તરુલતા વાર્તા સ્પર્ધા (11) હલ્લો 911….ડો.ઇન્દુબેન શાહ.

હલ્લો 911…

 ઉપમાએ ચા નાસ્તો બનાવી, ટેબલ પર મુક્યા, પપ્પાને ટેવ ઉઠીને તુરત જોગિંગ સુટ પહેરી ચાલવા જાય, ૩૦થી ૪૦ મિનિટ્નો વોક લે ઘેર આવે એટલે ચા નાસ્તો ટેબલ પર રેડી જોઇએ,  નિવૃત થયા ત્યારથી આ તેમનો નિયમ, બન્ને બહેનો ઉપમા અને શુલભા આ જાણે. મમ્મી હતા ત્યાં સુધી પપ્પા- મમ્મી પોતાના ઘરમાં જ રહ્યા.  બન્ને દીકરીઓના આગ્રહ છતા રવિભાઇ અને નિર્મળાબેન દીકરીઓ સાથે રહેવા તૈયાર ન થયા. નિર્મળાબેનના સ્વર્ગવાસ બાદ રવિભાઇને બ્લડ પ્રેસર, હાઇ કોલેસ્ટ્રોલ વગેરે મોટી ઉમરમાં થતા  રોગની અસર જણાવવા લાગી, પોતે એકલા જ રહે વીક એન્ડમાં દીકરીઓને ત્યાં વારા ફરતી જાય, બન્ને દીકરીઓને પપ્પાની ચિંતા રહે. મોટી દીકરી ઉપમા સાઉથમાં રવિભાઇના ઘરથી નજીક એટલે શનિ- રવિ ત્યાં જાય ત્યારે ઉપમા પોતે બી પી માપે વધારે આવે “પપ્પા  તમે દવા લીધી છે?”
“હા લીધી છે ને,”
”બી પી ૧૫૦/૯૬ છે “,
“કાલે બિપીન કાકાને ત્યાં પાર્ટિમાં વધારે ખાવામાં આવ્યું તો થાય, એમા શું થઈ ગયું?”
“પપ્પા હવે તમારે એકલા ન રહેવું જોઇએ દર વિક એન્ડમાં તમારું બી પી વધારે આવે છે, અને આ વર્ષે તમે હજુ ફિસિકલ કરાવવા પણ નથી ગયા”
“મને કોઈ  જાતની તકલીફ નથી, પછી શું દર વર્ષે ડો પાસે જવાનું અને શુલભા મને દવા આપે છે તે હું “બરાબર લઉ છું,”
“પપ્પા શુલભા કાર્ડિયોલોજીસ્ટ છે તમારે પ્રાયમરી કેર ડો પાસે જવું જોઇએ,”

“સારું જઈશ ફરીને આવું પછી વધારે વાત ત્યાં સુધીમાં તું સરસ બટેટા પૌવા અને આદુ ,મસાલા વાળી ચા બનાવી રાખ.”
 
૪૦-થી ૪૫ મિનીટમાં પપ્પા પાછા આવી જાય, આજે કલાક થયો પપ્પા આવ્યા નહી. ઉપમાએ પતિ ઉમેશ પાસે ચિંતા વ્યક્ત કરી “ઉમેશ હજુ પપ્પા ફરીને નથી આવ્યા!” “ ઉપમા ૧૫ દિવસ પહેલા પણ આમ જ થયેલ હું તને કહું છું પપ્પાને અલઝેઇમરની શરુઆત થઈ છે પણ તું માનવા તૈયાર નથી, મેં તો તે દિવસથી તેમનો ફોન ટ્રેસ કરવા મારા ફોનમાં એપલીકેસન કરેલ છે,હમણા તેમનો ફોન ટ્રેસ કરી તને જણાવું, તુરત ઉમેશે ફોનમાં જોયું, ઉપમા તારા પપ્પા સુગરલેન્ડ  મેમોરિયલ પાર્ક માં છે, બન્ને તુરત જ ગાડી લઈ ત્યાં પહોંચ્યા પપ્પાને બેન્ચ પર સુતેલા જોયા ઉમેશે ઉઠાડ્યા પપ્પા કેમ અહીં સુઈ ગયા ચાલતા ચાલતા થાકી ગયા?” “હું આજે ચાલવા જ નથી ગયો સારું થયું તમે મને ઉઠાડ્યો હું તો બિપીનની રાહ જોઉ છું એ આવે એટલે સાથે ચાલવા જઈએ,”
ઉપમાઃ “પપ્પા ચાલો હવે મારે ત્યાં તમારા બટેટા પૌવા અને ચા તમારી રાહ જુવે છે,””હા ચાલો બટેટા પૌવા તે બનાવ્યા છે! જલ્દી જઇએ હું ક્લોસેટમાંથી જેકેટ પહેરી લઉ,”
ઉમેશઃ”પપ્પા તમે જેકેટ પહેરેલું છે ચાલો જલ્દી ઠંડી ચા તમને ભાવશે નહીં,”
“હા ચાલો જઈએ.”

ત્રણે ઘેર આવ્યા. ઉપમાએ પપ્પાને ચા નાસ્તો આપ્યા, “ઈશા તારી ફેસ બુક વોટ્સ એપ બંધ કર નીચે આવ” જવાબ નહી ફરી બુમ પાડી નો રિપ્લાય પોતે ઉપર ગઈ જોયું તો ઈશા પલંગ પર બેઠી છે આઈ પેડ ખુલ્લુ ખોળામાં અને નજર છત પર.  ઉપમાઃ”ક્યારની બોલાવું છું સંભળાતું નથી!”
હવે આ તારું ફેસ બુક બંધ કર અને નીચે આવ”
”મમ્મી આજે મે બે સમાચાર ફેસ બુક પર જોયા, તું તારી ખાસ સ્કુલ ફ્રેન્ડ કલા કુર્લેને મળવા માગે છે ને વાંચ આજે તેની દીકરી ગ્રીષ્મા કુર્લે એ ફેસ બુક પર તેની મમ્મીના ફોટા સાથે  રિકવેસ્ટ મુકી છે.
“મારી મમ્મી કલાને તાત્કાલિક કિડનીની જરૂર છે હાલ તે ડાયાલિસીસ પર છે, તેનું બલ્ડ ગ્રુપ એબી નેગેટીવ (AB –)છે મારું અને મારા પપ્પાનું ગ્રુપ જુદું છે, ઍબી નેગેટીવ ગ્રુપ બહુ રેર ગ્રુપ હોવાથી હું ફેસ બુક તથા બીજા મિડીયા દ્વારા આ સમાચાર પહોંચાડી રહી છું આશા છે જરૂર કોઈ ઉદાર વ્યક્તિ પોતાની એક કિડની જતી કરી મારી માની જિંદગી બચાવાવા  આગળ આવશે. મારો  તાત્કાલીક સંપર્ક કરો થેન્કસ.”

વાંચી ઉપમાને ૪૦ વર્ષ બાદ બહેનપણી મળ્યાનો આનંદ સાથે દુઃખ પણ થયું. હવે તો ઉપમાને બીજા સમાચાર જાણવાની પણ ઇન્તેજારી થઈ ,” ઈશા તું બે સમાચાર બોલી બીજા શું સમાચાર છે?” “મમ્મી અમારી સ્કૂલની ૬ઠ્ઠા ધોરણની એમેલીએ ફેસ બુક બુલીના ત્રાસથી આપઘાત કર્યો,”
”એમેલી તારી સાથે સ્પેલીંગ બી માં ભાગ લીધેલ તે?”

“હા મા એજ મારાથી એક વર્ષ પાછળ, ખૂબ હોશિયાર હતી.”
“બન્ને મા દીકરી ઉપર શું કરો છો?” રવિની બુમ સાંભળી બન્ને નીચે આવ્યા.

“એસ યુસ્વલ  ઈશા તો ફેસ બુક, યુ ટ્યુબ વિડિયો જોવામાં મસગુલ હશે પણ ઉપમા તું શું કરતી હતી?”
”ડેડ મોમ ગોટ ઇન્ટરેસ્ટેડ ઇન ફેસ બુક ટુ ડે,”
”યોર મોમ એન્ડ ફેસ બુક! ઇમ્પોસીબલ,”
“ડેડ આસ્ક હર”
“ઉપમા આ સાચું છે?”
“હા સાચું છે.”
ઈશાઃ”મોમ- ડેડ દાદાનો ફેસ બરાબર નથી લાગતો.”

“પપ્પા શું થાય છે?”
રવિભાઇ મત્ત્ત્ત શુઉઉ …અસ્પષ્ટ બોલવા લાગ્યા ઉમેશે તુરત ૯૧૧ એલર્ટ આઈ ફોન ટચ કર્યો તુરત રિસ્પોન્ડ આવ્યો અને સુગરલેન્ડ ફાયર ડીપાર્ટમેન્ટની EMT એમ્બુલન્સ આવી ગઈ. ઈશાએ શુલભામાસીને ફોન કર્યો સુલભાની સુચના પ્રમાણે મેમોરિઅલ હરમન હોસ્પીટલના સ્ટ્રોક સેન્ટરમાં એમ્બુલન્સ ૧૦ મિનીટમાં પહોંચી ગઈ સુલભાએ ત્યાંના ER physician end Neuro ICU on call ફેકલ્ટિ ને પણ ફોન પર જાણ કરી દીધેલ તેથી રવિભાઈને સીધા MRI માં લઈ ગયા ત્યાંથી CT Scan મા. આ બધી તપાસ થઈ પ્રિલિમનરી રિપોર્ટમાં ડાબી બાજુની એક આર્ટરીમાં ક્લોટનું નિદાન થયું, તુરત જ Neuro ICU મા દાખલ કરી ક્લોટ ઓગાળવાની દવા અપાય, મોનિટર સ્ક્રીન પર સળંગ હ્રદયના ધબકાર, શ્વાસોછ્વાસ બી પી વગેરેના રિડીંગ  આવતા હતા તે પ્રમાણેની દવાઓ ડો ની સુચના મુજબ આપવામાં આવતી બી પી અને હ્રદયના ધબકારા સ્ટેબલ થતા ૪૮ કલાક લાગ્યા ત્યારબાદ રવિભાઈને રૂમમા શિફ્ટ કર્યા. સ્પિચ થેરપીસ્ટ અને ફિસીકલ થેરેપિસ્ટ રવિભાઇની મુલાકાત લઈ ગયા. ચાર દિવસમા રજા મળી શુલભા પપ્પાને પોતાને ઘેર લઈ ગઈ. રવિભાઇ ૬ મહિનામા રેગ્યુલર થેરપીથી ચાલતા અને બોલતા થઈ ગયા.બોલતાની સાથે કહ્યું મારો સ્માર્ટ  ક્યારે આવશે ?

અસ્તુ


 

 

 

  




મનની મોસમ – લલિત નિબંધ (14) “ મનની મોસમ કેમ કળાય?”

  મનની મોસમ શબ્દની સાથે મનની ભીતર કેટલાય ચિત્રો ઉપસ્થિત થઈ જાય, પ્રકૃતિ હોય, પ્રાણી હોય, ,પક્ષી હોય જીવ જંતુ હોય આમ આખું બ્રહ્માંડ નાનકડા મનમાં સમાય જાય. આપણા દેશમાં પ્રકૃતિની મોસમ ૧૨ મહિનામાં ૬ આવે હેમંત, શિશિર, વસંત, ગ્રીષ્મ,વર્ષા, પાનખર. અહીં અમેરિકામાં તો ચાર મોસમ જ ગણાય છે, દર ત્રણ મહિને મોસમ બદલાય, માર્ચની ૨૧ થી સ્પ્રીંગ,(વસંત) ,૨૧મી જુનથી સમર,(ઉનાળો) , ૨૧મી સપટેમ્બરથી ફોલ (પાનખર ),અને ૨૧ડીસેમ્બરથી વિન્ટર (શિયાળો). દરેક મોસમમાં આવતા વિવિધ તહેવારો, વિવિધ ફૂલ ફળ..વિવિધ વાનગી નાના મોટ સહુના મનની મોસમમાં વિવિધતા લાવે.

અમે ગયા મહિનામાં સાસણ ગિરના પહાડો અને જંગલમાં ફરતા હતા, ગિરમાં તો સિંહ જોવા જ સૌ જાય, અમે પણ ગિરના સિંહ જોવા સફારીમાં રોજ જતા સૌના મનમાં જુદા જુદા વિચારો , કંઇક કૌતક જોવા મળશે  સિંહ અને સિંહણ પ્રેમ ગોષ્ટિ કરતા હશે ..સિંહણ સિંહની કેશવાળી પંપાળતી તેના શરીર સાથે ગેલ કરતી સિંહને જગાડતી હશે…અત્યારે તો વસંત ઋતૂ ,ઋતૂઓનો રાજા ,ગીતામાં શ્રી કૃષ્ણ ભગવાને વિભૂતિ યોગમાં અર્જુનને કહ્યું છે, “ॠतूनाम् कुसुमाकरः”। ભગવાન જે ઋતૂમાં વશે છે તે ઋતૂમાં પશુ, પક્ષી, માનવ, જગતના સર્વ જીવના મનની મોસમ વિવિધ રંગોથી મહેકી ઉઠે જ અને તે મહેક પોતાના પ્રિયપાત્રને પહોંચાડવા મન થનગનાટ કરતું પહોંચી જ જાય.

                                                    

સિંહણની  પ્રેમ નીતરતી એક આંખ અને આગલો એક પગ, બિજો પગ અને આંખ સિંહની ભરાવદાર કેશવાળીમાં છૂપાય ગયા છે, સિંહણના પાછલા પગ સિંહના પાછલા પગ અને પૂંછ વચ્ચે …સિંહ અને સિંહણના પ્રેમમાં મગ્ન મન અને તન ઋતુ રાજ વસંત માણી રહ્યા છે…સિંહણ સગર્ભા થાય છે. કહેવાય છે કે ત્યારબાદ આ સિંહ અને સિંહણ પતિ પત્નિની જેમ સાથે રહે છે, સિંહ સિંહણને પ્રોટેક્ટ કરે છે, પોતે બીજી સિંહણથી દૂર રહે છે.૧૨ થી ૧૮ મહિને સિંહણની પ્રસુતિ થાય છે, ત્યારબાદ સિંહણ પોતાના બચ્ચાને લઇને સિંહથી દૂર ચાલી જાય છે, કહેવાય છે કે સિંહ ભૂખ્યો થાય તો બચ્ચાને પણ મારી નાખે. સિંહણ બચ્ચાની સંભાળ લે છે, બચ્ચુ પગ ભર થાય ત્યાં સુધી જ.

મારા પતિ ફોટૉગ્રાફીના શૉખીન તેમના મનમાં તો ક્યારે કંઈક નવું જોવ અને કચકડામાં મઢી લવ તે જ વિચારો દોડતા હોય, બે ત્રણ વખત ડ્રાઇવરને ઝીપ ધીમી કરવા કહ્યું, એક વખત તો ઉભી રાખવા કહ્યું ડ્રાઇવર ઉભી તો ના રાખે પરંતુ ધીમી જરૂર પાડે જેથી ફોટા પાડવાના શોખિન જીવની મનની મનસા પૂરી થઈ શકે, જેવી  ઝીપ ધીમી પડે કે તુરત અમારા મિત્રના પત્નિ જ

  જુઓ સિંહ અને સિંહણ બન્નેની આંખો સંતુષ્ટ અર્ધ ખુલ્લી છે, બચ્ચાને  પિતાએ બેઉ આગલા પંજામાં લઇ સુરક્ષીત ગોદમાં લીધુ છે, બચ્ચુ માતા પિતા તરફ જોઇ રહ્યું છે, તેના નેત્રો જાણે ડ ૈરહ્યા છે મને પકડી કેમ રાખો છો?મને છુટ્ટા જંગલમાં ફરવું છે, જવા દ્યો , માતા પિતાને બચ્ચાનું મન ક્યાં જાણવું છે, તેઓ બન્ને સુખથી આરામ ફરમાવીૌ રહ્યા છે.

ગીર વિસ્તાર દીપડા માટે પણ જાણીતો છે, દીપડા એશિયા અને આફ્રિકાના અમુક વિસ્તારમાં જ જોવા મળે છે, ભારતના ગીરના જંગલમાં અચુક જોવા મળે હાલમાં દીપડા ઇન્ડેન્જર પશુજાતિમાં ગણાય છે તેનું કારણ વિકસતો ફર ઉદ્યોગ, દીપડાનું સુંવાળું ફર સ્ત્રીઓના જેકેટ, બુટ, પર્સ ,બેલ્ટ વગેરે બનાવવામાં વપરાય છે.કદાચ બીજુ કારણ દીપડા એકલસુયા હોય છે, એકલા રહેવાનું પસંદ કરે તેથી શિકારીનો ભોગ બની જાય છે. અમારા બધાની ઇચ્છાને માન આપી બાપુ અમને દીપડા જોવા લઇ જવાના હતા, દીપડા તો રાત્રે જ બહાર નીકળે દિવસ દરમ્યાન દીપડા ઘટ્ટ જાડીમાં, તો કોઇ ઘટાદાર વૃક્ષ પરની જાડી ડાળી પર  કે કોઇ વળી નાના પહાડ પર આરામ કરતા હોય.

સાંજનું વાળુ (સાંજના ભોજનને કાઠીયાવાડમાં વાળુ કહેવાય) સ્થાનિક દેશી માલધારી નેસડા વાસી ચારણ બહેનોએ બનાવેલ, દેશી બાજરીના રોટલા વાડીના રીંગણાનું ભરથું ગીરની ગાયનું દૂધ, દહીં, માખણ ગોળ.બધાએ આનંદથી દેશી ભોજન માણ્યું. રાત્રીના નવ વાગે સહુ ઝીપમાં જગ્યા પસંદ કરી ગોઠવાય ગયા. આજે દીવના રસ્તે જઈ રહ્યા હતા ઝીપ ૬૦ થી ૭૦ કીલોમિટર સ્પીડમાં દોડી રહી હતી, રસ્તા પર નહી જેવો ટ્રાફીક હતો, બધાની નજર બન્ને બાજુના જંગલમાં ફરતી હતી ત્યાં ઝીપ અચાનક ધીમી પડી, બાપૂ બોલ્યા ડાબી બાજુની જાડીમાં દીપડૉ ધીમી ચાલે ચાલી રહ્યો છે. બધાની આંખો પહોળી થઈ, લગભગ સાત ફૂટ લાંબો દીપડૉ અમારી ઝીપની પેરેલલ ચાલી રહ્યો હતો, લગભગ રસ્તાથી ૨૦ થી૨૦ ફૂટના અંતરે, બધાના જીવ તાળવે ચોટી ગ્યા, વસંત ઋતુની સોહામણી તારા મઢેલ રાત્રી ની ઠંડકમાં પણ બધાના કપાળેથી પરસેવાના બિંદુઓ ટપકવા લાગ્યા. જોકે મારા પતિ અને બાપૂને ફોટા પાડવાનો સારો મોકો મળ્યો, અડધો કીલોમિટર દીપડો અને ઝીપ સાથે ચાલ્યા, દીપડૉ ઝીપ તરફ જોતો પણ નથી તેના મનમાં શું હશે? અચાનક દીપડાએ અમારી ઝીપની આગળથી રસ્તો ક્રોસ કર્યો જમણી બાજુના વૃક્ષની પાછળ ઉભો રહ્યો , ડ્રાયવરે ઝીપ પાછળ લીધી ૫૦ ૬૦ ફૂટના અંતરે ઉભી રાખી. દીપડો વૃક્ષ પાછળથી નીકળી થોડું ચાલ્યો અને રસ્તો ઓળંગી પાછો ડાબી બાજુ ઓપોસીટ દીશામાં ચાલવા લાગ્યો, અમારી ઝીપ પણ અમારા ઉતારા તરફ ૬૦ થી ૭૦ કીલોમિટરની ઝડપે દોડી.

   કહેવાય છે કે દીપડા ૨૦ ફૂટ લોંગ જંપ કરી શકે છે, અને ૧૦ ફૂટ હાઇ જંપ કરી શકે છે. અમારા સહુના જીવ હેઠે બેઠા. સહુના મનનો ગભરાટ ભાગી ગયો, સહુનું  મન જિંદગીમાં અનોખુ સાહસ ખેડ્યાનો આનંદ માણી રહ્યું. સહુએ બાપૂ અને ડ્રાયવરનો હાર્દિક આભાર માન્યો.  બાપૂ તો સાવ નિર્લેપ, તેઓની તિક્ષ્ણ નજર તો બીજા પશુ પક્ષીને શોધવામાં અને ફોટા પાડવામાં વ્યસ્ત..

   

 ડો ઇન્દુબહેન શાહ

       હ્યુસ્ટન ટેક્ષાસ  

   

  

   

 

 

 

ફોનઃ ૨૮૧ ૭૮૨ ૬૮૬૩

http://www.indushah.wordpress.com

  

વિનુ મરચંટ વાર્તા સ્પર્ધા – 2017 (13)અબુધ બાળકીની પ્રેરણા

Picture1

ઇન્દુબેન શાહ

શિયાળાની ધુંધળી સવારનો પ્રકાશ ગોરંભાએલ વાદળૉ ની વચ્ચેથી ધીરે ધીરે સુંવાળા સોનેરી કિરણૉ બેડરૂમની બારીના વેન્ટીલેશન  વિંધી આંખના પોપચા પંપાળી રહ્યો છે, ઉષાએ આળસ મરડી, અરે આજે મેં એલાર્મનું સુઝ બટન ત્રણ વખત દબાવી દીધું સાડા સાત થવા આવ્યા! ઊભી થઈ નિત્યક્રમ આટૉપી રસોડામાં પહોંચી, ચા બનાવી પતિ રવિને ઊઠાડ્યા, રવિએ ઘડીયાળ તરફ  જોયું “અરે ઉષા આપણે નક્કી કરેલ વેકેશનમાં પણ રોજના સમયે જ ઊઠવાનું ચાલવા જવાનું,” “સાચી વાત શિયાળામાં વહેલી સવારે જ સરસ ઉંઘ આવે છે આજે એલાર્મને ત્રણ વખત બોલતું બંધ કરી દીધુ, આજે તો રવિ તારા કોમળ કિરણૉએ મારી પાપણ પંપાળી મને જગાડી”,” તો ઉષા રાણી હવે વહેલા વહેલા બેડરૂમમાં પ્રવેશ કરજો”,”ઉષા તો રવિના પગલે પગલે રવિ રાજા મોડા પડે તો ઉષા પણ મોડી જ પડે ને!રવિ રાજા થોડા વહેલા તમારા સપ્ત ઘોડાની સવારી સાથે સોનેરી કિરણો ફેલાવી ઉષાને જગાડજો, ચાલ હવે વધારે મોડું ન કર જોગિંગ સુટ પહેર ચા ઠંડી થાય છે,”  બન્ને એ ચા પીધી સ્નીકર્સ પહેર્યા દરવાજો ખોલ્યોકે  એક ચાર વર્ષની બાળકી બારણે ઉભેલ ઉષાને આશ્ચર્ય  થયું ક્રિસમસના ચાર દિવસ પહેલા મારા બારણે એન્જલ!.. ..રવિ ઉષાની પાછળ  જ હતો તેના પણ નેત્રો પહોળા…બન્ને જાણે નાનકડી સુંદર પરીને ઓળખવા પ્રયત્ન કરી રહ્યા ..ત્યાં તો બાળકી બોલી “ટેઈક મિ ઇન આઇ વોન્ટ ટુ સ્ટે હિયર” ઉષાએ બાળકીનો હાથ પકડ્યો પ્રેમથી પુછ્યું સ્વીટી વ્હેર ઇઝ યોર હોમ? શૉ મી આઇ વિલ ટેઈક યુ હોમ,બાળકીએ તો જીદ કરી નો આઇ ડોન્ટ વોન્ટ ટુ ગો હોમ માય મોમ ડસ નોટ વોન્ટ મી,આઇ વોન્ટ ટુ સ્ટે ઇન ધિસ હોમ ટેઈક મી ઇન માય મોમ ટોલ્ડ મી ડૉન્ટ કમ બેક”.

નાનકડી પરી જેવી  સુંદર તૈયાર, સ્વચ્છ સુંદર ગુલાબી રંગનું ફ્રોક પહેરેલ  ખભા પર નાનકડું બાર્બી ડોલની ડિઝાઇનનું બેક પેક ટિંગાડેલ પગમાં સુંદર મોજા સાથે બુટ. જે મા એ આટલી ચીવટથી દીકરીને તૈયાર કરી છે, તેની મા આવું બોલે!! ના કદાચ દીકરીએ કોઇ કારણ સર જીદ કરી હોય અને મા તેણીને વઢી હોય અને ગુસ્સામાં બોલી હોય “ગો યુ આર નોટ માય ડોટર, અને બાળક પણ ગુસ્સામાં બોલે યુ આર નોટ માય મોમ, આવા સંવાદો આ ૨૧મી સદીના મા બાપ અને સંતાનો વચ્ચે આવાર નવાર સાંભળાતા હોયએ છીએ. ઉષાનું મન વિ્ચારના ચકડૉળમાં ઘૂમવા લાગ્યું . રવિની ચકોર નજર બેકપેક પર લગાવેલ લેબલ પર ગઈ, નામ અને એડ્રેસ .લયલા અસરાની ૨૦૧૯, ઓક ગાર્ડન કોર્ટ, સુગર લેન્ડ ટેક્ષાસ ૭૭૪૭૮. વાંચી રવિ બોલ્યો “ઉષા આ દીકરી આપણી સ્ટ્રીટમાં જ રહે છે બે હઝાર ઓગણીસ નંબરના ઘરમાં ચાલો તેને મુકી પછી ફરવા જઇએ, અને બન્ને પતી-પત્નિ દીકરીના હાથ પકડી તેણીના ઘર તરફ ચાલવા લાગ્યા લયલા પરાણૅ તેમની સાથે ચાલે બોલ્યા કરે મારે આ ઘેર નથી જવું મારી માને હું નથી જોઇતી, ઉષા બોલે બેટા તારી મમ્મી તને ખૂબ પ્યાર કરે છે તે તને બોલાવે છે, ચાલો જઇએ.”

આ દૃષ્ય સામેના ઘરમાં રહેતા માયકલે જોયું તે કુતુહલવશ બહાર આવ્યો. “હાય  રવિ,હાય ઉષા આઈ નો ધિસ ગર્લ એન્ડ હર ડેડ ડેન,” રવિઃ હાય માયકલ ગો હેડ નોક ધ ડોર” માયકલે ૨૦૧૯ નંબરની ડોર બેલ વગાડી કોઇ બહાર આવ્યું નહી માયકલે ફરી વાર ડૉર બેલની સ્વીચ દબાવી, રિસ્પોન્સ નહી મળતા સેલ ફોન પરથી સોસિયલ સર્વિસને ફોન જોડ્યો માઇક વાત શરૂ કરે ત્યાં દરવાજો ખૂલ્યો બાથ રોબ પહેરેલ એક બહેન બારણે આવી ” લયલા આઇ ટોલ્ડ યુ ડૉન્ટ લીવ ધ હાઉસ”, દીકરીને પકડી અંદર લઈ ગઈ, અમને ઔપચારિક થેન્ક્સ બોલી બારણું બંધ કર્યું. ઉષા મનમાં આ તે કેવી મા! આવડી નાની દીકરીએ જાણે કેવડી મોટી ભૂલ કરી હોય તેમ વઢે છે, કોઇ વ્હાલ નહી, ભગવાન તે આ માનું વર્તન જોયું? તને નથી લાગતુ કે તે ભૂલ કરી છે, આવી પરી જેવી સુંદર બાળકી ને આવી કૃર માતા આપી!! મારા જેવી મા થવા સાત વર્ષથી ઝંખે છે તેની સામે જોવાની તને ફુરસદ નથી ! ખેર જેવા મારા નસીબ…. આ જગ્યાએ દેશી મા હોય તો અમારા ત્રણેયનો કેટલો ઉપકાર માનત, અમને અંદર ચા પીવાનું આમંત્રણ પણ આપત… હશે આ દેશનું કલ્ચર..

માઇકલે મારા ઉદાસ મુખ પરના આશ્ચર્ય ભાવ જોયા, બોલ્યો પુવર ડેન, ઉષાનું કુતુહલ વધ્યું  મનમાં વિચારોના વંટોળ શરુ થયા લયલાની માતા કોઈ માનસિક રોગથી પીડાતી હશે તો જ આવી વર્તણુક કરેને? માયકલ પાસેથી વાત જાણવા મળી ડેન લયલાનો પિતા ખૂબ હાર્ડ વર્ક કરે છે, બે જોબ કરે છે લયલાની માની માનસીક સ્થિતીના કારણે કોઇ જોબ કરતી નથી, તેને લયલાથી એક વર્ષ મોટો દીકરો છે, બન્ને ભાઇ- બેન હચીસન એલિમેન્ટરી સ્કુલમાં ભણે છે. માયકલ તો માહિતી આપી મેરિ ક્રિસમસ હેપી હોલિડે વીશ કરી તેના ઘેર ગયો ઉષા –રવિ એ પણ વિશ કર્યું. બન્ને ચાલવાની પગ દંડી પર આગળ વધ્યા, પાર્ક પર પહોંચ્યા ટ્રેલ પર ચાલવાનું શરું કર્યું. રોજ ચાલતા ચાલતા જાત જાતની વાતો કરતી ઉષા આજે સાવ શાંત. વિચારોમાં મગ્ન…ખુશનુમા વાતાવરણની તેના મન પર કોઈ જ અસર નહી. રવિનો રમુજી સ્વભાવ આ સહન કેમ કરી શકે? “અરે ઉષા આજે તો જો વાદળાઓની વચ્ચેથી રવિ કેવો ડૉકિયા કાઢી તને જોયા  કરે છે જેમ હું તને મારા બેડરૂમની બારીમાંથી તારા બેડરૂમમાં તારી ઝાંખી કરી લેતો, તું કેવી આંખો નચાવતી હોઠના ખૂણાથી મધુરું સ્મીત કરી શરમાય જતી અને આપણે કોલેજમાં મળીએ ત્યારે મીઠો ઠપકો આપતી રવિ તારે મને આવી રીતે હું વાંચતી હોવ ત્યારે ડીસ્ટર્બ નહી કરવાની, અરે હા, હવે તો ઉષા મોટી સાયકોલોજીસ્ટ , ડો.ઉષા જૉશી! ઉંડા વિચારમાં પાર્કમાં ચાલી રહ્યા છે, નાક પર આંગળી મુકી સિસિ……….ડીસ્ટર્બ  નહી કરવાના.” આ બધી રવિની રમુજની ઉષા પર કોઇ જ અસર નહી.

ઉષા તો બસ ચાલ્યા જ કરે છે કોઇ પ્ર્તિભાવ નહી.

ઘેર પહોંચ્યા, ઉષાએ નાહીને નાસ્તો બનાવ્યો ગરમ ઉપમા સાથે રમિલાબેને સાંજે બનાવી રાખેલ મેથીના થેપલા, કેશર બદામ પીસ્તા વાળુ  દુધ. રવિ નાહીને આવી ગયો. “વાહ ઉષા ઘણા વખતે ગરમ ઉપમા! બહુ મઝા આવશે.”

બન્ને પતિ પત્નિ કોલેજમાં પ્રોફેસર, રોજ સવારે ચાનો મગ ભરી બન્ને નીકળી જાય સાંજે ઘેર આવે, રમિલાબેન દરોજ સાંજે  આવે રસોઇ અને બીજું જે કંઇ ઘર કામ હોય તે કરીને  ઘેર જાય. ઉષા હેડ ઓફ ધ ડિપાર્ટમેન્ટ, અને વિસિટીંગ પ્રોફેસર ઍટલે તેણીની જવાબદારી ઘણી વધારે. લગ્ન જીવનના ૧૦ વર્ષ પૂરા થયા ઘરમાં બાળા રાજાનું આગમન થયું નહી પહેલા પાચ વર્ષ કેરિયર પાછળ બાળકનો વિચાર નહી કર્યો. છેલ્લા પાચ વર્ષથી બાળકની  ખોટ જણાય. મેડીકલ રિપોર્ટ બન્નેના નોર્મલ. રવિની ખૂબ ઇચ્છા બાળક માટેની, તેનો રમતિયાળ- રમુજી સ્વભાવ, શેર કરવા, બાળકની સાથે હસવાની રમવાની કેવી મઝા આવે!! એકાદ વર્ષથી  ઇન્ડિયા અનાથ આશ્રમની વેબ સાઇટ જોવાનું શરું કર્યું છે, ઉષાની સાથે આ બાબત વાત કરી છૅ. બન્ને ઇન્ડિયા જવાનું વિચારી રહ્યા છે, ઉષાની જવાબદારી અને ઉંચી પદવીને કારણે ઇન્ડિયા જવાનું બેક બર્નર પર મુકાતું જાય છે.

ઉષાઃ હા આજે મારે તારી સાથે એક ખાસ વાતની ચર્ચા કરવી છે ,ઍટલે આ બ્રન્ચ બનાવ્યું જેથી લન્ચની જરૂર નહી નિરાંતે વાત અને વિચાર કરી શકીએ “, રવિ મનમાં ખુશ થયો વાહ આજે મારા ઉઘડી ગયા ઉષા ઇન્ડિયા જવાની વાત કરશે બોલ્યો “ગુડ આઇડીયા, શરુ કરો એક શું બે વાતની ચર્ચા કરો બંદા તૈયાર છે,”  રવિ મજાક નહી ખરેખર વિચાર કરી તારે અભિપ્રાય આપવાનો છે”.

  ઉષાઃ”રવિ આજે સવારે આપણને જે અનુભવ થયો ત્યારથી મારું મન દુઃખી થઇ રહ્યું છે, ખૂબ વિચાર કરી તારી સાથે ચર્ચા કરવાનો નિર્ણય લીધો છે, મને ખાત્રી છે તું પણ મારા વિચાર સાથે સહમત થશે જ.”

રવિઃ “ઉષા વાતમાં મોણ નાખ્યા વગર જલ્દી મુળ વિચાર દર્શાવ મારી જાણવાની જીજ્ઞાસા વધતી જાય છે,”

ઉષાઃ મારો વિચાર એક સંસ્થા શરુ કરવાનો છે, તેનું મુખ્ય કામ મિસ્ટર ડેનના જેવા ડીસ્ટર્બ  ફેમિલી ને હેલ્પ કરવાનું, મને ખબર છે તું ઇકોનોમિક્સનો પ્રોફેસર તારા મનમાં ઘણા સવાલો ઊભા થશે,

”અરે તું તો મારા મનને વાંચવા લાગી ..આ તારો વાંચનનો શોખ મન વાંચન કરવા લાગ્યો ..”

“રવિ સાયકોલોજિસ્ટનું મુખ્ય કામ જ મન વાંચવાનું, બંધ મુંજવણમાં વલોપાતા મનને ઓપન કરવાના.” રવિઃ”યસ પ્રોફેસર,સંસ્થાના નામ અને તેની પાછળ થનાર ખર્ચ અને પેપર વર્ક વિષે વિચાર્યું ?”

ઉષાઃ“હા નામ “ઇન્ડો અમેરિકન ફેમિલી હેલ્પ”  નોન પ્રોફિટ ઓરગેનાઝેસન તરીકે ટેક્ષાસ સ્ટેટમાં રજીસ્ટર કરવાનું.”

રવિને તો ઉષાની ખુશીમાં જ પોતાની ખુશી!! આજતો રમુજી વ્યક્તિની ખાસિયત હોય છે ને!!

રવિઃ “સરસ વિચાર, કરો કંકુના, આ બંદા તમારી સેવામાં હાજર રહેશે.”

જાન્યુઆરી નવમીના ક્રિસમસ વેકેસન પુરું થયું , ઉષાએ તેના સહ કર્મચારી સાયકોલોજીસ્ટ મિસ્ટર કાર્લ,અને  મિસ કેલી, ને વાત કરી બધા ઉષાના ઉમદા વિચાર સાથે સહમત થયા, અને તન, મન ધનથી ઉષાને હેલ્પ કરવાની બાહેધરી આપી. ઉષાને આથી વિષેશ શું જોઇએ? સંસ્થાનું બંધારણ નક્કી કરાયું.

પ્રમુખઃ મિસિસ ઉષા જોશી

ઉપ પ્રમુખઃ મિસિસ ડો. શોભા સતીશ.  ઉષાની હાય સ્કુલ ક્લાસ મેટ ઓસ્ટીન હોસ્પિટલમાં સાઈક્યાટ્રીસ્ટ છે.

સેક્રેટરી તથા ખજાનચી ની બેવડી જવાબદારી  મિસ કેલી એ સ્વીકારી.

એડવાયસરી બોર્ડ મેમ્બરઃ મિસ્ટર કાર્લ અને મિસ્ટર રવિ જોશી.

પેપર વર્ક તૈયાર કરી સ્ટેટ ઓફ ટેક્ષાસમાં મોકલાવ્યું રજીસ્ટર થઈ ગયું.

ફેબ્રુઆરીના બીજા શનિવારે ફંડ રેઝીંગ પ્રોગ્રામ નક્કી કર્યો. યુનિવર્સિટીના ઓડીટોરિયમમાં તેમની જ યુનિવર્સિટીના ડાન્સ અને મ્યુઝિક એકેડેમિના છોકરા –છોકરીઓએ સુંદર બે કલાકનો પ્રોગ્રામ રજુ કર્યો.  ખર્ચ કાઢતા લગભગ ૨૫૦૦૦ ડોલર ભેગા થયા. ઓડીયન્સમાં પ્લેજ ફોર્મ સરક્યુલેટ કર્યા તેમાં ૧૦,૦૦૦  ભેગા થવાની શક્યતા જણાય.

હોમ ઓનર્સ એસોસિયેસનની મંજુરી મેળવી સંસ્થાની ઑફિસ ભાડુ બચાવવા ઉષાના ઘરમાં જ એક રૂમમાં રાખવામાં આવી. પહેલા મહિનામાં પાચ ફેમિલી એનરોલ થયા. બે મેક્ષિકન ફેમિલી, એક એન્ગલો અમેરિકન એક પાકિસ્તાની અને એક ઇન્ડીયન.  બુધવારે સાંજે ૭થી ૯ અને શનિવારે સવારે ૯થી ૧૨ સંસ્થાએ ફેમિલી સાથે મિટીંગ રાખવાનું નક્કી કર્યુ. ગાર્સિયા મેક્ષિકન ફેમિલીથી શરૂઆત થઇ.બુધવારે સાંજે ૬ વાગે ઉષા આવી ગઈ રમીલાબેને ઑફિસ ખોલી સાફ સુફ કરી તૈયાર રાખેલ.સાત વાગે મિસ્ટર ગાર્સિયા તેમની પત્નિ મરિના ટિનેજર દીકરા હેક્ટરની સાથે દાખલ થયા. ઉષાએ પહેલા પેરન્ટસ સાથે વાતચીત કરી બન્ને પતિ પત્નિને અંગ્રેજી આવડતું  હતું. તેઓને બીજા ત્રણ બાળકો સૌથી મોટી દીકરી ૧૦માં ધોરણમાં ત્યાર બાદ આ દીકરો હેક્ટર ૧૬ વર્ષનો ૮માં ધોરણમાં બે નાના બાળકો એલિમેન્ટરી સ્કૂલમાં. હેક્ટર ૮માં ધોરણમાં આવ્યો ત્યારથી ડ્ર્ગ ગેન્ગ સાથે જોડાયો છે, એક વખત જુવેનાઇલ જેલમાં જઈ આવ્યો છે, બે વર્ષથી ૮ માં જ છે. મા બાપ બન્ને ચાર બાળકોને ભણાવવા માટે હાર્ડ લેબર જોબ કરે છે. ઉષાએ હેક્ટરને પુછ્યું તું ડ્રગનું કામ શા માટે કરેછે? હેક્ટરઃ “મને પૈસા કમાવા છે” “તને પૈસાની શું જરૂર?તને ખાવા પીવાનું કપડા પુષ્તક બધુ તારા પેરન્ટસ આપે છે, બરાબર “ “હા આપે છે પણ મને બ્રાન્ડ નેમ કપડા પહેરવા છે આવા ફ્લી માર્કેટના કપડા મને નથી ગમતા”, ઉષાએ તેને સમજાવ્યો અત્યારે તું નાની જેલમાં ગયો છે જો આવા કામ ચાલુ રાખશે અને પકડાશે તો મોટી જેલમાં જઈશ અને આવા કપડા પણ નહી મળે, ભણીશ અને સારી નોકરી કરીશ તો સારા કપડા પહેરી શકીશ.શનિવારે સવારે આવજે હું તને બ્રાન્ડ નેમ શર્ટ આપીશ, તારે ડ્રગ નહી વેચવાની પ્રોમિશ?”

“યસ મેમ પ્રોમિશ”

ઉષાએ હેક્ટરને શનિવારે પોલો શર્ટ આપ્યું. તેની બર્થ ડે ના દિવસે પણ બ્રાન્ડનેમ જીનનું પેન્ટ અને ટી શર્ટ આપ્યા.

હેક્ટરની માને સમજાવી આર્ટીફિસિયલ નેલમાં પૈસા નહીં નાખવાના તેને બદલે બાળકોને પ્રસંગે સારા કપડા અપાવવાના તેના પિતાને સમજાવ્યો બિયરમાં રોજના દસ ડોલર નહીં નાખવાના એક બિયર પિવાનો પૈસા બચાવી બાળકોને ભણાવવાના..દર મહિને ગાર્સિયા ફેમિલીને ફોલો  અપ માટે બોલાવે.

ઇન્ડિયન ફેમિલીમાં મા-બાપને હાઇસ્કૂલમાં ભણતી છોકરીને બોય ફ્રેન્ડ છે તેની સામે વાંધો અને તે કારણે ઘરમાં ક્લેશ!!! ઉષાએ તુશારભાઇ અને તરલિકાબેનને સમજાવ્યા બાળકોઆ દેશમાં જનમથી મોટા થયા તો થોડી ઘણી આ દેશના  કલ્ચરની અસર આપણા બાળકો પર થવાની જ. નાનપણથી ટી વીના શૉ જોતા હોય, મુવી જોતા હોય અને મિત્રો સાથે છુટથી હરતા ફરતા હોય, અને કોઇને પસંદ કરે તેમાં ખોટું શું? તુશારભાઇઃ બેન અમને કોઇ વાંધો નથી છોકરીએ જો યોગ્ય છોકરો પસંદ કર્યો હોત તો,આ તો આફ્રો કાળો અમેરિકન અમે કેમ અપનાવીએ? તુશારભાઇ રંગ સામે તમને વાંધો છે? મે તમારી દીકરીની સાથે વાત કરી છોકરો ખૂબ હોશિયાર છે એમ આઇ ટી એન્જિન્યિરીંગ પ્રોગ્રામમાં એડમિસન પણ મળી ગયેલ છે, તેની મા અમેરિકન છે તેનો પિતા આફ્રિકન છે,બન્ને પ્રોફેસનલ છે. તમારા, લવ મેરેજ છે તે જમાનામાં આંતરજ્ઞાતિય મેરેજ સામે તમારા માતા-પિતાએ વાંધો નહીં લીધેલ, આ જમાનો આંતર રાષ્ટ્રિય મેરેજનો છે, તો તમારે વાંધો નહીં લેવો જોઇએ, બદલાતા સમય અને સમાજની સાથે ચાલવું જ રહ્યું.બન્નેના ગળે વાત ઉતરતી હોય તેવું જણાયું.

અમેરિકન ડેનના ફેમિલી સાથે શનિવાર નક્કી થયો, ડો શોભા હાજર રહ્યા,ડો શોભાની તપાસમાં લયલાનું નિદાન  HAADD {હાયપર એકટીવ અટેનસન ડેફિસયન્સી ડિઝઓર્ડર}   
નક્કી થયું. મિસિસ ડેનને બાય પોલર મેન્ટલ ડીઝીસ,જેમાં મુડ સ્વીંગ થયા કરે , કોઇ વખત લો મુડ ડીપ્રેસનમાં તો કોઇ વખત હાય મુડ બન્નેના સાચા નિદાન શૉભાએ અને ઉષાએ સાથે મળીને કર્યા બન્નેને પ્રિસક્રીપસન મેડીસન પર મુક્યા, દર બુધવારે ઉષાનું સેસન અને શનિવારે શોભાનું સેસન બન્ને મા દીકરી માટે નક્કી કરાયું. મિસિસ ડેનને ઘણો સુધારો થયો, લયલા મમ્મી ડેડી અને મોટાભાઇ કહે તેમ કરવા લાગી.

સંસ્થાના દશ વર્ષ થયા. વિવિધ કલ્ચરના અનેક કુટુંબોની  નાની મોટી સમસ્યાના ઉકેલ સેન્ટરના માર્ગ દર્શનથી થવા લાગ્યા.

સંસ્થાનો સ્વયંમ સેવક સ્ટાફ ચારમાંથી ૨૦નો થયો છે. ઉષા અને રવિના દિવસો આનંદથી પસાર થાય છે. લયલાની તો ઉષા ગોડ-મધર, ઉષા-રવિને પણ આ બાળકી પ્રત્યે પોતાની દીકરી જેવી લાગણી.દશાબ્ધી ઉજવી ત્યારે ઉષાએ લયલાને સ્ટેજ પર બોલાવી જણાવ્યું “This girl inspired me to start this “Indo American family help”.Thanks Layala….  

     

    

દિવાળી-ઇન્દુબેન શાહ

happy-diwali1

 

દિવાળી આવી, બનીને ઝગમગ દીવડા
અંધકાર મનના ધકેલી ઉજાળું જીવન સહુના
રોશની ફેલાવું ઘર ઘરમાં
પ્રગટાવી દીવા સહુના દિલમાં

ટમટમતા તારાઓ સૌ સાથ
વેરાયા પૃથવીપર આજ
ઉજાળવા પગદંડી ને પાથ
બારાત ઉતરી માણવા મહેફીલ

ફટાકડાની સાથે ફોડી દર્દના ફોલ્લા
બુરાઇ મનની બધી ધકેલી બહાર
વસાવું એવી દુનિયા
ન રહે કોઈ રાગ-દ્વેશ પીડા

મીઠાઇની મીઠાસ સદા દિલમાં વશે
પ્રતિજ્ઞા શુભ દિનમાં ઍવી લઈને
ભૂલી નાત જાત રંગ સીમા વાડા બધુએ
સહુના દિલ બહેલાવું મીઠા વર્તન વ્યવહારે

  દિવાળી આવી, બનીને ઝગમગ દીવડા

અંધકાર મનના ધકેલી ઉજાળું જીવન સહુના
રોશની ફેલાવું ઘર ઘરમાં
પ્રગટાવી દીવા સહુના દિલમાં

ટમટમતા તારાઓ સૌ સાથ
વેરાયા પૃથવીપર આજ
ઉજાળવા પગદંડી ને પાથ
બારાત ઉતરી માણવા મહેફીલ

ફટાકડાની સાથે ફોડી દર્દના ફોલ્લા
બુરાઇ મનની બધી ધકેલી બહાર
વસાવું એવી દુનિયા
ન રહે કોઈ રાગ-દ્વેશ પીડા

મીઠાઇની મીઠાસ સદા દિલમાં વશે
પ્રતિજ્ઞા શુભ દિનમાં ઍવી લઈને
ભૂલી નાત જાત રંગ સીમા વાડા બધુએ
સહુના દિલ બહેલાવું મીઠા વર્તન વ્યવહારે

ઇન્દુબેન શાહ

તરુલતાબેન મહેતા વાર્તા સ્પર્ધા (19)ઇન્દુબેન શાહ

“ભગવાન ભરોસે

   વૈશાખ મહિનાની ધોમ ઘખતી ભૂમિ પર છ પગલા ધમ ધમ ધરતી ધૃજાવતા ઉતાવળે ચાલી રહ્યા છે, જવું? શા માટે જવું છે? શું કરીશું? કંઇજ ખબર નથી, કોઇનો સાથ નથી, બસ, ઉપર આભ નીચે ધરતી. આકાશમાં ભમતી ભૂરી વાદળીઓની છત્રી ઓઢી ત્રણ વ્યક્તિ, મા અને બે દીકરીઓ ચાલ્યા કરે છે, દીકરીઓના માસુમ ચહેરા પર આશ્ચર્ય, ભયના મિશ્રીત ભાવ છે. માતાની ટટ્ટાર ખુમારી ભરી ચાલ અને સીધી નજર તેનો આત્મ વિશ્વાસ સુચવી રહ્યા છે.

મનમાં ઊમટતા વિચારો “મને બે દીકરીઓ થઇ એ શું મારો ગુનો છે!? મારા પતિ હતા ત્યારે કોઇની હિમત ન હતી, મારું અપમાન કરવાની, તેમનું અકસ્માતમાં અકાળે અવસાન થયું અને ડગલે ને પગલે મારું અપમાન..અને મારી દીકરીઓની અવગણના.. સહન ન થયું, ક્યાં જઈશ??..આવા વિચારો…પળ બે પળ તેણીનો આત્મ-વિશ્વાસ ડગુમગુ કરે છે. માહ્યલો બોલે છે, “નહીં સલમા, અત્યારે તારે બધુ ભૂલી જવાનું છે, અતીતને છોડ, ભવિષ્યનો વિચાર કર, ધરા અને ઝરા બે માસુમ બાળકીઓનું ભવિષ્ય તારે ઘડવાનું છે એ જ એક ધ્યેય…તું જરૂર કરી શકશે”…અને સલમા બે હાથમાં વહાલી પુત્રીઓના હાથ પકડી તેમને દોરતી ચાલી રહી છે…સમજુ સહનશીલ દીકરીઓ મા સાથે કદમ મેળવી રહી છે. થોડે દૂર કાચા રોડ પર એક છાપરી નીચે થોડા લોકો નજરે પડતા જ સલમાએ ઝડપ વધારી, જરૂર ત્યાં બસ સ્ટેન્ડ છે. હાશ, શહેરમાં જવાની બસ અહીંથી મળી જશે, આશા બંધાઇ. દીકરીઓ સામે જોયું, બન્નેના મુખ પરનો પસીનો પાલવથી લુછ્યો, હવાથી વેરવિખેર વાળની લટોને હાથની આંગળીઓ ભેરવી સરખી ગોઢવી, બેટા, હવે પેલી છાપરી દેખાય છેને ત્યાં સુધી જ ચાલવાનું છે. માના પ્રેમાળ સ્પર્શથી બન્ને દીકરીઓના મુખ પર સ્મીત ફરક્યું. મોટી ધરાએ પુછ્યું “મા આપણે ત્યાં રહેવાનું છે? “ના બેટા ત્યાંથી બસમાં બેસી આપણે રાજકોટ શહેરમાં જવાનું છે”. નાની ઝરા તો નાચવા લાગી, મા મારી બેનપણી તેના મામાના ઘેર રાજકોટ ગઈ’તી, આપણે મામાને ત્યાં જવાનું છે?” બેટા આપણને ખુદા જ્યાં લઈ જાય ત્યાં જવાનું છે” આમ વાતોમાં બસ સ્ટેન્ડ આવી ગયું.      

બસ સ્ટેન્ડ પર ઘણા લોકો હતા, કોઇ જમીન પર નિરાંતે બેઠેલા હતા, તો કોઇ પોતાના પોટલામાં બાંધેલ પોતાની કારીગરીનું શહેરમાં સારે ભાવે વેચાણ થશે તે આશા સાથે બસની રાહ જોઈ રહ્યા હતા… તો કોઈ શહેરમાં દીકરીના લગ્ન પ્રસંગનું હટાણું કરવા જઈ રહ્યા હતા..એકાદ બે જુવાનિયા શહેરમાં અમીતાભ બચ્ચનની પીકુ સિનેમા જોવા આતુરતાથી બસની રાહ જોઇ રહ્યા હતા. સલમા આ બધાની વાતચીત સાંભળી રહી હતી. ઝરા અને ધરા બન્ને થાક્યા હતા, તેઓની આંખમાં ઉંઘના ગાડા ઉમટ્યા હતા, ઠેલવા મુશ્કેલ જણાતા, સલમાએ બન્ને દીકરીઓને ઑઢણું પાથરી સુવડાવી, નજર પાછી રોડ પર, ક્યારે બસ આવશે? દૂરથી કોઈ વાહન આવતું જોયું સલમા ખુશ થઇ, બસ આવી! બેઠેલા સૌ ઊભા થયા, કપડા ખંખેરવા લાગ્યા, વાહન નજીક આવ્યું ..ટોળામાંથી કોઇ બોલ્યું “ આ તો કોઈ સાહેબની જીપ આવતી જણાય છે, સલમા બે ડગલા આગળ આવી રસ્તાની ધારી પરથી દૃષ્ટિ દૂર ફેલાવી, લોકોના ટોળાને જોતા જીપના ડ્રાયવરે સ્પીડ ઘટાડી, અંદર બેઠેલ સાહેબે પુછ્યું; “દીલુભા, આજે બસ મોડી પડી લાગે છે, ઘણા લોકો રાહ જોઇ રહ્યા છે!” સાહેબ બસનો ટાઇમ હવે થાય છે, આ તો કાલે પુનમના મૅળામાં જવાની ભીડ છે” જીપ એકદમ બસ સ્ટૅન્ડ પાસે આવી, સલમા અને સાહેબની દૃષ્ટિ મળી, સાહેબ મનમાં; અરે આ તો સલમા!!!, સલમાના માનસપટ પર નામ આવ્યું સમીર!! અહીં કયાંથી? સાહેબે ડ્રાયવરને જીપ રોકવા કહ્યું, ડ્રાયવરે જીપ પાર્ક કરી કે તુરત સમીર સાહેબ જીપમાંથી નીચે આવ્યા. સલમા પાસે આવી, જાણે વર્ષોથી ઓળખતા હોય તેમ સહજ ભાવે બોલ્યા “સલમા બસની રાહ જોતા રાત પડી જશે, ચાલ જીપમાં બેસી જા, તારી સાથે બીજા કોઇ હોય તો તેને પણ લઇ લે,” “મારી બે દીકરીઓ છે ખૂબ થાકી ગઇ છે” બોલી સલમા દીકરીઓને ઊઠાડવા નીચે નમી “ધરા, ઝરા ઊઠો, આપણને લેવા અંકલ જીપ લઈને  આવ્યા છે” જીપનું નામ સાંભળતા જ બન્ને ઊભી થઇ ગઈ. બન્નેના હાથ પકડી સલમા જીપ તરફ ચાલવા લાગી, ડ્રાયવરે ઉતરીને બન્ને દીકરીઓને ઊચકી જીપમા બેસાડી, સમીરે સલમાનો હાથ પકડી જીપ પર ચડવામાં મદદ કરી, બન્ને એક બીજા સામે જોઇ રહ્યા બન્નેની આંખોમાં અનેક પ્રશ્નો.. સમીરની આંખો પૂછી રહી છે સલમા ક્યાં ખોવાઈ ગયેલ આટલા વર્ષ? તો સલમાની આંખમાં પ્રશ્ન સમીર ૧૧મું પાસ કરી કોલેજમાં ગયો ને સલમાને સાવ ભૂલી ગયો? આ હસ્ત મેળાપ ૧૧ વર્ષ પહેલા ન થઈ શક્યો, આજે અચાનક વેરાન વગડામાં..!!!

અને બન્નેના મન ૧૧-૧૨ વર્ષના ભૂતકાળમાં ભ્રમણ કરવા લાગ્યા. કેટ કેટલી યાદો સાથે માણેલા તહેવારોની, બચપણમાં કરેલ ધીંગા મસ્તીની નજર સમક્ષ તરવરવા લાગી. બન્ને રાજકોટમાં સાથે મોટા થયા હતા. સલમાએ સમીર સાથે દિવાળીમાં ફ્ટાકડા ફોડ્યા હતા, સમીર હાથમાં ફટાકડાની લાંબી સેર પકડી સળગાવે અને સલમા ચીસ પાડે, સમીર જલ્દી ફેકી દે, તારા હાથ બળશે અને સમીર તેને બીવડાવવા બે,ત્રણ ફટાકડા હાથમાં જ ફોડૅ અને સલમા તેનો હાથ પકડી ફટાકડા છોડાવે, અને બન્ને ફટાકડાના ફ્ટફટ અવાજ સાથે ખડખડાટ હશે. નવરાત્રમાં સલમા સમીરની બેન સાથે ચણીયા ચોળી પહેરી ગરબા ગાવા જાય, સલમાના માતા પિતા પણ કોઇ વાંધો ન ઊઠાવે. સમીર અને તેની બેન પણ સલમા અને તેના ભાઇ સાથે તાજીયા જોવા જાય. આમ બન્ને કુટુંબના બાળકો આનંદ કરે અને વડીલો પણ આ નિર્દોષ આનંદ જોઇ ખુશ થાય.

સમીરના પિતા મામલતદાર, સલમાના પિતા તેમની જ ઓફિસમાં હેડ ક્લાર્ક, બન્ને પડોશી. સલમા અને સમીર સાત ચોપડી સુધી એક જ શાળામાં ભણ્યા, બન્ને સાથે ચાલતા સ્કુલમાં જાય. સલમા ખૂબ રૂપાળી, રસ્તામાં બન્નેને સાથે ચાલતા જોઇ તેમની શાળામાં ભણતા બે મુસલમાન છોકરાઓની આંખમાં ઝેર રેડાતું. અંદરો અંદર વાતો કરતા “અલ્યા મેહમુદ આ ચાંદ, હિંદુ થઇ જવાની હોય તેવું લાગે છે”, “ના ના, જમાલ સલમાનો બાપ સમીરને મુસલમાન બનાવશે” ત્યારે તો વાત છોડી બન્ને ક્લાસમાં ગયા. મેહમુદના મનનો કબજો સલમાએ લઇ લીધો હતો. સલમાનું રૂપ પણ દિલમાં વશી જાય તેવું જ હતું. દિવસે દિવસે વધુ ને વધુ નિખરતું હતું. શાળાના ઘણા છોકરાઓ સલમા પર લટ્ટુ હતા.

આ ઉંમરના છોકરા છોકરીઓના મનમાં તેઓને ન સમજાય તેવા ભાવનો સંચાર થાય છે અને તે જ ક્ષણે તનમાં પણ ઝણઝણાટી પ્રસરવા લાગે છે, તો કોઇ દીકરીઓના મન પરથી અગોચર ભયનું લખલખુ પસાર થઇ જતું હોય છે. સલમાના મનની દશા કોઇ વાર આવી થતી, ખાસ કરીને જ્યારે સમીર તેની સાથે ન હોય. સમીરની હાજરીમાં સલમાની છેડતી કરવાની કોઇ હિમત ન કરે, સમીર પણ બને ત્યાં સુધી સલમાની સાથે જ રહે. એક દિવસ સલમા રીસેસમાં તેની બહેનપણી સાથે બહાર મગફળી લેવા નીકળી અને મેહમુદે મોકો જોઇ સલમાની છેડતી કરી, સમીરે જોયું મેહમુદની બોચી પકડી બન્ને થયા બાથંબાથ, સલમાએ સમીરને વાર્યો,“છોડ જવા દે કંઇ મોટી વાત નથી”, શિક્ષક આવ્યા બન્નેને છુટા પાડ્યા.

સાતમું પાસ કરી બન્ને છુટા પડ્યા. સમીર બોયઝ હાઇસ્કુલમા ગયો અને સલમા ગર્લ્સ-હાઇસ્કુલમાં ગઈ. બન્નેની સ્કુલ જુદી, સમય સરખો, બન્ને સાથે દશ વાગ્યાની બસ પકડે, સલમા ઉતરે તેના પછીના સ્ટોપ પર સમીર ઉતરે, સાંજે પણ બન્નેની બસ નક્કી. બસમાં બન્ને ભણવાની વાતો કરે, સમીર ખૂબ હોશિયાર, સલમાને લેશનમાં મદદ કરે, ગણિત શિખવાડે. સલમાએ નવમું ધોરણ પાસ કર્યું.

સલમા૧૪ વર્ષની થઈ અને તેના માતા- પિતા બન્ને ટાયફોઇડની બિમારીના ભોગ બન્યા, સલમા અને તેના ૧૧ વર્ષના ભાઇની જવાબદારી કાકા-કાકી પર આવી પડી. કાકાને સાધારણ નોકરી, બધા સાથે રહે, કાકી પોતાના બે બાળકોને સંભાળે અને જેઠાણીને ઘરકામમાં મદદ કરે. બન્ને કુટુંબનો વ્યવહાર ભાઈ-ભાભી સંભાળે. અચાનક જવાબદારી છ જણાનું કુટુંબ કેમ નભશે? કાકા મુંઝાઈને પોતાના ભાઇના દોસ્ત, સમીરના પિતા મનસુખભાઈ પાસે ગયા. મનસુખભાઇએ સલમાના પિતાના પ્રોવિડન્ડ ફંડના પૈસા જરૂરી કાગળો તૈયાર કરી, અપાવ્યા. સલમાના કાકાને નાની કરિયાણાની દુકાન કરાવી આપી. ધંધાની શરૂઆત કામ ઘણું કરવું પડે, નોકર પોષાય નહીં, સલમાને અભ્યાસ છોડવો પડ્યો. સલમા તે દિવસે ખૂબ રડી, સાંજે બસમાં સમીરને મળી બોલી “સમીર આજે મારો છેલ્લો દિવસ છે”, “કેમ? હજુ તારે એક વર્ષ બાકી છે, મેં ૮ અને ૯ સાથે કર્યા તેથી મારું આ છેલ્લુ વર્ષ છે, મારો વાદ કરીશ તો એસ એસ સી પાસ નહીં ગણાય સારો છોકરો નહીં મળે બોલી હસવા લાગ્યો, સલમા રડતા રડતા બોલી સમીર તને મશ્કરી સુજે છે! હું સાચુ કહું છું, મારે મારી કાકીને ઘરકામમાં મદદ કરવાની છે અને નાના પિત્રાઈભાઇઓને સાચવવાના છે, જેથી કાકી દુકાનમાં કાકાને મદદ કરી શકે”. બસ સ્ટૉપ આવ્યું કંડકટર બોલ્યો જ્યુબિલી અને સમીરે સલમાનો હાથ પકડ્યો; ચાલ સલમા, સલમા રડતા રડતા સમીરની દોરવાય ઊતરી, સમીર સલમાને ગાર્ડનમાં લઈ ગયો, બન્ને બાકડા પર બેઠા. સમીરે ખીસ્સામાથી રૂમાલ કાઢ્યો, સલમાના આંસુ લુછતા બોલ્યો “અરે ગાંડી એમા આટલુ બધુ રડવાનું? હું તને અમદાવાદ લઈ જઈશ અને ભણાવીશ, હું ચાર વર્ષમાં પાછો આવીશ ત્યાં સુધી તું કાકીને મદદ કર, કાકા-કાકીને ખુશ કર, એટલે તેઓ તને મારી સાથે મોકલે બરાબર? સલમાના ગળે વાત ઊતરી ગઈ. બસ, ચાર જ વર્ષ રાહ જોવાની. બન્ને જણાએ જ્યુબિલી ગાર્ડનની માટલા ગુલ્ફી ખાઇને ઘેર ગયા.

            જીપ રાજકોટના ધોરી માર્ગ તરફ દોડી રહી છે. સમીર અને સલમા બન્નેના મન પણ જીપની ઝડપ સાથે ભૂતકાળના પાના ઊથલાવી રહ્યા છે. બન્ને દીકરીઓ નિરાંતે સુતી છે. ચોટીલા નજીક આવતા ડ્રાયવરે પૂછ્યું; સાહેબ બહેનને ક્યાં ઊતરવાનું છે? અને બન્ને વર્તમાનમાં આવ્યા, સમીરે જવાબ આપ્યો, દીલુભા આપણા ઘેર. સલમાએ સમીરનો જવાબ સ્વીકારી લીધો, નાનપણથી સમીર કહે તે માની લેતી.

         જીપ સમીરના ઘેર પહોંચી ડ્રાઇવરે ગેટ ખોલ્યો, જીપ અંદર લીધી. સલમાએ બન્ને દીકરીઓને જગાડી; બેટા ઊઠો ઘર આવ્યું. સમીરે ડ્રાઇવરને જમવાના પૈસા આપ્યા “દિલુભા, સવારે દશ વાગે આવી જજો”.

ધરા અને ઝરાએ પુછ્યું, “મમ્મી આપણે અહીં રહેવાનું?” “હા બેટા”

નાની ઝરા બોલી મમ્મી મને બહુ ભૂખ લાગી છે. અને સમીર ટ્રેમાં દુધના ગ્લાસ અને પારલેજી લઈ આવ્યો, ડાઇનીંગ ટેબલ પર ટ્રે મુકી “ચાલો બન્ને ખાવા લાગો, પારલેજી ભાવે છે?” બન્ને જણાએ મમ્મી સામે જોયું. સલમા બોલી ‘બેટા અંકલના ઘેર ખવાય” બન્નેને રસોડામાં ટેબલ પર બેસાડી, સલમાએ સમીરને પૂછ્યું ઘરમાં બીજુ કોઇ નથી? “ના, મારી પત્નિ કેન્સરની બિમારીમાં પ્રભુને પ્યારી થઈ ગઈ, મારો ૭ વર્ષનો દીકરો રાજકુમાર સ્કુલમાં હોસ્ટેલમાં ભણે છે, મારા માતાનો ગયા વર્ષે સ્વર્ગવાસ થયો, મારા પિતાશ્રી ચાર ધામ યાત્રામાં ગયા છે, બે ચાર દિવસમા આવશે, ત્યાં સુધી હું તું અને બે દીકરીઓ”.

 “સલમા મેં મારી વાત કરી હવે તારી વાત કર, એક શરત, રડવાનું નહીં”.

“સમીર, સલમાના આંસુ સુકાઈ ગયા છે, તું ગયો ને બીજા વર્ષે કચ્છના કરિયાણાના વેપારી અને તેનો દીકરો માલ લેવા રાજકોટ આવ્યા, મારા કાકાને મળ્યા અને મારા કાકાએ મારો સોદો તેના નાના દીકરા સલીમ સાથે કરી દીધો. ત્રણ મહિનામાં લગ્ન લેવાયા, હું સાસરે ગઈ મારો ભાઇ સમજુ તે ભણવાની સાથે કાકાને દુકાનમાં પણ મદદ કરતો એટલે કાકી ઘર સંભાળી શકતા. મારા પતિ મને ચાહતા હતા, હું પણ તેમને સુખી રાખતી, મને બે દીકરીઓ થઈ, છ મહિના થયા મારા પતિનું રાજકોટથી પાછા આવતા જીવલેણ અકસ્માતમાં અવસાન થયું, ત્યારથી મારા પર મારા સાસરીયાનો ત્રાસ શરુ થયો, ઘર આખાનું કામ હું એકલી કરું, તેનો તો મને કોઇ વાંધો નહીં, પણ થોડા દિવસથી મારા જેઠની લોલુપ નજર અને સાથે શરીર સુખની માગણી, નહીં સહન થયું, બપોરના સૌ આરામ કરતા હતા ત્યારે ધરા ઝરાને લેવા જાઉ છું કહી નીકળી ગઈ, બન્ને દીકરીઓને સ્કુલમાંથી લીધી ભગવાન ભરોસે ચાલવા લાગી, બસ સ્ટેન્ડે પહોંચી, ભગવાને તને મોકલ્યો”.

“મારી બાર વર્ષની પ્રતિક્ષા ફળી, આજે મને મારી દેવી મળી”

   ઇન્દુબેન શાહ 

આ મહિનાનો વિષય -કવિતા(19)ઇન્દુબેન શાહ

   “અંશ રૂપ”
ચહેરો દિશે હસતો રૂડો રૂપાળો
ભીતરે દુ:ખ દર્દ વિલાપ કરતો
નિત નવા નીતિ નિયમ નિશ્ચય કરું
ન થાય અમલ નિયતિનો સ્વીકાર કરું
ન જાણ્યું જાનકી નાથે સવારે શું થવાનું છે
યાદ કરું મનને મનાવું ઠાલા પ્રયતને
હું ઘડવૈયો બની નિત નવા ઘાટ રચું
મે કર્યું હું કરું અભિમાન ધરી નાચું
કકડભૂસ ભાંગે ઘડેલા ઘાટ જ્યારે
હું કરું હું કરું બ્રહ્મણા ભાગી ત્યારે
તું જ કરે તું જ ભાંગે જુજવા રૂપ અનંત
અવિનાશી બ્રહ્મનના અંશ રૂપ અખંડ
ઇન્દુબેન શાહ

માયક્રોફિક્સન વાર્તા(70)બે સફરજનડૉ. ઇન્દુબહેન શાહ-

સીમા અને નીમા બન્ને સહેલી, અલક મલકની વાતો કરતા પાર્કમાં બાકડા પર બેઠા હતા,સામેના બાકડા પર એક બાળકી અને તેની મા આવીને બેઠા, મા દીકરી થાકેલા જણાતા હતા દીકરીએ કરાટેના પીળા બેલ્ટ સાથેના કપડા પહેરેલ હતા, મા ના બન્ને હાથમાં ગ્રોસરી બેગ હતી.માતાએ બેગ બાકડા પર મુકી કે તુરત દીકરીએ બેગમાંથી બે એપલ ઉપાડ્યા બાઇટ કરવા લાગી, માતા બોલી “એમી વન ફોર મી?” એમીએ સાંભળ્યું ન સાંભળ્યું કર્યું ને બીજા એપલને પણ બાઇટ કર્યું, અમે બન્નેએ આ જોયું નીમા બોલી “સીમા આ કેવું કહેવાય! અમેરિકામાં તો બધા છોકરાઓને નાનપણથી શેર કરવાનું શીખવવામાં આવે છે, આ છોકરી તો તેની મા સાથે પણ શેર નથી કરતી”.

“હા આપણે ત્યાં પણ બધાને ભાગ આપવાનું શીખવીએ જ છીએ”

 એમીનો અવાજ સંભળાયો “મોમ યુ હેવ ધીસ, ધીસ વન ઇઝ સ્વીટર” અને જમણા હાથનું એપલ તેની મમ્મીના હાથમાં આપ્યું, મા દીકરી આનંદથી સફરજન આરોગવા લાગ્યા.

સીમા અને નીમા મૌન ઘર તરફ ચાલતા થયા.

 ડૉ. ઇન્દુબહેન શાહ    

“દિવાળી દિને”-ડૉ. ઇન્દુબહેન શાહ

પ્રગ્નાબહેન,
બેઠકને ખૂબ ખૂબ શુભેચ્છા, સૌ મિત્રોને, મહેમાનોને ,દિવાળીની શુભ કામનાઓ, સાથે મારું એક
કાવ્ય “દિવાળી દિને”મોકલાવું છું,

દિવાળી દિને દરિદ્ર દુઃખી

નેત્રોમાં દીપ જોઇ શકુ,

ફૂલઝડીના ઝબકારામાં

તેના ચહેરા ચમકતા જોઇ શકુ,

આશીષ વરસાવ આજ પ્રભુ

જ્ઞાન દીપ જલતો રહે સદા

સતકર્મો નિશ્વાર્થ ભાવે કરું,

અન્યાય, શોષણ શત્રુતા

હટે; મિત્રતા, ન્યાય સત્કાર

સર્વને મળે, સૌના જીવનમાં

આનંદ સુખ શાન્તિ જોઇ શકુ.

-ડૉ. ઇન્દુબહેન શાહ-

ફિલ્મ ઉપર સમીક્ષા-(6)-ડો ઇન્દુબેન શાહ

The Joy of Giving-ફીલ્મ- https://youtu.be/O8EnJU2lFGE

અનુરાગ કશ્યપની આ ટચુકડી ફિલ્મમાં  થોડામાં ઘણું કહેવાયું છે.નાનો બાળક ચોર એક જ જગ્યાએ રોજ જઠરાગ્નિને શાંત કરવા ખાવાનાની ચોરી કરે છે, તે શાળામાં ગયો નથી તેને કોઇએ સારું શું, ખરાબ શું વિષે સમજાવ્યું નથી. ફક્ત બધાની નજર ચૂકવી કેવી રીતે ચોરી કરવી અને દોડીને ભાગવું તે તેને આવડે છે. સ્ટોરના બે કામદારો વચ્ચેથી રસ્તો કરી સિફતથી ભાગે છે. આ ખાવાનું તે એકલો નથી ખાતો દૂર બેઠેલા પોતાના જેવા બીજા મિત્રો સાથે મળી આનંદથી મિજબાની કરે છે.છોકરાની હલન ચલન સાથે ફક્ત તાલ બધ્ધ પરકસન સંગિત મુકવાનુ પણ ડીરેક્ટર ભૂલ્યા નથી. અનેક ગરીબ ઘરના બાળકો ભારતમાં આવા કામ કરી રહ્યા હશે.અનુરાગ કશ્યપે તે ચિત્ર તાદૃષ્ય કચક્ડામાં કંડારી આપણી સમક્ષ રજુ કર્યું છે.

મુંબઇ નગરીની સવારની થતી ધમાલનું પણ ડીરેક્ટરે સુંદર ચિત્ર રજુ કર્યું છે,નેપથ્યમાં વાગતુ તાલ બધ્ધ સંગીત, કપ રકાબીના અવાજ  માલિક નોકર વચ્ચે કામ સાથે થતા સંવાદ તેર નંબરને ચા, બે નંબરના પૈસા રસ્તા પરના કુતરાઓ.

આધેડ ઉમરનો માણસ બે વખત ચોર પકડૉ પકડોની બૂંમ મારે છે. ચોરને ચોરેલું ખાવાનું મિત્રો સાથે વહેંચતા જુએ છે, તેના મુખ પર કરૂણાના ભાવ ઘણું કહી જાય છે,પોતાનું ટીફીન બોક્ષ બંધ કરે છે.છોડ દો …છોકરો તો પછો એજ દુકાનમાં પોતાનું બિસ્કીટ ચોરવાનું કામ કરવા આવી ગયો, આજે ચૂપચાપ એક કપડુ લઇ તેમાં જે મળ્યું તે ભરવા લાગ્યો ગાસડી બાંધી ખભે લટકાવી સામે એજ માણસ છત્રી સાથે ઊભો છે, જોતા જ પોટલું નીચે મુક્યું દોડ્યો આધેડ માણસે ઉપાડી બેસાડ્યો બોક્ષ ભરી  બિસ્કીટ આપ્યા, માલિકને વાતમાં વ્યસ્ત રાખ્યો, ચોકરાને  જવા દીધો મુખ પર સંતોષ આનંદ …”Joy of giving”.

આજે છોકરાએ આધેડ માણસના હાથનો બોજ અને છત્રી ઉપાડ્યા ભાગ્યો, દુકાનના ઓટલે વસ્તુઓ મુકી શાંતિથી માણસની રાહ જોઇ, માણસે સટર ખોલ્યું પોતાની વસ્તુઓ જોઇ બન્ને મૌન એકબીજા સામે જોયું,બન્નેના મુખ પર અનોખા ભાવ, છોકરો તેના રસ્તે…એજ .નેપધ્ય સંગીત.આ બે પાત્રોની ઓલમોસ્ટ મુંગી ફિલ્મમાં અનુરાગ કશ્યપે ઘણું કહી દીધું. જોવા જેવી શોર્ટ ફીલ્મ.

અસ્તુ.

ડો ઇન્દુબેન શાહ

“વાચકની કલમે” (7) ડૉ.ઇન્દુબેન શાહ.

“કારણ”

આ ગઝલ લખવાનું કારણ એ જ છે,
પાંદડે ભેગું કરેલું તેજ છે.

આ ગઝલ લખવાનું કારણ એ જ છે,
આંખને ખૂણે હજીયે ભેજ છે.

આ ગઝલ લખવાનું કારણ એ જ છે,
શબ્દ પોતે ક્યાં સુંવાળી સેજ છે ?

આ ગઝલ લખવાનું કારણ એ જ છે,
એક ખુરશી છે ને સામે મેજ છે.

વાયુંમાં વિશ્વાસનું કારણ હતું –
વણહલેસે વ્હાણ તો ચાલે જ છે.

ખ્યાલ કર પુષ્પો ભરેલી ડાળનો,
એ તને શણગાર તો આપે જ છે.

બેય આંખો સાવ કોરી રાખજે,
રોજ ઝાકળ રાતના આવે જ છે.

હું ય દેખાતો હતો આ દર્પણે,
ઓરડો આ વાત ક્યાં માને જ છે ?

જ્યાં સુધી ‘ઇર્શાદ’ નામે જણ જીવે,
લાગણી પૃથ્વી ઉપર તો છે જ છે.

– ચિનુ મોદી ‘ઇર્શાદ’

ચિનુ મોદી જેવા ગઝલ સમરાટ્રની ગઝલનો આસ્વાદ કરાવવો, એ કોઇ દિવસ દરમ્યાન ચાલુ રહી ગયેલ શેરીની બત્તી,સૂર્યનો પ્રકાશ સમજાવી રહી હોય તેવી વાત થઇ..ચીનુભાઇ અંતરમાં ભંડારેલ .સંવેદનાને પોતાની આગવી શૈલી અને મિનાકારીથી શણગારી અર્થસભર ગઝલની રચના આપણને આપે છે. એમાની એક રચના” કારણ” નો આસ્વાદ મારી સમજણ પ્રમાણે રજુ કરવાનો પ્રયત્ન કરું છું

પહેલા ચાર શેરમાં પ્રથમ પંક્તિના કાફિયા રદીફ સરખા છે.

પહેલા શેરની બીજી પંક્તિ

“પાંદડે ભેગું કરેલું તેજ છે.”

ગઝલ લખવાનું કારણ બતાવ્યું.

જેમ વૃક્ષ  તેના લીલા છમ પાંદડાથી શોભાયમાન છે. આ પાંદડા સૂર્યના તેજ કિરણોથી લીલાશ મેળવે છૅ. પાનખર ઋતુમાં લીલા પાન રંગ બદલે જ્યાં સુધી તેની અંદર ભેગું કરેલ તેજ હોય, થોડા સમય માટે જ, છેવટૅ સુક્કા ભટ્ટ ખરી જ પડે વૃક્ષ પાન વગરનું નિર્જીવ ઠુંઠુ.

તેમ મનુષ્યના ભીતર રહેલ આત્માનું તેજ, પાંચ જ્ઞાનેન્દ્રિય અને પાંચ કર્મેન્દ્રિય માં એકત્ર થયેલ છે,તેનાથી જ આપણે સહુ દરેક જાતનું કાર્ય કરી શકીએ છીએ ,નિશ્ચેતન દેહ સાવ નકામો બની જતો હોય છે, જેને  અંતિમ અગ્નિ સંસ્કાર આપી વિદાય કરાય છે.

કવિશ્રીની  હ્રદય ગુહાની સંવેદનાઓ જે બીજા શેરની બીજી પંક્તિ,

“આંખને ખૂણે હજીએ ભેજ છે” માં જણાઇ છે

તે કાગળ પર કવિશ્રીની કર્મેન્દ્રિયથી વહેતી થાય છે.

ત્રીજા શેરની બીજી પંક્તિ્,

શબ્દ પોતે ક્યાં સુંવાળી સેજ છે.

બીજા કામોમાં વ્યસ્ત રહેવાથી, પોતાની અંદર વલોવાતી લાગણી, સંવેદનાઓ ભીતર શાંત રહે છે, જે રાત્રીએ પથારીમાં કાયા લંબાવે છે ત્યારે માનસ પટ પર આવે છે, સંવેદનાઓના શબ્દો જાણે સેજ બની જાય છે, જે કવિશ્રીની નિદ્રા હરી લે છે જાણે ખુંચવા લાગે છે,,હવે તો બસ એક જ ઉપાય સંવેદનાના શબ્દો કાગળ પર વહેતા મુકવા.કવિશ્રી પાસે ખુરશી અને મેજ તૈયાર જ છે, કાર્ય કરવાનું કારણ!

હવે પાંચમો શેર જોઇએ

વાયુમાં વિશ્વાસનું કારણ હતું –

વણ હલેસે વહાણ તો ચાલે જ છે

અનુકુળ પવન સાથે પરમ કૃપાળુ પરમાત્મા પર વિશ્વાસ હોય તો વહાણને હલેસાની જરૂર નથી.

                                                                                                                                        

 જ્યાં સુધી અનુકુળ વાયુ જીવનની ગતિ ચાલુ રાખવા મળતો રહે છે જીનન નૈયા સરળતાથી આગળ ગતિ કરે છે,કવિશ્રી અહી પોતાનો ઇશ્વર પરના અટલ વિશ્વાસની વાત કરી રહ્યા છે.

“ખ્યાલ કર પુષ્પો ભરેલી ડાળનો

ઍ તને શણગાર તો આપે જ છે”

કવિશ્રી અહીં વૃક્ષને તેની પુષ્પોથી લચી પડેલી શાખાનો ખ્યાલ, રાખ્વાનું કહે છે, જે વૃક્ષનો શણગાર છે.

આ કાયા રૂપી વૃક્ષનો શણગાર તેની વિવિધતાના પુષ્પો ભરેલ યુવાની છે, તેનો ખ્યાલ કર, તે તને તારી જીંદગીની કોઇ પણ અવસ્થામાં શણગાર આપે જ છે મોટી ઉમરમાં એકલા થઇ ગયા હોઇએ ,મન કોઇવાર ઉદાસી અનુભવે ત્યારે આ વિવિધતા જે તમે કવિતા, સંગીત, ચિત્રકલા નૃત્યકલા કે બીજા કોઇ પણ ક્ષેત્રમાં હાસલ કરેલ છે, તેને યાદ કરો તેને જીવંત રાખશૉ તો તેજ તમારો શણગાર છે.

“બેય આંખો સાવ કોરી રાખજે

રોજ ઝાક્ળ રાતના આવે જ છે”

દિવસ દરમ્યાન જવાબદારી નિભાવતા જવાની કદી આંખોમાં થાક કે અશ્રુ નહીં.સાવ કોરી આંખો.

શાંત રાત્રીના  છુપાયેલ, સંવેદનાઓ ઝાકળ બિંદુની જેમ ટપકે છે કાગળ પર!!

તેમન પત્ની હંસાબેનની સંવેદનાઓ ઝાકળ બની ઓશીકુ ભીંજવતી હશે!!!

“હું ય દેખાતો હતો આ દર્પણે

ઓરડો આ વાત ક્યાં માને જ છે?”

ઑરડામાં પોતાની હાજરી હતી, તેના પુરાવો દર્પણમાં પોતાની તસ્વીરના પ્રતિબિંબને હાજર કરે છે,જુઓ હું  જ છું, પણ ઓરડો તસ્વીરના પ્રતિબિંબને સાચુ નથી માનતો, ઓરડો આવું જુઠાણું માને ખરો? ઍતો પોતાની એકલતા જ રજુ કરે છે.

હવે છેલ્લા શેરમાં પોતે લાગણીથી ભરપુર છે, લાગણી સંવેદના વગરના કોઇ કવિ હોય જ નહી.

“જ્યાં સુધી ઇર્શાદ નામે જણ જીવે

લાગણી પૃથ્વી ઉપર તો છે જ છે”

દરેક માનવમાં લાગણી છે, કોઇમાં સર્જનાત્મક લાગણી, જે નવીન સર્જન જગતને અર્પે.આવી લાગણીઓ કવિ લેખક ચિત્રકાર સંગિતકાર વૈજ્ઞાનિક પાસે હોય જેને પોતાની બુધ્ધિથી વિકસાવે અને નવી નવી કૃતિઓ જગતને આપે.આવા માનવ પૃથ્વી પર હંમેશ જીવંત રહે અને તેઓની લાગણી.એ શુભેચ્છા સાથે વિરમુ.

અસ્તુ

ડૉ.ઇન્દુબેન શાહ.

આ મારો બીજો પ્રયત્ન છે, પ્રથમ પ્ર્યત્નમાં કવિ કલાપીના “એક ઇચ્છા” કાવ્યનો આસ્વાદ કરેલો.

મારી સમજણ અને થોડુંક ચીનુભાઇ વિષે જાણું છું તેના આધારે આ આસ્વાદ કરેલ છે,ભૂલચૂક માફ કરશો.