ઉભેલા લોકોમાં થી કોઈ બોલ્યું, “લાગે છે થોડી વાર માટે આંખો ઉઘડી હશે, કલોરોફોર્મની અસર પાછી આવી ગઈ છે હવે વાંધો નહિ આવે.”

 મને સમજાઈ ગયું કે આંખો ખોલવામાં કોઈ ફાયદો નથી, આંખો બંધ રાખવામાં જ ભલાઈ છે, મેં મારા મિત્રને પણ કહી દીધું કે આંખો બંધ જ રાખ. અમે આંખો બંધ કરી ત્યારે આ પ્રમાણેના સંવાદો સંભળાયા:

” શશશ… અવાજ ન કરશો, એકાદ મિનીટ રાહ જુઓ”

“હવે નહિ ઉઠે એવું લાગે છે”

“મુકેશ, સ્કાલપેલ લાવ તો… જુઓ છોકરાઓ આવું કોઈ પણ બાયોલોજીના ટ્યુશનમાં તમને નહિ શીખવા મળે, અને સ્કૂલોમાં તો દેડકોના dissection પર પ્રતિબંધ જ આવી ગયો છે”

અને ડબ્બો ખુલ્યો…બીજું કંઈ જ વિચાર્યા વગર મેં નજીકમાં રહેલી બારીની ગ્રીલ ઉપર કુદકો માર્યો. મારી પાછળ પાછળ મારા મિત્રએ પણ કુદકો માર્યો પણ એ ગ્રીલ સુધી પહોંચ્યો નહિ અને મારા પગ પર આવીને લટકી પડ્યો. એમ પણ મારો હાથ લપસતો હતો અને ઉપરથી પગ પર મારા મિત્રનો ભાર આવવાને કારણે મારા બંને હાથ લપસી પડ્યા અને અમે બંને પેલા ડબ્બાની બાજુમાં નીચે પડ્યા. પહેલા પકડાયા ત્યારે જેવી ગંધ આવી હતી એવી જ ગંધ આવવા લાગી અને પછી…

મારી આંખ ખુલી ત્યારે હું અને મારો દોસ્ત બંને એક રૂમમાં ટેબલ પર પડેલા એક પારદર્શક પ્લાસ્ટિકના ડબ્બાની અંદર હતા અને આજુ બાજુ પાંચ છ જણ અમને ઘેરીને બેઠા હતા.

સાક્ષર ઠક્કર

તસવીર બોલે છે.-(25) જયવંતી પટેલ

આ તસવીર જોઈ એવો ખ્યાલ આવે છે આ નાના જીવોની ફિલોસોફી નાની હોતી નથી.  સૌની સાથે એક બીજાની મદદથી ઉપર ચડો, કોઈના પગ ન ખેચો.આ તદન સાચી વાત છે  એકબીજાનાં પગ ખેચો તો જરૂર પડી જવાય પણ એક બીજાના પૂરક બનો તો ઘણી ઉચાઈએ પહોંચી શકાઈ  અહી મને એક વાત યાદ આવે છે.

બે મિત્રો હતા – લંગોટિયા મિત્રો ખૂબ જોખમ ખેડી પોતાની માતૃભૂમિ છોડી આફ્રિકા ગયા બંનેને કઈક સાહસ ખેડવું હતું ત્યાં પહોચ્યાં પછી સમજાયું કે તેમની પાસે કોઈ આવડત નથી:તેમજ પૈસા પણ નથી હવે શું કરવું ! હિંમત ન હાર્યા, બીજાને ત્યાં નોકરી કરી થોડી બચત કરી અને નાનો વેપાર શરૂ કર્યો  ધીમે  ધીમે વેપારની રીત સમજાવા માંડી; બન્ને મિત્રો સાંજે ભેગા બેસી કાલે શું કરવું તેની વાત કરતા અને તેનો અમલ કરતા  આ વાતને વર્ષો વિતિ ગયા -બન્ને પૈસાદાર બની ગયા હવે તો મોટી કંપની હતી, મોટું ટીમ્બર યાર્ડ અને મોટા ઓર્ડરો આવતા,એક મિત્રની પાસે વાકચાતુર્ય હતું,  સામી વ્યક્તિને પારખી લેતો, તેની સાથે વાતો કરી, સારૂ લંચ ખવડાવી કંપની માટે ઓર્ડરો લઇ આવતો.

હવે બીજો મિત્ર શાંત હતો પણ કુશળ હતો ઓફિસે અને મીલ પર બેસી કામદારોને સંભાળતો – માલ ન ચોરાઈ તેનું બરાબર ધ્યાન રાખતો  હિસાબ કિતાબ સંભાળતો અને પૈસા સાચવીને ઈમાનદારીથી બેન્કમાં જમાં કરાવતો  વર્ષની આખરે બન્ને મિત્રો ભાગ વહેંચી લેતા  આ યોજના લગભગ ચાલીશ (40) વર્ષ સુધી ચાલી હવે વીસ વર્ષે શરૂ કરેલા ધંધાને ચાલીશ વર્ષ થાય તો બન્ને મિત્રો પણ સાઈઠ વર્ષનાં થઈ ગયા બન્નેના છોકરાઓ મોટા થઇ ગયા, ભણી ગણી લીધું અને બાપાની સાથે ધંધામાં આવવા તત્પર થઇ ગયા  – એટલે  બન્નેના છોકરાઓએ તેમનાં પિતાને મદદ કરવા માંડી,  થોડા વખતમાં જ પહેલા મિત્રના છોકરાને એમ લાગવા માંડયું કે બધું કામ તો હું અને પપા કરીએ છીએ ઓર્ડરો લઇ આવીએ છીએ, કોને કેવી રીતે મનાવી લેવો ઇમપ્રેસ કરવો  – થોડો દારૂ પીવડાવવો અને કામ કઢાવી લેવું – કાકા (એટલે કે બીજો મિત્ર )તો ખાલી ઓફિસમાં બેસી રહે છે ખાસ કઈ કરતાં નથી: અમે ઓર્ડરો ન લઇ આવીએ તો આ ધંધો તૂટી પડે – એની એમને ખબર નથી. 

બીજા મિત્રના દીકરાને પણ કઇક આવુંજ થતું હતું તેના પપાને કહે – અહિ આપણે રાત દિવસ મહેનત કરીએ છીએ તમે હિસાબ કિતાબ રાખો છો, મજૂરોનું ધ્યાન રાખો છો હું મશીનરીનું ધ્યાન રાખું છું, એક પણ પૈસો આઘોપાછો નથી થતો અને તોયે અડધોઅડધ ભાગ તમારા મિત્ર લઇ જાય છે.  આ ભ્રમણા એટલે હદ સુધી ગઈ કે ધમધોકાર ચાલતી કંપની એટલેકે ધંધાના ભાગ પડી ગયાં – કંપની જે કુશળતાથી ચાલતી હતી તે ન ચાલી શકી કારણકે તેમાં અણસમજ આવી હતી

જયારે બન્ને મિત્રોએ ધંધો શરૂ કર્યો ત્યારે જેની પાસે જે આવડત હતી તેનો ઉપયોગ કરી – એક બીજાના પૂરક બન્યા એક બીજાની કમી ન જોઇ 

એક ઓર્ડરો લાવે તો તેનો અમલ કરવા બીજાએ એટલીજ મહેનત કરવી પડે તોજ એ ધંધો ચાલે  – છોકરાઓને આ વસ્તુ ન સમજાય , ધમધોકાર ચાલતો ધંધો બંધ થઇ ગયો

તો કોઈના પગ ખેચતા પહેલાં સાત વાર વિચાર કરવો  પૂરક બનશો તો તમે પણ ઉચાં ઉઠશો અને સાથે વિકાસ થશે.  

જયવંતી પટેલ

તસવીર બોલે છે.-(24) મધુરિકા શાહ.

નહીં જવા દઉં!

નહીં જવા દઉં! હું તારો ટાંટીયો છોડવાની નથી. આપણાં બાળકોને હજુ આપણા બન્નેની જરૂર છે. સંસાર માંડ્યો છે.  ફરજો બજાવવી જ જોઇએ.સંસારથી આમ ભાગવાની જરૂર નથી. માત્ર આપણી ફરજો પૂરી કરતાં સંસાર આપણામાં ન ગરી જાય એ રીતે જાગતાં રહેવાની જરૂર છે. નહીં જવા દઉં!  સંસારમાં જે કર્તવ્‍ય છે, તેને છોડીને ભાગી જવું ઉચિત નથી. જયાં સુધી જીવો છો. કર્મ ચાલતુ જ રહેશે.આમ ભટક્યાં જ કરીશ!તમે દોડીને પણ જોઇ લીધું કે પહોંચી શકાતુ નથી.રથનાં બે પૈંડા સરખા હોય તો રથ સરળતાથી ચાલે. એક પૈંડાથી તો અધૂરપ જ રહે એઅલે જ પુરૂષ ને પ્રકૃતિ, ઇવ ને આદમની રચના કુદરતે કરી છે.પત્નીને અર્ધાંગીની કીધી છે પણ માત્ર અર્ધાંગથી તો અધુરું જ રહે.વાંધા વચકા કાઢ્યાં વગર અહંભાવ ઓછો કરી સહનશીલતા રાખી જો પતિ પત્ની એક બીજાનાં પૂરક બને તો ઘરેથી ભાગી મન બીજે ભટકે નહીં, અને જીવનથી એટલો હતાશ અને ભાંગી બાવો બની જાઉં એવા વિચાર આવે. સંસારથી દૂર ભાગવાની જરૂર નથી . જે જીવનમાં પ્રેમ નથી ,તે જીવનમાં એક પ્રકારનો અજંપો  હોય છે અનેક પ્રકારના રોગ હોય છે .પ્રેમના અભાવને કારણે બધી ગડમથલો છે.તને તારામાં ભરોશો નથી અને મારામા વિશ્વાસ નથીઆમ વિશ્વાસ ગુમાવવાથી શું મળશે હું તને ભાગેડુ નહિ બનવા દઉં,આપણે બન્ને સાથે મળીને આપણા પ્રશ્નો ઉકેલશું. હું તારો ટાંટીયો છોડવાની નથી.નહીં જવા દઉં!

છબી એક સ્મરણો અનેક-મધુરિકા શાહ

 

પણ આ શું?  આ છબી શું કહી રહી છે?

ગભરૂ અને ગરીબ ઘરની આ કન્યા

સજ્યાં છે આજ સોળે શણગારા

વાટ જુવે એ મનનાં માનેલાની

કોડ ઘણેરાં છે અંતરમાં

માન્યો ચે જેને જનમ જનમનો સાથી

સેવ્યાં છે સપના સોનેરી અનેક

પણ આજે તડપ છે મિલનની

તોયે હૈયું થરથર કંપે છે.ક્યાં એ “બુધ્ધુ” નીતેશ ને ક્યાં આજે અમેરિકાથી મોટો સાહેબ  બનીને આવતો નીતેશ!નેહલ બાલપણનાં એ “બુધ્ધુ” નીતેશનાં સ્મરણોમાં સરી પડી.હંસાબેનને સમણીકભાઇનો બાલપણથી તે યુવાનીમાં પગલાં માંડ્યા ત્યાં સુધી સાથ જ હોય ને વળી સમણીકભાઇને હંસાબેન  અને પ્રવિણભાઇને પ્રતિમાબેનની મિત્રતા પણ ગાઢ.સમયના વ્હેણ સાથે આ બન્ને બાળકોની મિત્રતા પાગરતી ગઇ ને પ્રેમમાં પરિણમી.અચાનક એક દિવસ નેહલને સ્માચાર મળ્યાં કે નીતેશ આગળ ભણવા અમેરિકા જાય છે, ને નેહલ ખૂબજ રડી, જતા પહેલાં નીતેશ મળવા આવ્યો ને કહ્યું કે તું મારી વાટ જોજે.  લગ્ન તો હું તારી સાથે જ કરીશ.ત્યાર પછીના ચાર વર્ષમાં સંજોગો અનેક રીતે બદલાયા. પ્રતિમાબેનની માંદગી, અવસાન.હવે પ્રવીણભાઇ તો સાવ ખખડી ગયા. નેહલે નોકરી સ્વિકારી લીધી હતી.પ્રવીણભાઇએ હવે નેહલ ને નીતેશ પરણે એ આશા પણ  છોડીદીધી।પરંતુ નેહેલ હજી વાટ જોઈ રહી હતી.પ્રવીણભાઇએ રમણીકભાઇ હંસાબેનને નેહલનાં લગ્નની વાત કરી ને કોઇ સારા મૂરતીયો ખ્યાલમાં આવે તો જણાવવા કહ્યું.ત્યાં તો હંસાબેન બોલી ઉઠ્યા નીતેશ આવતી કાલે જ અમેરિકાથી આવી રહ્યો છે. રમણીકભાઇ તમારે માત્ર કંકુ કન્યા ને રુડુ રૂપાળુ શ્રીફળ સાથે તૈયાર રાખવાના  છે.શણગાર સજેલ કન્યા આશા નિરાશા વચ્ચે ઝોલાં ખાતી દ્વારે ઉભી છે વાટ નીરખતી કોડીલી કન્યા આ ચિત્ર માં દેખાય છે.ભય છે પણ મન કહે છે ….એ આવશે અને જરૂર આવશે.

શાંત દરવાજે વાટ નીરખતી

એક કન્યાને મેં જોઈ હતી,

મે એક પ્રેમિકા જોઈ હતી.

એના હાથ ની મેંહ્દી હસતી તી,

એના આંખ નુ કાજળ હસતુ તુ,

એક નાની સરખી આહટ થી આશાનું કિરણ દેખાતું હતું

મધુરિકા શાહ

તસ્વીર બોલે છે (23) નિહારિકા શશીકાંત વ્યાસ

ચિત્ર દર્શન

        આ ચિત્ર જોઇ મને વિચાર આવે છે કે એક સમર્થ તાકાત વાર આત્મા પરમાત્માની વિશાળતા નું ઘણા ઊંચેથી દર્શન કરી રહ્યો છે. આ આત્મા એ ધારણ કરેલા શરીરને એક આલંબન રૂપી લાકડી મળી છે આ ચિત્રમાં તમે જ જુઓ!  એટલી બધી ઊંચાઇ છે કે જ્યાંથી ઊંચા પર્વતો ની ટોચ દેખાય છે.  વિશાળ આકાશને સ્પર્શતી પર્વતો ની ટોચ અને બ્રહ્માંડ જેવું વિશાળ આકાશ.  એક સ્લ્લ્કડીનો સહારો – છુટી જાય તો નીચે ક્યાં પડાય તે કહેવું જ મુશ્કેલ! ત્યારે આવા સમર્થ ગુરુના ચરણ ને તેમના શિષ્યે પકડી લીધો છે અને ગુરુના જ્ઞાન ને પ્રાપ્ત કરી રહ્યો છે.

        આ દુનિયામાં કંઇક તો આધાર જોઇએ તો ગુરુને પણ આત્મ જ્ઞાન રુપી લાકડી મળી છે. જેના આધારે તે સર્જનહાર અને તેમણે બનાવેલા ત્રણ લોક નું દર્શન કરી રહ્યા છે ત્યારે તેમના ચરણ પકડી ઓછી તાકાત ધરાવતો અજ્ઞાની શિષ્ય ગુરુ નાં શરણે  જઈ રહ્યો છે.  તેમના ચરણ ગ્રહણ કરી પોતાના આત્મા પણ ઉર્ધ્વ ગતિએ પહોંચાડવા પ્રયત્ન કરી આત્મા છે.

આ દુનિયામાં ગુરુ નું જ્ઞાન કથીર જેવાને કંચન સમાન બનાવે છે. સાત્વિક, જ્ઞાની ત્યાગી પરમહંસ કોટી ના સંત ના ચરણો પકડી લેવાથી આત્મા પરમાત્મામાં પામે છે .આત્મા ને મોક્ષ મેળવવો હોય તો સંસાર ની તમામ લાલચ ને છોડી સમર્થ સાચા સંત ના ચરણમાં સ્થાન લેવું પડે છે. ત્યારે જ સાચું આત્મજ્ઞાન પ્રાપ્ત થાય છે.

જીવન પણ આવુ જ છે.સમર્થ ગુરુ જેમણે જ્ઞાન રૂપી લાકડી પકડી પોતાના જીવનને ઉર્ધ્વ ગતિએ પહોંચાડ્યું છે. જ્યાં પહોંચ્યા છે ત્યાં સંસાર ની – દુનિયાની કોઇ જ વિટંબણા નથી, ફક્ત અલૌકિક પરમાત્મા ના દર્શન છે. આ પરમાત્મા ના દર્શનનું જ્ઞાન પરમાત્મા પ્રાપ્તિની કક્ષાએ ગુરુ પહોંચેલા છે જ.  તેમનો ચરણ પકડી શિષ્ય તેમની કક્ષા સુધી પહોંચવા પ્રયત્ન કરી આત્મા છે.  કહ્યું છે કે “ગુરુ ગોવિંદ દોનુ ખડે કીનકો લાગુ પાય, બલિહારી ગુરુ દેવકી, જિને  ગોવિંદ દિયા  બતાય”.  આ પ્રમાણે જ્ઞાની સંત ગુરુ નું શરણ સ્વિકારવાથી ગુરુ આત્મા ને પરમાત્મામાં ભેળવા લાયક બનાવે છે. અહિંયા આ ચિત્રમાં લાકડી એ જ એક આધાર છે જે પરમાત્મા પ્રાપ્તિનું જ્ઞાન રૂપી સાધન છે જેને ભક્તિ પણ કહી શકાય.  આ ભક્તિ રૂપી લાકડી ના આધારે પરમાત્માએ બનાવેલી સૃષ્ટિનું અને સર્જનહાર નું બન્ને નુ શુધ્ધ દર્શન થાય છે અને તેના માટે કોઇ શબ્દ પણ નથી જ.

“ગુંગાને જ્યોં ઘેબર ખાઇ, ડ્કાર માત્ર દિખાઇ”  ગુરુજી જોઇ રહ્યાં છે કે “કલ્હિલ બ્રહ્માંડ માં એક તું શ્રી હરી” સમર્થ ગુરુ નો ચરણ પકડી તેમના આશ્રયે તેમનો શિષ્ય આ જગતના બંધનમાંથી મુક્ત થઇ બ્રહ્માંડ ના દર્શન કરવા ઝંખી રહ્યો છે અને આવા સમર્થ ગુરુ નો આશરો મળ્યા પછી તેને શ્રધ્ધા છે કે ઊર્ધ્વગતિ કરતા આગળ વધતા ના ચરણ પકડવા થી બીજાને પણ તે ગતિ જરૂર થી મળે છે. કહે છે ને કે સમર્થ ઘરના શ્વાન ને પણ માન પાન મળે છે તો ઓહિયાં જે ગુરુ મોક્ષ પ્રાપ્તિની કક્ષાના છે તેમનો ચરણ પકડી જ્ઞાનની કક્ષા પ્રાપ્ત કરી શિષ્ય પણ પરમાત્મા ના દર્શન કરવાનો જ છે. જગતની વિઅંબણાથી ઘેરાયેલ માનવી જ્યારે સમર્થ ગુરુના ચરણ પકડે છે અને ગુરુના માર્ગદર્શન હેઠળ જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરે છે ત્યારે તે આત્મા ને પરમાત્મામાં ભેદ ઉકેલે છે પરમહંસ કોટી ના ત્યાગી, જ્ઞાની સંતો પારસ સમાન હોય છે.  અરે! તેઓ તો તેનાથી પણ આગળ હોય છે.  પારસ લોખંડ ને અડીને સોનું બનાવે છે પણ સંતો તો તેમના ચરણ પકડી તેમના આપેલા જ્ઞાન ને આધારે સાત્વિક જીવન તેમના સમાન જ બનાવે છે. એટલે કે સંત ગુરુ પારસ છે તો શિષ્યને પણ પારસ જ બનાવે છે. લોખંડ જેવા માનવીમાં પરિવર્તન આવે છે અને પારસ જ બનાવે છે. આમ જ્ઞાન થકી ઉંચ કક્ષાએ પહોંચેલા ગુરુના ચરણ પકડી શિષ્ય પણ પરમાત્મા સુધી પહોંચી શકે છે

આપણા ભારત દેશમાં ગુરુની પરંપરા ચાલી આવે છે. તેમાં ગુરુ કરતાં તેમની પાદુકાનું મહત્વ વધારે હોય છે અથવા પાદુકાજીમાં ગુરુના દર્શન કરવામાં આવે છે.  માથાની પાઘડી કરતાં પાદુકા ને પૂજનીય ગણાય છે કારણ પાદુકા ચરણમાં રહેલી છે.  તેથી જ આ ચિત્રમાં નાના દેડકા એ મોટા ગુરુનો ચરણ પકડ્યો છે.

નિહારિકા શશીકાંત વ્યાસ

 

તસ્વીર બોલે છે -(22)પ્રજ્ઞા દાદભાવાળા

ત્રણ દેડકા હતા,ખુબ સારા મિત્રો, યુવાન હતા એટલે કૈક નવું કરવાની ખુબ ધગસ હતી. બધા રોજ વાતો કરતા યાર આ કુવા માયલા દેડકા કી જેમ આપણે જિંદગી જીવાવવાની  આ કુવાની બહાર  ખુબ મોટી દુનીયા છે ચાલોને કૈક નવું કરીએ ..એની વાત એક પીઢ દેડકાએ સાંભળી કહે જો મને તમારા વિચાર ઉમદા લાગે છે. મને ક્યાંક કૈક ખૂટતું દેખાય છે તમે વિચારો ને ગ્રહણ કરો છો પણ તેને પોષતા નથી. કૈક કરવું હોય તો માત્ર વાતો ન કરશો. વિચારો એમ સાર્થક નથી થતાં. વિચારોને પણ પકવવા પડે છે. સારા વિચારને વળગી રહેવું પડે છે.વિચારને પકડી રાખવામાં મહેનત કરવી પડે છે. આમ એટલે આમ જ કરીશ એવું નક્કી કરવું પડે છે. આપણામાં એટલી ધીરજ જ ક્યાં હોય છે? બધાને બધું જ ઝડપથી જોઈએ છે.વિચારોને દરરોજ મહેનતનું પાણી પીવડાવતાં રહેવું પડે છે.અને દાદા એક તસ્વીર લઇ આવ્યા આ જુઓં, તમારી જેમ આપણા કુવામાં તમારી જેવા ખાસ મિત્રો હતા એમને પણ ઉચાઇએ પોહ્ચવું હતું એક દિવસ એક દેડકાએ બહાર જવાનો પ્લાન બનાવ્યો ચાલો કૈક કરીએ પણ તક મળવી જોઈએને અને એક દિવસ તક મળી ખુબ વરસાદ પડ્યો કુવો છલકાણો ,પેલાએ કહ્યું ચાલો શરુ થઇ જાવ તક મળી છે એકબીજાના પગ પકડી રાખજો હું પેલી લાકડી પકડીશ તમે બધા મને સાથ આપવા પગ પકડજો  હું જેવો ઉપર જઈશ એ મુજબ તમને શું છે તે કહેતો રહીશ પાંચમાંથી એક દેડકો તો ફસકી પડ્યો..આવું તમને ન થાય માટે તમે એક ઇચ્છા સેવો છોને આ ઇચ્છાને બળવત્તર બનાવો. ઇચ્છાને સિદ્ધિમાં ફેરવવા મહેનત કરો. આજે જે લોકો આગળ છે એ ત્યાં એમ જ નથી પહોંચ્યા, તેની પાછળ તેમની મહેનત હોય છે.સૌથી ઉપર ઉભેલો દેડકો બધાનો બોજ લઇ જીમેદારી થી કામ કરતો હતો..

બધા એક બીજાને પકડીને ઉપર ચડ્યા સૌથી ઉપરનો દેડકો હતો જેના પર બધાનો ભાર હતો તે ક્યારેક થાકી જતો પણ ખંત થી કુવાની ટોચ સુધી પોહ્ચ્યો પણ પાણી બહાર જેવું ડોક્યું કર્યું કે બહાર ઉભેલા બાળકોએ તાળી પાડી, પહેલા ગભરાણો પછી તો એનો ઉત્સાહ વધ્યો થોડો ઉપર ગયો,પણ આ તાળીનો ગળગળાત સાંભળી બીજા નીચે લટકી રહેલા દેડકાને થયું પેલો એકલો જશ ખાય છે. અને એમને અદેખાઈ થઇ,કોઈકે ઝટ ઉપર આવવા કોઈકના બે પગ ખેચ્યાં અને બન્ને નીચે પડ્યા અને છેલ્લે માત્ર બે રહ્યા નીચેવાળા દેડકાએ પૂછ્યું આ અવાજ શેનો છે? તો કહે આ છોકરાવ આપણ ને જોઈ તાળી પાડે છે પણ વધારે ઉપર જશું તો પત્થર લઈને ઉભા છે? અને આપણને મારશે માટે આપણે શાંતિથી કામ કરવું પડશે ડ્રાઉં ડ્રાઉં કરી એમનું ધ્યાન આ તરફ ન દોરતો સમજી ગાયોને હું તારો બોજ ઉપાડું છું તું બસ મને પકડી રાખજે મારામાં વિશ્વાસ રાખજે સમય આવતા આપણે બહાર નીકળશું અને બન્ને મિત્રો ધીરજથી કામ કરી બહાર નીકળ્યા તેમને જોઈં રહેલા એક પત્રકારે તમની તસ્વીર પાડી અને જોઓં કેવા ફેમશ થઇ ગયા…

-પ્રજ્ઞાજી

તસ્વીર બોલે છે -(21) દિલીપભાઈ ​શાહ

તસ્વીર બોલે છે 

 

હું બીજા બધાની જેમ ખુબ સુંદર લખતો નથી પરંતુ તસ્વીર જોઇને મને મારા જુના દિવસો યાદ આવે છે હું એક એન્જીન્યર છું અને મેં વ્યવસાયમાં હમેશા હરીફાય થતા જોઈએ છે ,આ દેડકાની તસ્વીરમાં મને એક માર્કેટિંગ નો માણસ અને એક ટેકનિકલ માણસ દેખાય છે નીચેનો દેડકો એ માર્કેટિંગ વાળો છે દેડકાની આ તસ્વીરમાં  જોતાં વિચાર આવે છે કે દેડકા જ્યારે પાણીમાં હોય છે ત્યારે તેમની ગતિ ધીમી હોય છે અને જમીન પર એમની ગતિ વધી જાય છે કારણ એ છલાંગ ભરીને દૂર તથા ઉંચે જઇ શકે છે. જેમ એક ટેકનિકલ માણસને પોતાની ટેક્નોલોજી જેટલી જલદી સિધ્ધ થાય અને બીજી કંપની કરતાં પહેલાં માર્કેટમાં  મુકાય તેની તાલાવેલી હોય છે અને એક માર્કેટિંગના માણસને ધીમી ગતિથી કામ કરવું પસંદ હોય છે કારણ હજુ નવા ઘરાક્ને નવી ટેકનોલોજીથી વાકેફ કર્યા નથી  ત્યાં એનાથી વધુ સારી ટેક્નોલોજી બહાર આવી ગઇ છે! પેલા ઘરાક્ને સંતોષવો  એ કામ સહેલું નથી.  મોટા ભાગના માર્ચેકેટિંગના માણસો કમીશનથી કામ કરતાં હોય છે. નીચેનો દેડકો એ માર્કેટિંગ વાળો છે જેને ઉપરનો ટેક્નોલોજી વાળો દેડકો ખેંચીને લઇ જાય છે.  ખેંચાવુ કોને ગમે? . કુદકે ભૂસકે વધતો માણસ  ઉપરના ટાટિયા ખેચી કુદકો મારવા ની કોશિશ કરી રહ્યો છે અહી  ઉચે ચડવાની હરીફાય બોલે છે. હરીફાય નો કુદકો જરૂર દેખાય છે.પરંતુ  બીજી વાત અહી હું અનુભવે કહીશ કે બન્ને વ્યક્તિ કે ડીપાર્ટમેંટ ભલે અલગ હોય અને  દ્રષ્ટી પણ અલગ હોય પણ આ દેડકાની જેમ એક બીજાના પુરક બની આગળ વધે તો બંને વ્યક્તિ અને કંપની નો પણ વિકાસ થઇ શકે આજ વાત અહી દેખાય .  

 “આ નાના જીવોની  ફિલોસોફી નાની હોતી નથી.”

 

​દિલીપભાઈ ​શાહ

તસ્વીર બોલેછે (20) -રમેશભાઈ પટેલ

આ તસ્વીરમાં મને એક પતિ પત્ની  દેડકો અને દેડકીના સ્વરૂપે દેખાય છે.

એક પતિ પત્ની હતા. ખુબ સાધારણ હતા. એમ કહો ખુબ ગરીબ હતા.ઘણાને ખાવા માટે એટલી વાનગી હોય કે શું ખાવું એ પ્રશ્ન સતાવતો હોય છે જયારે આ પતિપત્નીને આજે શું ખાશું એવો પ્રશ્ન સાંજ થયે થતો. ઘણી વાર તો માત્ર પાણી પી ને સુઈ જતા ,આમ દિવસો પસાર થાય છે. ધીરે ધીરે મહેનત થી કમાણી માં આવક થાય છે ,ઘર લે છે પરિવાર પણ વિસ્તરે છે હવે ખોબો ભરાય ગયો છે. પણ કશુક ખૂટે છે.બાળકો હવે મોટા થઇ ગયા છે.ઉમર વધતા બાળકોને બધું સોપી દીધું  છે હવે બાળકો જ બધું સંભાળે છે.

એક દિવસ દીકરો બાપ ઉપર ચોરીનો આળ ચડાવે છે ત્યારે એને મનમાં થાય છે કે મેં આ સૂન્યમાંથી સર્જન કર્યું અને મારી પર આવો આળ ? મનમાં દુઃખ થાય છે. લડી લડીને કોની સામે લડવાનું? ઠેસ પહોંચાડનાર વ્યક્તિ પણ આખરે પોતાની જ હોય ?તો  દિલને ઠેસ વાગે પછી કળ વળતાં બહુ વાર લાગે છે. અમુક ઘા રૂઝાતા નથી અને પોતે દીકરાના ઘરમાંથી નીકળી જવાનો  નિર્ણય કરે છે. પત્નીને દુખી કરવી નથી માટે ચુપચાપ રાત્રે કોઈને કીધા વગર નીકળી પડે છે. ચાલતો ચાલતો મંદિર ના ઓટલે બેસે છે અને આંખમાં આશુ સરી પડે છે.અને બે હાથ જોડી આંખો બંધ કરી ભગવાનને કહે છે  હવે હું તમારે સહારે છું ત્યાં કોઈ આવીને પગથીએ એના પગ પકડી બેસી જાય છે અને જોવે છે તો એમના પત્ની એમના પગ પાસે બેસતા કહે છે કે તમે મને કેમ અળગી કરી ? આખી જિંદગી આપણે સુખ અને દુઃખમાં સાથે રહ્યા તમે આમ મુકીને કયાં નીકળી પડ્યા આ નીચેની દેડકી સાવિત્રીની જેમ પોતાના પતિ ના પગને વળગી ને કહે છે કે જ્યાં તમે ત્યાં હું .. …

અને પ્રેમ ડ્રાઉં ડ્રાઉં બોલે છે અને  ઉષ્મા અને આસું ઝાકળ બની સરી પડે છે.

​(આમ એક દેડકીમાં પતિવ્રતા સ્ત્રી દેખાય છે જે આપણી સંસ્કૃતિ છે )​

રમેશભાઈ પટેલ

તસ્વીર બોલેછે (૧૯) -રોહીત કાપડિયા

ભવસાગર

તરવા માટે, એક

સહારો કાફી

-રોહીત કાપડિયા=

 શ્રી ચિમનભાઇ અને શૈલાબેનના હાઇકુ વાંચી,

બે  બહુ જ સરસ વાત હાયકુ દ્વારા કહી છે. આપનાં હાઈકુ વાંચતા જ એક વિચાર હાઈકુ રૂપે જ સ્ફૂર્યો

 

તસ્વીર બોલે છે (૧૪) ડૉ. ઇંદુબહેન શાહ

 

 

શ્રી ચિમનભાઇ અને શૈલાબેનના હાઇકુ વાંચી,   બે હાઇકુ લખાઇ ગયા.

     એક આધાર

ટચલી આંગળીનો,

   ન છોડું હવે.

  તુજ ચરણ

જીવનનો આધાર

  એજ નિર્ધાર

(2)

એક દિવસ કુવામાં એક અજાણ્યા પ્રાણીને જોઇ સહુ દેડકાને કુતુહલ થયું આ વિચિત્ર પ્રાણી કોણ હશે? સૌ તેનાથી દૂર રહે, જોકે નવું પ્રાણી કોઇને હેરાન ન કરે પોતાની ડોક અંદર છુપાવી પડ્યું રહે, કદમાં ખૂબ મોટું અને જાડી ચામડીવાળું હોવાથી બધા દેડકાને બીક લાગે એક દિવસ નાના દેડકા દેડકી ને વિચાર આવ્યો આ રીતે બીતા ક્યાં સુધી રહીશું, ચાલ આપણે બન્ને તેમની સાથે દોસ્તી કરીએ,બન્ને ગયા, પુછ્યું ભાઇ તમારું નામ શું? તમે ડોક કેમ અંદર છુપાવી દ્યો છો? અમે નથી ગમતા?ના ના એવું નથી મને તો તમે બધા ગમો છો મારું નામ કાચબો હું કુવાની બાજુના તળાવમાં રહું છું, એ જગ્યા તો ખૂબ સુંદર છે મન થાય ત્યારે પાણીમાં સહેલ કરવાની રાત્રે જમીન પર સહેલ કરવાની, તમે પણ બહાર આવો મઝા આવશે મારી જેમ તમે પણ જમીન અને પાણીમાં રહી શકો છો, તો અહીં કુવામાં શું કરવા પડ્યા છો.દેડકો ને દેડકી ખૂશ થઇ ગયા, બન્ને એકબીજાને પ્રેમમાં હતા પણ તેમના વડીલો તેમને લગ્નની રજા નહોતા આપતા દેડકી પગે ખોટવાળી બહુ કુદી ન શકે દેડકો ખુબ સશક્ત સુંદર. દેડકાના વડીલોને મોટો વાંધો લંગડી ને ઘરમાં ન લવાય વેઠ કરવી પડૅ.

દેડકો ને દેડકી બન્નેને વિચાર આવ્યો ચાલો ભાગી જઇએ બહાર નીકળી લગન કરી લઇશું, દેડકાએ દેડકીને કહ્યું

“તું મારો પાછલો પગ તારા બે આગલા પગથી પકડી લેજે અને આપણે બેઉ ઉપર પહોંચી જઇને,લગન કરશું, ખુલ્લી હવામાં ફરશું, આ બંધિયાર કુવો અને ઘરડા દેડકાઓથી હું કંટાળી ગયો છું,”

” હાહો કંટાળી તો હું ય ગઇ છું, પણ હનિ ત્યાં મને કોઇ કનડશે તો નહીં ને?”

” અરે હું બેઠો છું ને તારું કોઇ નામ ન લે. દેડકીનો વિશ્વાસ પોતાના પ્રિયતમ પ્રત્યે દૃઢ થયો.”

બન્ને ઉપરની દુનિયાના સ્વપ્ન જોવા લાગ્યા, બધા દેડકા સુઇ ગયા ડ્રાંવ ડ્રાવ બંધ થયું કે તુરત દેડકાભાઇએ દેડકી સાથે કુદકો માર્યો અને પાઇપ પકડી લીધો, દેડકીએ પણ બરાબર પગ પકડી રાખ્યો, દેડકાભાઇ કુદ્યા અને બેઉ પ્રેમીઓ કુવાની બહાર.

થોડો આધાર મળે નબળાનો આત્મવિશ્વાસ વધે

ધાર્યા કાર્ય કરી શકે.