રંગહીન આંસુ -રોહિત કાપડિયા

Colour less tear

———————————–

Since last free breakfast he ate yesterday afternoon in the school, he has not eaten anything. Today before coming to school his legs were trembling, but with the thought that he will get free food in the noon, he came to school dragging.

Teacher was teaching a poetry on ‘Rainbow’. He was feeling hot, both with the sun rays coming from the window and heat of hunger in the stomach. He was not paying any attention to teacher. Suddenly teacher asked him” what are you doing? Where is your attention? Come on, name the rainbow colors? “He kept quiet. Teacher shouted” if you will not answer, you will not get free afternoon food”.

 Hearing this his eyes got filled with tears. The tear drop in his eye became multicolour with the sunrays. He started saying “red, blue, yellow…..” The colourless tears succeeded in calming the fire within stomach.

                Rohit kapadia

,                    રંગહીન આંસુ

                – – – – – – – – – – – – –

ગઈકાલની શાળાની રિસેસમાં મળેલા બપોરના ભોજન પછી એણે કંઈ જ ખાધું ન હતું. આજે સવારે અડધો કલાક ચાલીને શાળાએ આવતા તો એને ચક્કર આવતા હતા. ખેર! બપોરના ફરી મફત ખાવાનું મળશે એ વિચારથી જ લથડતાં લથડતાં પણ એ શાળામાં આવ્યો. શિક્ષક મેઘધનુષ વિષેની કવિતા ભણાવી રહ્યા હતાં. શાળાના ઓરડાની બારીમાંથી આવતા સૂર્યના તડકાથી અને પેટમાં લાગેલી આગથી એ તપી રહ્યો હતો. એનું ધ્યાન ભણવામાં હતું જ નહીં. અચાનક જ શિક્ષકે એને ઊભો કર્યો અને પૂછ્યું “એય, શું કરે છે? ક્યાં છે તારૂં ધ્યાન? ચલ, મેઘધનુષના રંગોના નામ બોલ.” એ ખામોશ રહ્યો. શિક્ષક જરા જોરથી બોલ્યા “મેઘધનુષના રંગોના નામ નહીં બોલે તો બપોરનું જમવાનું નહીં મળે.”

      આ સાંભળતા જ એની આંખમાં આંસુ આવી ગયા. એની બે પાંપણોની વચ્ચે ઝૂલતા આંસુમાં સૂર્યકિરણ દ્વારા રંગોની રંગોળી રચાઈ અને એ બોલવા માંડ્યો” લાલ, પીળો, લીલો…

     રંગહીન આંસુ એના પેટની આગ બુઝાવવામાં કામ આવી ગયા.

                   રોહિત કાપડિયા

૧૮-વાર્તા સ્પર્ધાની એક વાર્તા ‘કુટુંબ અને કારકિર્દીના ‘ ક્ષેત્ર –વચ્ચેનો સંઘર્ષ અને સમતુલન

માતૃત્વની મહેક

અશેષ, પરંતુ

    આપણાં લગ્નને ત્રણ વર્ષ પૂરા થયાં. આ ત્રણ વર્ષમાં તેં મને ઘણો પ્રેમ આપ્યો. રાજાની રાણી જેવું સુખ આપ્યું. એશ-આરામ અને સુખ સાહ્યબીના સાધનોમાં જ મારે જીવવાનું હતું. છતાં પણ મને ભીતરમાં કંઈક ઓછપ લાગતી હતી. શું ઓછપ હતી તે જણાવતાં પહેલાં થોડી મારી અતીતની વાતો કહીશ.

   શ્રીમંત પરિવારમાં મારો જન્મ થયો હતો. એકનું એક સંતાન હોવાથી હું મમ્મી અને પપ્પા બંનેની ખૂબ જ લાડકી હતી. ખૂબ જ લાડકોડમાં મારૂં બાળપણ વિત્યું. પપ્પા તો મને દીકરી નહીં પણ દીકરો જ ગણતાં હતાં. પપ્પાએ મારા બધા જ શોખ પૂરાં કર્યાં હતાં. સંગીત મને અત્યંત પ્રિય હતું અને એની તાલીમ પણ મેં લીધી હતી. ખાવાનું બનાવવાનો પણ મને બહુ ગમતું. બધાં જ મને સ્વાદ સામ્રાજ્ઞી કહીને બોલાવતાં. ભણતરમાં પણ મેં એમ. એ ની પરીક્ષામાં પ્રથમ નંબર મેળવ્યો હતો. આ બધી પ્રવૃત્તિ સાથે પપ્પાએ અમારા કુટુંબ અને સમાજનો વિરોધ સહન કરીને પણ મને ઘોડેસવારી, ક્રિકેટ, ચેસ અને કરાટેની તાલીમ અપાવી હતી. વક્તૃત્વમાં પણ મને કોઈ પહોંચી શકે નહીં. ‘વુમન્સ ડે’ પર મેં સ્ત્રીની શક્તિ, સ્ત્રીની પહોંચ, સ્ત્રીની ખૂબીઓ અને સ્ત્રીની મહાનતાને સાંકળીને આપેલા વક્તવ્યમાં મને આંતર રાષ્ટ્રીય કોલેજ સ્પર્ધામાં પ્રથમ ઈનામ મળ્યું હતું. રૂપ, ગુણ અને સંસ્કારના ત્રિવેણી સંગમ જેવી મારી પ્રતિભા હતી. મારા બધા જ શોખ અને મારી બધી જ ઈચ્છા પૂરી કરી શકે એવા રાજકુમાર સાથે મને પરણાવવાની મારા પપ્પાને ઈચ્છા હતી. ખેર! વિધાતાને કંઈ જૂદુ જ મંજૂર હતું.

     મારા પપ્પાને ધંધામાં અચાનક જ મોટી ખોટ સહન કરવી પડી. નુકસાન અકલ્પનીય હતું. તારા પપ્પાએ એટલે કે પપ્પાજીએ મારા પપ્પાને આ મુશ્કેલીમાંથી બહાર કાઢવા હાથ તો લંબાવ્યો પણ સાથે મારા હાથની પણ તારાં માટે માંગણી કરી. મારા પપ્પા આ માંગણી સ્વીકારવા તૈયાર ન હતા. તમારૂં કુટુંબ ખાનદાન છે અને સમાજમાં તમારૂં નામ છે એ વાત પપ્પા જાણતાં હતાં પણ તેમને એ ખબર હતી કે તમારી વિચારસરણી જૂની છે. તમારી રૂઢિચુસ્તતાનાં કારણે મારાં બધાં જ શોખ પર જો આ સંબંધ માટે હા પાડવામાં આવે તો પૂર્ણવિરામ મૂકાઈ જાય એમ હતું. મારા પપ્પાને આ વાત મંજૂર ન હતી. મમ્મી પાસેથી જ્યારે આ વાતની ખબર પડી ત્યારે મેં પપ્પાને કહ્યું કે જો તમે મને સાચા અર્થમાં દીકરો માનતા હો તો તમારી તકલીફનાં આ સમયે મને કામમાં આવવા દો. મને આ સંબંધ બાંધવામાં કોઈ જ વાંધો નથી. હું રાજીખુશીથી અને દિલથી આ બંધનમાં જોડાઈશ. હું ક્યારેય કોઈ ફરિયાદ નહીં કરૂં. આમ પણ તમારા ભાવિ જમાઈના ભણતર અને સંસ્કારીતાની મને જાણ છે. એમના સાલસ સ્વભાવ સાથે હું મારા શોખને જૂદા સ્વરૂપમાં ઢાળી દઈશ.

         પછી તો આપણા લગ્ન થઈ ગયા. મધુરજનીથી પાછા આવ્યા બાદ બીજા જ દિવસે સવારે મમ્મીજીને પગે લાગીને મેં હોંશથી કહ્યું “મમ્મીજી આજે તો મારાં હાથે નવી જ વાનગી બનાવીને હું બધાને ખવડાવીશ.” પણ મારી વાતને વચ્ચેથી જ કાપતાં મમ્મીજીએ કહ્યું “આપણે ત્યાં એ બધી નવા જમાનાની વાનગીઓ નહીં ચાલે. તારે આ ઘરની પ્રણાલિકા મુજબનું ખાવાનું જ બનાવવાનું છે.” મેં મનને મનાવી લીધું. થોડા દિવસ પછી મેં સંગીતના વર્ગ ઘરે ચાલુ કરવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરી તો પણ મમ્મીજીએ કહ્યું “આપણા કુટુંબમાં આવા બધા કામ ન શોભે”. મેં આ વાત પણ સ્વીકારી લીધી. મારા ભણતરનો ઉપયોગ થાય એ માટે મેં શાળામાં ભણાવવા જવા માટે પરવાનગી માંગી. મમ્મીજીએ તરત જ કહ્યું “આટલી દોમદોમ સાહ્યબી છે તો તારે પંતુજીની નોકરી કરવાની શી જરૂર છે?”.

આવા તો ત્રણ વર્ષમાં અનેક પ્રસંગ બન્યાં પણ મેં ક્યારેય તમને ફરિયાદ નથી કરી. તમને આ વાતો અંગે પહેલા નથી પૂછ્યું કારણ કે મને ખબર હતી કે મંજૂરીની મહોર તો મમ્મીજી જ મારી શકે. અલબત્ત, મમ્મીજી મને પ્રેમ જરૂર કરતાં હતાં.

           બે મહિના પહેલા જ્યારે મને મા બનવા માટેનાં એંધાણ દેખાયા ત્યારે તો ઘરમાં બધા જ ખુશ થઈ ગયાં. મમ્મીજી તો મારૂં વિશેષ ધ્યાન રાખવા લાગ્યા. તે દિવસે મેં સહજભાવે કહ્યું કે મને તો પહેલી બેબી આવે તો બહુ ગમશે ને ત્યાં જ મમ્મીજી પ્રથમ વાર કંઈક ગુસ્સા સાથે બોલી ઉઠયાં” ખબરદાર, બેબીનો વિચાર પણ કરતી નહીં. પહેલો તો બાબો જ જોઈએ. ને હાં! હમણાં બહાર કોઈને આ વાત જાહેર કરતી નહીં. હું કહું તે પછી જ આ સમાચાર તું તારા ઘરે જણાવીશ.”ત્યારે તો હું કંઈ સમજી નહીં એટલે ચૂપ રહી પણ ગઈકાલે જ્યારે તમે કહ્યું “આશા, કાલે આપણે ડોક્ટર પાસે જવાનું છે. મમ્મી સાથે આવશે. ડોકટર મમ્મીની ખાસ બહેનપણી છે. આમ તો ગર્ભ પરિક્ષણની મનાઈ છે પણ આપણને ખાનગીમાં જાણવા મળી જશે. બાબો હશે તો તો સારૂં જ છે પણ જો બેબી હશે તો મમ્મીની ઈચ્છા છે કે ગર્ભપાત…” મેં તમને વચ્ચેથી જ અટકાવી દીધાં. ત્યારે તો હું ખામોશ રહી. મારૂં સ્ત્રી સ્વાતંત્ર્ય સોનાની બેડીમાં જકડાયેલું હતું તો યે તમારા પ્રેમમાં મેં ઘણું બધું મેળવી લીધું હતું. તમારા પ્રેમાળ સ્વભાવની ઓથમાં મને પિંજરાના સળિયાઓના બંધનમાં ઊડવાનું પણ મંજૂર હતું. ખેર! આજે જ્યારે મારા માતૃત્વ સામે પડકાર થયો છે ત્યારે હું ચૂપ નહીં રહું. હું ઈચ્છું છું કે સોનોગ્રાફીમાં મને બેબી હોવાનું જ નિદાન આવે. હું એ બેબીને તમારા બધાની ઈચ્છા નહીં હોય તો પણ જન્મ આપીશ. ગઈકાલની વાતથી મને તમારા પ્રત્યે થોડી નફરત થઈ અને થોડી દયા પણ આવે છે. મમ્મીજીની જેમ તમને પણ બેબી નહીં જોઈતી હોય તો હું તમારા માર્ગમાંથી ખસી જવા તૈયાર છું. કોઈપણ જાતના બદલાની અપેક્ષા વગર હું રાજીખુશીથી તમને ફારગતિ આપીશ. તમારા બીજા લગ્ન જલ્દીથી થઈ જાય તે માટે હું પ્રાર્થના કરીશ. હા!  હું મારા પિતા પર બોજ નહીં બનું. મારા ભણતરનો ઉપયોગ કરીને હું મારા બળ પર બેબીને મોટી કરીશ. તમારો ત્રણ વર્ષ સુધીનો પ્રેમ મારી જિંદગીની અમૂલ્ય સોગાદ બની રહેશે. આપની ઈચ્છા સાંજે ડોક્ટર પાસે જતાં પહેલાં જણાવશો. તમારી જ આશા.

              સવારના ઓફિસે જતાં પહેલાં અશેષને આપેલા આ પત્રના જવાબમાં આશા ફોનની રાહ જોઇ રહી હતી. કંઈ કેટલી મંગળ અમંગળ કલ્પનામાં એ ઘેરાયેલી હતી. ત્યાં જ અશેષ અચાનક જ બપોરના ધરે આવી ગયો. દરવાજાથી પ્રવેશતાં જ એણે પ્રથમ વાર ઉંચા અવાજે કહ્યું “આશા, આજે તો તારા હાથની કોઇ નવી જ વાનગી ખાવી છે ને લે આ પરી જેવી બેબલીનાં ફોટા. આપણાં શયનખંડમાં ચારે બાજુ લગાવી દઈશું.” અશેષે બધાની વચ્ચે જ જાણે એમની ઈચ્છા દર્શાવી દીધી હતી. આશાને એનો જવાબ મળી ગયો. એની આંખો આંસુથી છલકાઈ ઉઠી. વાતાવરણમાં માતૃત્વની મહેક પ્રસરી ગઇ.

રોહિત કાપડિયા

વિનુ મર્ચન્ટ વાર્તા સ્પર્ધા -અષાઢની મેઘલી રાત -૭-રોહિત કાપડિયા

         ” અશેષ,આ અષાઢની મેઘલી રાતનું તોફાન હર પળ વધી રહ્યું છે.બારે મેઘ ખાંગા થયાં છે.ચારે બાજુ કેડ સમાણા પાણી ભરાયાં છે.આખી સોસાયટી પાણીમાં તરી રહી હોય એવું લાગે છે આપણે પણ આપણા બંગલામાં નીચેના માળેથી ઉપર આવી ગયાં છીએ.કંઈ કેટલીયે મહેનતથી સજાવેલું આપણું રાચ-રચીલું પાણીમાં તણાઈ ગયું છે.જો આવો જ વરસાદ ચાલુ રહેશે તો પાણી ઉપર આવી જશે અને આપણી પાસે બચવાનો કોઈ ઉપાય નહીં રહે.લાઈટ પણ ઉડી ગઈ છે.આ વીજળીનાં ચમકારા અને વાદળોની ગર્જના વાતાવરણને વધુ ભયાનક બનાવે છે.આવી જ એક મેઘલી રાતે…..કંઈ નહીં.જવા દે.મને બહુ ડર લાગે છે. મારો હાથ પકડી રાખજો.”આશાની વાત સાંભળીને અશેષે થોડી હળવાશથી કહ્યું “ગાંડી,આટલી બધી ગભરાય છે શા માટે ?આપણે બંને સાથે હોઈએ ને મૃત્યુ આવી જાય તો એનાથી રૂડું શું ?ને જો જીવી ગયાં તો આપણે સાથે મળીને ફરી એક વાર આપણો બંગલો નવેસરથી સજાવીશું.કદાચ,ઈશ્વર આપણાં બંગલાના રાચ-રચીલાથી ખુશ નહીં હોય એટલે જ એ વરસાદના બહાને બધું તાણી ગયો અને આપણને નવસર્જનની તક આપતો ગયો.જે પરિસ્થિતિમાં આપણે કંઈ કરી શકીએ એમ ન હોઈએ ત્યારે ઈશ્વરની મરજીને ચૂપચાપ સ્વીકારી લેવામાં જ ડહાપણ છે. જો વરસાદનું જોર પણ તારો ડર જોઈને ઓછું થઈ ગયું છે.થોડાં સમયમાં તો પાણી ઉતારવા પણ માંડશે.ખેર !થોડી વાર આપણે ઉપર જ રહેવું પડશે.ચાલ,થોડી મીઠી મીઠી વાતો કરીએ.અરે હાં! તું કંઈ કહેતી હતી કે આવી જ મેઘલી રાતે…અને પછી તે વાત જવા દીધી.તો શું થયું હતું આવી કોઈ રાતે ?જો મને જણાવવામાં તને વાંધો ન હોય અને કહેવાથી તારા મનનો બોઝ હળવો થાય હોય એમ હોય તો જ કહેજે.”

              “અશેષ,એ વાત કહેવામાં ખચકાટ તો થાય છે,પણ તમારાં પ્રેમ આગળ મને દંભી રહેવાનું યોગ્ય નથી લાગતું.આજે મોત જ્યારે આટલું નજીકથી પસાર થઈ ગયું છે,ત્યારે હું જિંદગીની એ વાતને છુપાવવા નથી માંગતી.આમ પણ પાણી નહીં ઉતરે ત્યાં સુધી આપણે ઉપર જ રહેવાનું છે .તો ચાલ,મારો અતીત તારી પાસે ખુલ્લો કરું.આપણા લગ્નને પાંચ વર્ષ થઈ ગયાં.આ પાંચ વર્ષમાં તે મને અસીમ પ્યાર આપ્યો.મારી હર ઈચ્છા,હર ચાહત અને હર માંગણી તમે પૂરી કરી.લગ્ન પછીનાં શરૂઆતના મહિનાઓમાં તો હું તમારાં સાથથી અકળાતી અને દૂર રહેવાં ચાહતી.તમે ઘણીવાર પ્રેમથી સ્પર્શ કરવાં જતાં તો હું દૂર ખસી જતી.રાતે પણ આપણા વચ્ચે થોડું અંતર રહે તેમ હું ઈચ્છતી.તમને કદાચ મારી આવી વર્તણૂકથી તકલીફ તો થતી હશે, પણ તમે ક્યારે પણ મને કોઈ પ્રશ્ન કર્યો નહીં કે તમારી નારાજગી જતાવી નહીં.તમને વગર વાંકે સજા આપતાં મારું મન મને ડંખતું હતું, પણ હું લાચાર હતી.જેમ જેમ સમય વિતતો ગયો તેમ તેમ મારામાં થોડો બદલાવ આવતો ગયો.તમારાં અવર્ણનીય પ્રેમે મને અતીતને ભૂલવામાં સફળતા આપી.મેં પણ પછી તો બધો સંકોચ દૂર કરી તમને સાચા દિલથી પ્રેમ કરવાં માંડ્યો.અલબત,આવી કોઈ અંધારી રાતે અતીત ફરી ટકોરા મારવાની કોશિષ કરતો,પણ હું તરત જ તમારામાં ખોવાઈ જતી.તો, સાંભળો મારાં અતીતની એ વાત.”

              “મધ્યમ આવક ધરાવતાં સુખી પરિવારની હું એકની એક દીકરી હતી.સાવ સામાન્ય કહી શકાય એવાં મારાં રૂપરંગ હતાં.જો કે પપ્પાના માટે તો હું પરી હતી.મારાં પપ્પા કર્મકાંડી બ્રાહ્મણ હતાં.સ્વભાવે થોડાં ગરમ પણ મારાં માટે તો સાવ જ ગાંડા હતાં.હું પાણી માંગુ તો મને દૂધ મળતું.ભણવામાં હું ખૂબ જ હોંશિયાર હતી.શાળાના મારાં દરેક સુંદર પરિણામે એમની છાતી ગજગજ ફૂલતી.ભણાવી ગણાવીને સુખ સંપન્ન પરિવારમાં પરણાવવાની એમની ઈચ્છા હતી.એ કારણે જ મારી મમ્મીની અનિચ્છા હોવાં છતાં એમણે મને કોલેજનાં અભ્યાસ માટે મુંબઈ મોકલી.આપણા શહેરમાં કોલેજ હતી પણ એમની ઈચ્છા તો મને શ્રેષ્ઠ કોલેજમાં ભણાવવાની હતી.હોસ્ટેલમાં રહીને મેં દિલથી ભણવા માંડ્યું.ચાર વર્ષના કોર્સમાં ત્રણ વર્ષ તો મેં બહુ જ જ્વલંત સફળતાથી પસાર કર્યા.ચોથા વર્ષનાઁ પ્રથમ છ મહિના પણ પસાર થઈ ગયાં.તે અરસામાં જ કોલેજનાં પચાસ વર્ષ પૂર્ણ થતાં હોવાથી એક સાંકૃતિક કાર્યક્રમ યોજાયો હતો.અત્યંત ભવ્ય રીતે આયોજન કરાયેલા આ કાર્યક્રમમાં કોલેજનાં ભૂતપૂર્વ વિદ્યાર્થી અનુપે ‘જિંદગી એક પડકાર’ વિષય પર પોતાનું વક્તવ્ય આપ્યું.પ્રભાવશાળી અવાજમાં એણે પોતાનાં વિચારો એટલાં ઊંડાણથી અને અસરકારક રીતે રજૂ કર્યા કે જિંદગીમાં પ્રથમવાર મારાં દિલમાં કોઈ છોકરા માટે ભીતરથી ભાવ ઉઠ્યા.કાર્યક્રમ પૂર્ણ થયાં પછી મેં અનુપને મળીને અભિનંદન આપ્યાં.પ્રથમવાર થયેલાં અમારાં નેત્ર-મિલનમાં જ પ્રેમના અંકુર ફૂટી નીકળ્યા.કોલેજનાં એ અંતિમ વર્ષના છેલ્લાં ચાર મહિનામાં અમે અનેક વાર મળ્યાં.અનુપ ખૂબ જ સંસ્કારી હતો અને તેથી જ સ્પર્શની ઇચ્છાથી દૂર અમે મળતા રહ્યાં અને એક-બીજાને સમજતા રહ્યાં.અનુપની જિંદગીની ફિલસૂફી,પ્રેમની પરિભાષા,ઈશ્વર અને ધર્મની ઊંડી સમજ મને  વિચાર કરતાં મૂકી દેતાં.મેં અમારાં પ્રેમની અને જીવનભર માટે સાથે બંધાવાની વાત મારાં ઘરે કરી ન હતી.મુંબઈથી પાછાં ફર્યા બાદ મમ્મીની ઓથ લઈ પપ્પાને એ વાત કરી મનાવી લેવાશે એની મને ખાતરી હતી.અનુપ અમારી જ્ઞાતિનો ન હોવાથી પપ્પા નારાજ તો થશે પણ એની લાડકી દીકરી ખાતર માની પણ જશે એનો મને વિશ્વાસ હતો.જે દિવસે મારાં અંતિમ વર્ષની પરીક્ષાનું પરિણામ આવશે તે જ દિવસે પપ્પાને વાત કરવાની મારી ઈચ્છા હતી.ખેર! વિધાતાને કંઈક જૂદું જ મંજૂર હતું.હું મારી પસંદગીની વાત પપ્પાને કરું તે પહેલાં જ મારી કિસ્મતમાં અંધારું છવાઈ ગયું.મારો સ્વપ્નાનો મહેલ કડડભૂસ થઈને પડી ગયો.

                  અષાઢની આવી જ મેઘલી રાત હતી.સવારથી અનુંપનો ફોન આવ્યો ન હતો તેથી હું બેચેન હતી.મારો ફોન પણ લાગતો ન હતો.મુંબઈથી પાછાં ફર્યા બાદ એકે દિવસ એનો ફોન આવ્યો ન હોય એવું બન્યું ન હતું.વરસાદ જેમ જેમ વધતો જતો હતો,મારું મન અમંગળ શંકાઓથી ઘેરાતું જતું હતું.રાતનાં અગિયાર વાગ્યાં હતાં તો યે ઊંઘ આંખમાં આવવાનું નામ લેતી ન હતી.ત્યાં જ ફોનની ઘટડી વાગી.મેં ખુશીથી પાગલ થતાં ફોન ઊંચક્યો.પણ એ ફોન અનુપનો નહીં પણ મારી કોલેજની મિત્ર વર્ષાનો હતો. અનુપનું એક ગમખ્વાર સ્કૂટર અકસ્માતમાં મૃત્યુ થયું છે તે સમાચાર આપવાં તેણે ફોન કર્યો હતો.ફોન પર એ સમાચાર સાંભળતા જ મારાં હોશકોશ ઉડી ગયાં.મારી સાથે વિધાતાએ ક્રૂર મજાક કરી હતી.જિંદગી મારાં માટે એક પ્રશ્ન બની ગઈ હતી.મમ્મી સિવાય મેં બીજા કોઈને આ વાત કરી ન હતી,તેથી મારું દુઃખ પણ મમ્મી સિવાય બીજા કોઈ પાસે વ્યક્ત કરી શક્તિ ન હતી.મમ્મીએ આ કપરા સંજોગોમાં મારો સાથ આપ્યો.ત્યાં જ તમારાં ઘરેથી મારાં હાથ માટે માંગુ આવ્યું.જ્યાં જીવવામાં જ મને રસ રહ્યો ન હતો,ત્યાં લગ્નની વાત તો મારી સમજની બહાર હતી.પપ્પાને જો છોકરો જોવાં માટે નાં કહીશ તો પપ્પા નહીં માને માટે એક વાર તું છોકરો જોઈ લે પછી પસંદ નથી એમ કહીને ના પાડી દે જે .મમ્મીએ મને એમ કહીને મનાવી લીધી.જો કે તમારી સાથે પ્રથમ મુલાકાત થઈ તે પછી એમ લાગતું હતું કે તમે સામેથી જ નાં પાડી દેશો.તમારી પાસે રૂપ,ગુણ અને સંપતિ ત્રણે ય હતાં, જ્યારે તમારી તુલનાએ હું ત્રણેમાં પાછળ હતી.પણ મારાં આશ્ચર્યની વચ્ચે તમારી હા આવી.મારાં માટે તો નાં પાડી શકવા માટે કોઈ કારણ જ ન હતું.અલબત,તમારી સાથેની એ પ્રથમ મુલાકાતમાં તમારાં વિચારો માટે પણ મને માન થયું હતું.મમ્મીએ’ દુઃખનું ઓસડ દહાડા’એમ કહી મને સમજાવી લીધી.પછી તો આપણા લગ્ન થઈ ગયાં.એ પછીની બધી જ હકીકત મેં તમને જણાવી દીધી છે.અશેષ,અનુપ મારો પ્રથમ પ્રેમ હતો પણ અમે ક્યારે ય અમારી મર્યાદા ઓળંગી ન હતી.અમે તો એક-બીજાને સ્પર્શ પણ કર્યો ન હતો.શરૂ શરૂમાં હું એને ભૂલાવી શકી ન હતી,પણ લગ્નનાં છ મહિના બાદ તો તમારાં અસીમ પ્રેમમાં મેં એને લગભગ ભૂલાવી જ દીધો છે.આટલા વિસ્તારથી મેં વાત એટલે કરી કે તમે સચ્ચાઈને બરાબર સમજી શકો.આ વાત આટલા વર્ષ સુધી છુપાવી તે બદલ મને માફ કરવી કે નહીં એ હું તમારાં પર છોડું છું.હાં !મારાં આ ગુનાની તમે જે સજા આપશો તે મને મંજૂર છે.”

                  રડતાં રડતાં અતીતની કથા કહેતી આશાને ગળે વળગાડીને પ્રેમથી એનાં માથા પર હાથ ફેરવતાં અશેષ હસીને બોલ્યો”આશા,તારી વાત સાંભળીને મને લાગે છે કે મારે તને સજા આપવી તો પડશે જ.પણ એ પહેલાં મારે પણ તને અતીતની એક ન કહેલી વાત કહેવી છે.અનુપ,તારો પ્રથમ પ્રેમ હતો ,તો મારો એ ખાસ મિત્ર હતો.દસ વર્ષ પહેલાં અમે અહીં રહેવાં આવ્યાં, તે પૂર્વે હું અનુપની બાજુમાં જ રહેતો હતો.અમે બંને લંગોટિયા મિત્ર હતાં.અનુપે તારા વિષે મને બધું જ જણાવ્યું હતું.અષાઢની જે મેઘલી સાંજે એનો સ્કૂટર અકસ્માત થયો ત્યારે હું ઓફિસનાં કામે મુંબઈ જ હતો.સવારે જ અમે મળ્યાં હતાં,અને રાતે પાછાં મળવાના હતાં.અફસોસ ! અમે મળીયે તે પહેલાં તેનાં અકસ્માતનો ફોન આવ્યો.અનુપ મને યાદ કરતો હતો એ  જાણીને હું ભાગતો હોસ્પિટલ પહોંચ્યો.અનુપના ઘરના બધાં જ અવાક થઈ ગયાં હતાં ને ઈશ્વરને પ્રાર્થના કરતાં હતાં. ત્યારે જ અનુપે મને પાસે બોલાવીને તૂટક તૂટક શબ્દોમાં કહ્યું “અશેષ,મારી જિંદગીની આ અંતિમ ઘડીઓ છે.તું તો આશા વિષે બધું જ જાણે છે. મારાં વગર જીવવું એનાં માટે બહુ કપરું હશે.તું મને વચન આપ કે આશાને કંઈ પણ જણાવ્યા વગર તું એનો હાથ……ને એણે મારો હાથ છોડી દીધો. બસ પછી તો મારાં ખાસ મિત્રને આપેલું વચન  પૂરું કરવાં મેં તારો હાથ સામેથી માંગી લીધો.આશા ,હું તારાથી બહુ જ ખુશ છું.બોલ,હવે શું સજા આપું ?”અશેષને વળગીને આશા ધ્રૂસકે ધ્રૂસકે રડી પડી.આશાને છાની રાખતાં અશેષ બોલી ઉઠ્યો “એય,બસ કર રડવાનું,નહીં તો તારાં આ આંસુઓથી ફરી પૂર આવી જશે.”અષાઢની એ મેઘલી રાત પ્રેમની પાવનતાથી મહેંકી ઊઠી.

વિનુ મર્ચન્ટ વાર્તા સ્પર્ધા -“અષાઢની મેઘલી રાત” -૬-વિજય શાહ

“આપણું નાનું આકાશ”. 

રીના, ડોક્ટર ચિંતનની પરણિતા. લગ્ન પછી ભણવાનું ચાલુ હતુ. ભણતરનો ભાર એટલો બધો કે ખાસ રીના તરફ ઘ્યાન ન આપી શકેલ ચિંતન એકાંતોમાં કદી પોતાની જાતને ઠપકારતો.. આ કેવું લગ્નજીવન?  ડોક્ટરને દેખાવડી રીનાનાં શરીરનું અકર્ષણ ઓછુ પણ લાગણીઓથી છલકતી આંખો તેને ખુબ જ ગમતી અને રીના આખી જિંદગી સાથેજ રહેવાની છે ને? આ ભણવાનું પતે પછી તેને ફરિયાદ કરવાની તક જ નહીં આપું વાળી વાતો મનમાંને મનમાં કરતો.

સંયુક્ત કુટુંબમાં પોતાની જાતને ગોઠવતી રીના ચિંતનની સામે જોતી ત્યારે ચિંતનની આંખોમાં લાગણીઓનો દરિયો ઘુઘવતો. આ લાગણીઓ જ તેને સાસરીઓનાં મેણા ટોણા સહીને લગ્ન જીવન ને ટકાવતી. એ સમજતી વેરા અને આંતરાનો વહેવાર. પણ હશે મારા તકદીરમાંથી તો કોઇ નહીં લઈ જાયને? અને પોતાનો ઉછેર ગામડાનો..પિયરીયે કોઇ જોનાર નહીં અને સાસરીયે મુંગો ધણી..તેને જાણે એક વિના પગારની કામ વાળી હોય તેમ લાગતું..પણ પછી એ મન મનાવતી આ મેડીકલનાં બે વર્ષ બાકી..પછી તો મારા દી’ ફરશેને?

“ભાભી? તમને ઉપમા બનાવતા નથી આવડતી?”

હું મનોમન બોલતી અમારા ગામડા ગામમાં તો રોટલા ટીપતા આવડે એટલે ભયો ભયો..

“ભાભી તમને બનાવતા શું આવડે છે? પોતૈયા?

“હું પાછી મનોમન બોલતી મને ચાર છ મહીના રહેવા દો અહીંનું બધુ શીખવા દો..પછી તમને બનાવતા આવડે તે બધું જ બનાવીશ

“ ભાભી તમે હવે ગામડામાં નથી રહેતા.. વડોદરા શહેરમાં રહો છો! જરા બધા સાથે હળો મળો. આ શું તમે અને તમારો રૂમ? સહેજ બની ઠની ને નીકળો તો લોકો પણ કહે મારા ભાઈને રૂપાળી અને કાબેલ છોકરી મળી છે”

તે બબડતી કોને દેખાડવા સજુ? મારો પિયુ તો ગયો પરદેશ?

“ ધોળા તો ગધેડાં પણ હોય” એ હેબતાઇ જ ગઈ. અને દુઃખ પણ અનુભવતી. જે છે તે જોતા નથી અને જે નથી તે શોધ શોધ કર્યા કરો છો?

સાંજે પપ્પાએ નાની નણદીને બહુ ખખડાવી. નાના મોટાનું માન રાખવા વિશે ખાસુ એવું લેક્ચર આપી માફી મંગાવડાવી. ભાભી ની જગ્યા મા પછી હોય છે. પપ્પા વિશે માન તો હતું પણ આ પ્રસંગ પછી તે બેવડાઇ ગયું

નાની નણદીઓની છાસ વારે આવતી કટાક્ષવાણી પીતા રીનાને ગુસ્સો આવતો અને ઘણી વાર તડ ફડ કરી નાખવાની ઈચ્છા થતી. પણ ચિંતન પ્રત્યેનો પ્રેમ તેને તેમ કરતા રોકતો.

એક ચિંતનની મમ્મી અને તેમની સહાનુભૂતી ભરી માવજતે તે ગામડા અને શહેરનાં ઉછેરની ખાઈ પુરતા હતા. અને વહાલથી કહેતા.” મારી દિકરીઓને સાસરે જશે ત્યારે ખબર પડશે..અહીયા “હીરો”ગીરી કરે છે પણ સાસરે જશે ત્યારે તેઓને પણ આવું બધું વેઠવું પડશે. એકડે એકથી નવું શીખવાનું હોય ત્યારે હીરો માંથી ઝીરો થવું પડે. તું તો સાસરે આવી છે અને નવું વાતાવરણ હોય તેમાં શીખવાની તૈયારી છે એ ઘણી ઉમદા વાત છે.

ચિંતન ઉપર પણ ગુસ્સો આવતો..પરણ્યા પછી પણ જુદાઇનું તપ? મને પણ લંડન સાથે લઈ જાને? દિવસે તું તારે ભણજે અને હું તારું બધું સાચવીશ. મને રાત્રે તો તું જોવા મળે…તારો વિરહ તો ના નડે ..પણ હાય રે ગામડું મને નડી ગયું.. ઉછેર જુદો છે પણ મને ટકોર ટકોર ના કરશો હું બધોજ વ્યવહાર ઝડપથી શીખી જઈશ..

મને ઈંગ્લીશ ના આવડે. ગુજરાતી મિશ્રીત અંગ્રેજી ના ચાલે. ત્યાં જુદુ એપાર્ટ્મેંટ લેવું પડે..તેનો ખર્ચો વધારે આવે અને તેનાથી પણ વધુ ચિંતનને ભણવામાં ખલેલ પડેને?

ચિંતન પણ મૌની બાબા.. સાંભળે સૌનું પણ મારો પ્રશ્ન અને મને જ ના પુછે. હૂં મોટે મોટેથી બુમો પાડીને કહું તમે મને પુછો તો ખરા? હું તેમની સાર સંભાળ લઈશ..પણ ના. તેમ કરે તો આ મુંગી કામવાળી જતી રહેને?

ક્યારેક ફોન આવે પણ મારા ભાગે “કેમ છે?” અને “સારું છે” તેથી વધુ વાત નહીં. સંયુક્ત કુટૂંબ એટલે સૌની સાથે વાત કરવાની અને મારો વારો આવે ત્યારે ફોન મોંઘો થઈ જાય. પાઉંડની મિનિટ છે… હું કહું પણ ખરી કે મને થાય છે તેટલા વાત કરવાનાં કોડ તને નથી થતા? પણ આવું એકાંત ભરેલા ઘરમાં ક્યાં મળે? એક વખત ફોન પર પહેલા હું મળી ગઈ ત્યારે કહે તું તો મારો કાચો હીરો છે.. તારા ઉપર ઘડતરનાં પાસ પડવાનાં જરુરી છે.

ત્યારથી હું કેળવાતી ગઈ. અંગ્રેજી બોલતા શીખતી ગઈ.પાસ્તા, પીઝા અને લઝાનીયા બનાવતા આવડી ગયું..”હેલો “અને “હાવ આર યુ?” કહેતા આવડી ગયું જુદા જુદા કપડા પહેરતા અને ઉંચી એડીનાં સેંડલ પહેરીને ચાલતા આવડી ગયું. કોંપ્યુટર અને ગાડી ચલાવતા શીખી ગઈ.ઓફીસ મેનેજ્મેંટનો કોર્સ અને પાંચસો થી વધુ દવાનાં નામ કડ્કડાટ થઇ ગયા.મમ્મીને લાગતું કે હવે તેના છોકરાને લાયક તે થઈ ગઈ હતી પણ  મને તો એવું લાગતું કે જિંદગીનાં રોમાંટીક પાંચ વર્ષ નકામા રાહ જોવામાં નીકળી ગયા.

ચિંતન એફ આર સી એસ થઈ ગયો હતો.

તે અષાઢની મેઘલી રાતે ફોન આવ્યો. ઘરમાં કોઇજ નહોંતુ અને ચિંતન બોલ્યો “ હાય બકુડી કેમ છે?”

તેનું હૈયું ક્ષણ ભર માટે તો થંભી ગયું.

“ચિંતન..!”

“ હા. આજે બહું જ ખુશ છું અને તારી સાથે જ વાત કરવા અત્યારે ૫૦ પાઉંડ નું કાર્ડ ખરીદ્યું છે.”

“મારા તો ભાગ્ય ખુલી ગયા હા બોલો મારા મૌનીબાબા!”

“ મેં મૌન અકારણ નહોંતુ સ્વિકાર્યુ..પણ ભણવામાં તારી લાગણીઓ મને સ્પર્શે અને હું લક્ષ્યમાંથી ચળી જઉં એ મને નહોંતુ જોઇતું પણ તેનો અર્થ એ નહીં કે હું તારા તરફ બેદરકાર છું. મને ત્યાંની બધી જ વાતોનો રજે રજ અહેવાલ મમ્મી મોકલતા હતા. અને તારી માવજત અને ઓફીસ યોગ્ય બનાવવાનાં મારા સુઝાવો પ્રમાણે તને ભણાવતા હતા.”

“ હં તો મૌની બાબા..તે બધા કારસ્તાન તમારા હતા?”

“ જો તને લંડનમાં લાવતા પહેલા લંડન યોગ્ય બનાવવી જરુરી હતી..સાથે સાથે મને નોકરી મળે અને હું અહીં સારું કમાતો થઉં તોજ તને લાવી શકુંને? આજે પરિણામ આવી ગયું છે. મને એલ્ફિંસ્ટન હોસ્પીટલમાં સારા પગારની નોકરી અને રહેવાનું એપાર્ટમેંટ મળી ગયું છે. હવે આપણું ખરું લગ્ન જીવન શરુ થશે.. જ્યાં હું અને તું બે જ હશે..અને હશે આપણું ઝંખેલ “નાનકડું આકાશ”.

“ તને ક્યારે ખબર પડી કે હું “નાનકડું આકાશ” ઝંખું છું?”

“એ કંઇ કહેવાની વાત છે? તું એકલીજ ત્યાં ઝુરતી હતી તેવું થોડું હતું? હું પણ તને ચાહતો હતો..ઉન્માદનું તારું ઝરણ બોલકું હતું જ્યારે તેમાં હું ભીંજાતો અને  ભચડાતો તારો ભરથાર મૌન હતો… એ મૌન હવે મિલનની ઘડીઓને માણવા તેટલાજ ઉન્માદથી અને ઉત્કટતાથી તને ચાહે છે.”

“ બોલ રાજા બોલ.. મારા પાંચ વર્ષની આ તપસ્યાનું ફળ છે.”

“હું આવતી કાલે નીકળી તને લેવા આવું છું.. આપણે હનીમૂન માટે માલીદ્વીપમાં જઈએ છીયે અને ત્યાંથી ૧૫ દિવસમાં પાછા લંડન આવીશું.”

ચિંતન હવે ખરેખર લાગે છે કે “રાજાકી આયેગી બારાત રંગીલી હોગી રાત મગન મેં નાચુંગી… અહી વરસાદ પડે છે. અષાઢી વરસાદ.. મારું મન ઢેલ બની તારા આગમનની પ્રતિક્ષા કરે છે.. ખબર નહીં તું આવીશ ત્યારે મારા શું હાલ હશે પણ આવ રાજા આવ.. ચાતકનો ચાંદ બનીને મારી તડપન સમાવ..રાજા આવ અને મને લઈજા મને ગમતું નથી. મારું ચાલે તો ઉડીને તારી પાસે આવી જઉં.”

“હજી એકાદ કલાક મને શોપીંગ માટે મળશે. તારી ગમતી કેડબરીઝ ચોકલેટ, રાતા બાર ગુલાબ અને મેક અપ સૅટ લેવાનો વિચાર છે પણ તું તો એવી સરસ હસતી મને અત્યારે દેખાય છે કે તને મેકઅપની જરૂર જ નથી. બોલ બકા બોલ તારે માટે શું લાવું?”

“તું જલ્દી આવ મને કંઈ જ નથી જોઈતુ. તારા ચહેરાને વહાલથી નિહાળવો છે. પ્રેમે તને ભેટવું છે. બસ તું જલ્દી આવ..આવ અને બસ આવ.”

પેલી ચકોરીની જેમ ચાતક્ને ઝંખે તેમ તને આ મેઘલી અષાઢની રાત્રે તને ઝંખુ છુ અને હજી કલાકોની વાત કરે છે..ચિંતન!જરા મારો તો વિચાર કર તને મળવાની આશમાં પાંચ વરસ તો કાઢ્યા પણ હવે આ ક્લાકો કાઢવા અઘરા છે. બસ આવ અને મને લઈ જા. હવે તો રહેવાતુ નથી

ફોન પર વાત ચાલુ હતી ત્યાં ડોર બેલ વાગે છે..

ડોર ખોલતા ચિંતન ને બારણે ઉભેલો જોઈ રીના સ્તબ્ધ થઇ ગઈ. ફોન પડી ગયો અને ગમતીલો હસતો ચહેરો આંસુઓથી ભરાઇ ગયો અને તે ભેટી પડી. તે બોલી “મને તૈયાર તો થવા દેવી હતી!”

“તો આ સરપાઈઝની મજા મરી ન જાત?” થોડા મૌન પછી ચિંતન બોલ્યો_

“તેં કહ્યુ હતુને કે મને લઈ જા..તો આવી ગયો હું. હવે ફક્ત આપણે બે અને “આપણું નાનું આકાશ”

પાછળ રેડીઓ ઉપર ગીત વાગતુ હતુ અને કહેતું હતું રીના નાં મન ની વાત

પ્રિયતમની પ્રીત્યું પિછાણી
સૈયર હું તો પ્રિયતમને હૈયે દેખાણી

– મેઘબિંદુ

 

 

બાળવાર્તા-(૧૦)ગટુ અને તેનો બડી -રોહિતભાઈ કાપડિયા

માનનીય પ્રજ્ઞાબેન,

       કુશળ હશો.આ સાથે એક બાળવાર્તા મોકલું છું.

                             રામુ અને શામુ (ગટુ અને બડી )

                                                                                                    ————————

       દાદા, આજે તો મોટી વાર્તા કરવાની છે.અને દાદાએ વાર્તા શરુ કરી’.એક હતો છોકરો.આમ તો એનું નામ રમેશ હતું પણ બધાં એને ગટુ કહીને બોલાવતાં.દસ વર્ષનોગટુ ચોથા ધોરણમાં ભણતો હતો.ગટુને પક્ષીઓ બહુ ગમે.એ કબુભાઈને અને ચકીબેનને  રોજ ચણ નાખે.એક સફેદ કબુ તો એનાં હાથમાંથી દાણા ખાય અને ચકીઓ તો એનાં ખભા પર બેસી જાય.કોક વાર પોપટ આવે તો એ એને પણ મરચું ખવડાવે.જો કે એને કૂતરાનો ખૂબ ડર લાગે.કુતરાનું હાઉ-હાઉ સાંભળતા જ એનાં હાથ-પગ ધ્રુજવા માંડે.

       એક વાર શાળામાં એને મોડું થઇ ગયું.તેથી એ ટૂંકા રસ્તે જલ્દી જલ્દીથી ઘરે જઈ રહ્યો હતો.ત્યાં જ તેનાં કાનમાં હાઉ-હાઉ નો અવાજ આવ્યો.ગટુ તો ગભરાઈ ગયો.આજુ બાજુ કોઈ હતું નહીં એટલે એણે ભાગવાનો વિચાર કર્યો.કોને ખબર કેમ પણ ગટુને લાગ્યું કે આ કુતરાના ભસવાનો નહીં પણ રડવાનો અવાજ લાગેછે.રામુએ હિંમત ભેગી કરીને આગળ જઈને જોયું તો એક ગલુડિયું ખાડામાં પડી ગયું હતું અને કોઈ એને બહાર કાઢે એ માટે રડતાં અવાજે ભસતું હતું  ઉંડા ખાડામાંથી ગલુડિયાને કઈ રીતે બહાર કાઢવું એનો વિચાર કરતાં એણે પાટલૂનનો પટ્ટો કાઢી એની સાથે એનું દફતર બાંધીને ખાડામાં ઉતાર્યું.પેલાં ગલુંડીયાએ તો તરત દફતર પકડી લીધું અને પટ્ટાને પકડતું એ બહાર આવી ગયું.બહાર આવીને ગલુંડીયું તો રામુનાં પગ ચાટવા લાગ્યું.રામુ પણ ડર ભૂલીને ગલુડિયાંને પંપાળવા લાગ્યો.રામુને મોડું થતું હતું.એ તો દફતર લઈને ચાલવા લાગ્યો.પણ,આ શું? પેલું ગલુડિયું તો એની પાછળ પાછળ જ ચાલવા લાગ્યું.એ તો ગટુનાં ઘરની બહાર જ અડીંગો લગાવીને બેસી ગયું.પછી તો એ ગટુનું ખાસ દોસ્ત બની ગયું.ગટુ એ એનું નામ બડી પાડ્યું.ગટુની સાથે બડીબધે જ જાય.ગટુપણ બડી ની સાથે રમે.એને નવડાવે,ખવડાવે ને મસ્તી કરાવે.રાતે એ ગટુનાં ઘરની બહાર જ સૂઈ જાય.એક વાર તો ગટુનાં ઘરે ચોર ચોરી કરવાં આવ્યાં તો બડીએ ભસી ભસીને બધાંને જગાડી દીધાં અને ચોરોને ભગાડી દીધાં.હવે તો ગટુનું ઘરમાં પણ માન વધી ગયું.બડી પણ બહુ સમજુ.ગટુમુ ભણતો હોય ત્યારે એ ચૂપચાપ બેસી રહે.

        એમ કરતાં બે વર્ષ જતાં રહ્યા.ગટુછઠ્ઠા ધોરણમાં આવી ગયો.ગલુડિયું હવે સુંદર કુતરો બની ગયું.એ બંનેની દોસ્તી વધુ ને વધુ જામતી ગઈ.એક વાર ગટુશાળાની ટ્રીપમાં થોડે દૂર આવેલી જંગલની ગુફા જોવા ગયો હતો.શાળાની ટ્રીપ હતી એટલે ગટુ ને સાથે લીધો ન હતો.પણ બડી તો બહુ ઉસ્તાદ.ચૂપચાપ એ રામુની બસની પાછળ પાછળ ગુફા સુધી પહોંચી ગયો.કોઈને દેખાઈ નહીં એમ દૂર બેસી રહ્યો.ગુફાઓ જોઇને બધાં છોકરાઓ રમતે ચઢ્યા અને પછી ખાઈ કરીને થોડી વાર આરામ કરતા હતા.ગટુ પણ બસ પાછળ દોડીને થાકી ગયો હતો એટલે સૂઈ ગયો.ત્યાં જ ગટુએ એક સોનેરી પંખી જોયું.કીવી,કીવી,ક્વિક ક્વીક……ની તીણી સિસોટી જેવાં અવાજ કાઢતું એ એક ઝાડથી બીજા પર ઉડી રહ્યું હતું.ગટુ પણ એની પાછળ દોડતો હતો.દોડતાં દોડતાં એ એક ઢાળ પરથી લપસી ગયો.એણે બચાઓ…..બચાઓની બહુ બૂમ મારી પણ કોઈએ સાંભળી નહીં .એ એક ઝાડની છાલની સાથે નીચે લપસ્યો હતો એટલે બહુ વાગ્યું ન હતું.પણ આજુબાજુ કોઈ ન હતું એટલે  ગભરાઈને રડવા લાગ્યો.આ બાજુ ગટુનાં દોસ્તો પણ બહુ વાર સુધી ગટુપાછો ન આવ્યો  એટલે બૂમાબૂમ કરવા લાગ્યાં.આટલો બધો શોરબકોર સાંભળી દૂર રહેલો  બડી ઉઠી ગયો.એ દોડતો ત્યાં આવી ગયો.ગટુનાં દોસ્તો તો બડીને જોઇને નવાઈ પામી ગયા.બડી  બધું સમજી ગયો.રામુની ગંધને નાકથી પારખતાં એ પેલાં ઢાળ પાસે આવી ગયો.શામુ ને ખ્યાલ આવી ગયો કે ગટુ નીચે જ પડી ગયો છે.એક મિનિટનો પણ વિચાર કર્યા વગર શામુ પણ અથડાતો કૂટાતો એ ઢાળ પરથી નીચે આવી ગયો.એનાં પગમાં ઘણું વાગી ગયું હતું પણ એ તો બધું ભૂલીને ગટુની શોધમાં આગળ વધ્યું અને આખરે એણે રામુને શોધી જ કાઢ્યો.બડીને જોઇને ગટુ તો ગાંડો ગાંડો થઇ ગયો.બંને એકબીજાને ભેટી પડયાં.ગટુ તો બડીના ઘા ને પંપાળતો જ રહ્યો.પછી તો બડીની મદદથી ગટુએનાં દોસ્તો પાસે આવી ગયો અને બધાં સાથે ઘરે આવી ગયા.બોલ,બેટા વાર્તા ગમી ને ?હાં !આ વાર્તા પરથી શીખવાનું કે કૂતરાં બહુ જ વફાદાર પ્રાણી છે અને રમતમાં ગાંડાની જેમ દોડવાનું નહીં કે જેથી પાછળથી પસ્તાવું પડે.ચાલો,હવે આંખ બંધ………” દાદાની વાર્તા સાંભળતા સાંભળતા ગટુ તો ઘસઘસાટ સૂઈ ગયો.

                                                                                                                                                                                                રોહિત કાપડિયા

આભાર અહેસાસ કે ભાર (8) રોહિત કાપડિયા

માનનીય પ્રજ્ઞાબેન,

કુશળ હશો. આ સાથે ‘ અંતર્ગત એક લેખ મોકલું છું.

     આભાર-અહેસાસ કે ભાર

————————————–

ટેક્ષીમાં એ એક અજાણ્યા દેશમાં એનાં પરિચિતને ત્યાં જઈ  રહયા હતાં. શિયાળાની ખુશનુમા સવાર હતી. ડ્રાયવર મીઠું મીઠું ગીત ગણગણતાં ટેક્ષી હંકારી રહ્યો હતો.ત્યાં જ અચાનક એક કચરાની દુર્ગંધ મારતી ટ્રક એમની ગાડીને ખોટી રીતે ઓવરટેક કરીને જતી રહી.  એને થયું કે ટેક્ષી ડ્રાયવર હમણાં બે ચાર ગાળો ભાંડશે,

એનાં બદલે એણે  તો પાસે રહેલી પરફયુમની બાટલી ખોલીને ટેક્ષીમાં છાંટી દીધું. આગળ સિગ્નલ પર એ જ કચરાની ગાડી પાસેથી પસાર થતાં એણે ગાડીની બારીનો કાચ ખોલીને પેલાં ડ્રાયવરને કહ્યું “આભાર”.અને એ આગળ નીકળી ગયો.સહેજ આશ્ચર્ય સાથે પ્રવાસીએ પુંછ્યું “તમે ગુસ્સો કરવાને બદલે શા માટે આભાર વ્યક્ત કર્યો ?”એણે હસીને કહ્યું“સાહેબ, એનાં કારણે તો મને પરફયુમ છાંટવાનું યાદ આવ્યું આપણી ટેક્ષીને મહેંકતી કરવામાં સહાયરૂપ થવા બદલ મેં એનો આભાર માન્યો.”આ છે આભારની એક નવી પરિભાષા.આભાર વ્યક્ત કરીને ગુસ્સાને હાસ્યમાં ફેરવી શકાય. નકારાત્મકતાને હકારાત્મક્તામાં પલટાવી શકાય. ‘અહીં ધુમ્રપાન કરવાની મનાઈ છે’ ના બોર્ડના બદલે ‘અહીં ધુમ્રપાન ન કરવા બદલ આપનો આભાર’ કેટલી સુંદર અસર છોડી જાય છે.

આપણને મુસીબતમાંથી બહાર કાઢનાર ,આપણી આર્થિક તકલીફને દૂર કરવામાં મદદરૂપ થનાર,આપણને નાની મોટી સહાય કરનાર, આપણા દુઃખમાં સહભાગી થનાર, આપણને સાચી રાહ દેખાડનાર કે જિંદગીની સફરમાં આપણને સાથ દેનાર એ બધાં  ‘આભાર’ ના હકદાર છે.આભાર વ્યક્ત કરવાથી આપણે થોડો ભાર ઉતારી શકીએ છીએ.થોડાં હલકા,થોડાં હળવા થઇ શકીએ છીએ. અલબત,આભારનાં એ ઉદગાર માત્ર મુખેથી બોલાયેલાં શબ્દો નહીં પણ હૃદયથી પ્રગટેલો ભાવ હોવા જોઈએ.આ જિંદગી ભલે આપણી હોય એ જિંદગીને ધબકતી રાખવામાં કૈંક હજારો માનવી કારણભૂત હોય છે. કદાચ આપણને એનો ખ્યાલ સહજતાથી નથી આવતો,પણ જો જરાક સૂક્ષ્મ દ્રષ્ટિથી જોઈએ તો ડગલે ને પગલે આપણને આપણા પર ઉપકાર કરનાર વ્યક્તિ મળે. આપણને આ ધારા પર અવતરવામાં નિમિત બનનાર માં-બાપ,આ અવતરણને સફળ બનાવનાર ડોક્ટર,નર્સ,શિશુ અવસ્થામાં આપણું દયાન રાખનાર સ્વજનો,શિક્ષા આપનાર શિક્ષકો,અન્ન ઉગાડનાર ખેડૂત,આપણા કપડાં સીવનાર દરજી,આપણા પગરખાં સીવનાર મોચી, આપણું ઘર બનાવનાર શિલ્પીઓ,મજૂરો,આપણને એક સ્થળેથી બીજા સ્થળે સહી સલામત પહોંચાડનાર રીક્ષા,ટેક્ષી,ટ્રેન કે પ્લેનના ચાલક,આપણા આંગણને અને શહેરને સ્વચ્છ રાખનાર કર્મચારીઓ,આપણામાં ધર્મનાં સંસ્કાર સિંચનાર ગુરુઓ,આપણી જીવન જરૂરીયાતોને પૂરી કરનાર વિવિધ કળામાં પારંગત એ ક્ષેત્રની નિષ્ણાંત વ્યક્તિઓ આ યાદીને જેટલી લંબાવવી હોય તેટલી લંબાવી  શકાય.આ બધાનો આભાર જો શબ્દોથી ન વ્યક્ત કરી શકાય એમ હોય તો આપણું વર્તન,આપણો વ્યવહાર એવો હોવો જોઈએ કે ઉપકાર કરનારને સંતોષનો અનુભવ થાય.

આ ઉપરાંત વહેતી હવા,ફળ-ફૂલની ભેટ આપતાં વૃક્ષો,જીવન માટે અમૃત રૂપી જળને પૂરું પાડતી નદીઓ,અડીખમ ઉભા રહીને પ્રકૃતિનું સંતુલન જાળવતાં પર્વતો,પ્રકાશ પાથરતો સૂર્ય,શિતળતા આપતો ચંદ્ર,અને આ બધાથી ઉપર આખી સૃષ્ટિનો સંચાલક પરમેશ્વર એ સર્વનો હર પલ આભાર માનવો જોઈએ.એક શાયરે બહુ જ સરસ વાત કહી છે —એ હવા ! તારી સખાવતને સલામ, ક્યાય તારાં નામની તકતી નથી.આભાર માનવાથી અહં નીકળી જાય  છે. હું કરું, હું કરું એ જ અજ્ઞાનતા , શકટનો ભાર જેમ શ્વાન તાણે આ વાતનો ખ્યાલ આભાર માનવાની વૃતિથી આવે. ડગલે ને પગલે આભાર માનવાથી જીવનમાં સરળતા આવે છે.બોઝિલ જિંદગી હળવી બને છે.’આભાર’ના બે શબ્દો બોલવામાં ગુમાવવાનું કશું નથી પણ મેળવવાનું ગણું છે. વરસાદથી બચવા આપણે છત નીચે ઉભા હોઈએ ને કોઈક છત્રી લંબાવીને અંદર આવી જવા કહે ને આપણે આભાર માનતા અંદર ઘુસી જઈએ અને પછી છૂટા પડતા પણ આભાર માનીએ.આ ટૂંકી સફરમાં બંને થોડા થોડા ભીંજાય જતાં હોય છે ને તો પણ એકને મદદ કર્યાનો આનંદ હોય છે તો બીજાને થોડું ઓછું ભીંજાયાનો આનંદ હોય છે.આભાર એ આનંદની વહેંચણી છે.આભાર જો સાચા હૃદયથી માનવામાં આવે તો એ ભાર નહીં પણ એક એવો અહેસાસ બની રહે કે જેમાં ઋણમુક્ત થવાની ઝંખના પ્રબળ બને.

                                                રોહિત કાપડિયા

સુખ એક મૃગજળ -રોહિત કાપડિયા –

પ્રજ્ઞાબેન કુશળ હશો. આજે બુદ્ધપૂર્ણિમા છે, તેનાં સંદર્ભમાં મારી એક પ્રકાશિત વાર્તા મોકલું છું.

                                                                      સુખ – એક મૃગજળ

                                                                     —————————

          સિદ્ધાર્થ આજે ઉદાસ હતો, નિરાશ હતો,ચિંતિત હતો. આજે રવિવારની રજા હતી. ટ્રેનમાં ઘેંટા-બકરાની જેમ પીસાવાનું ન હતું. તો પણ વગર વાંકે ગઈ કાલે શેઠે આપેલો ઠપકો અને પત્નીએ મારેલું મહેણું એને અકળાવતાં હતાં. બહારની તાજગીભરી હવામાં એણે ફરી આવવાનું નક્કી કર્યું. હજુ તો બહાર પગ મૂકે તે પહેલાં જ પત્નીએ સૂચન કર્યું ” માસા કેન્સરના આખરી તબક્કામાં છે,બને તો એમની ખબર કાઢતાં આવજો.” જવાબ આપ્યા વગર એ નીચે ઉતરી ગયો. ગજવામાં પચાસની નોટ અને પરચુરણ હતું તો યે પાંચ રૂપિયા બચાવવા એણે ચાલીને હોસ્પિટલ જવાનું નક્કી કર્યું. ચાલતાં ચાલતાં એ વિચારોની દુનિયામાં ખોવાય ગયો.

          ‘ જિંદગી….શું આ જ જિંદગી છે ? પૈસા કમાવવાની લાયમાં દિવસો,મહિનાઓ અને વર્ષો વિતી જાય.અચાનક જ એ દોડમાં શ્વાસ બંધ થઈ જાય કે પછી કોઈ જીવલેણ બીમારી ધીરે ધીરે શ્વાસ બંધ કરી દે. બધું જ અહીં રહી જાય. ગરીબ સુખી નથી તો પૈસાદાર પણ ક્યાં સુખી છે ?લાગણી,પ્રેમ અને સંવેદના શું માત્ર શબ્દકોષના જ શબ્દ બની ગયાં છે ? પૈસો જરૂરી છે પણ શું એની આગળ બધું જ નકામું છે ?શું આ ચક્ર ક્યારે ય નહીં તૂટે ? ‘ પણ એની વિચારધારા અવશ્ય તૂટી. મરવાનાં વાંકે જીવતાં એ વૃદ્ધ ભિખારીની ટહેલ “ભગવાનના નામે કંઈક આલો શેઠજી  ” સાંભળીને એ અટક્યો. શેઠજી શબ્દને વાગોળતાં ગજવામાં હાથ નાખી પાંચનો સિક્કો કાઢીને ભિખારીના પાત્રમાં મૂકી દીધો. ફરી એ વૃદ્ધ ભિખારીએ કંપતા અવાજે કહ્યું “ભગવાન તમને સદા સુખી રાખે. “સિદ્ધાર્થે હસતાં હસતાં વિચાર્યું ‘સુખ એક મૃગજળ અને મૃગજળ ક્યારે યે તરસ ન છીપાવી શકે.’

   એ વૃદ્ધ ભિખારીના કરચલીઓથી ભરેલાં ચહેરાને,લબડી ગયેલાં હાથ-પગને અને ઊંડી ઉતરી ગયેલી લાચાર આંખોને ભૂલાવવા એણે ઝડપથી ચાલવા માંડ્યું. હોસ્પિટલના પગથિયાં ચઢતાં ચઢતાં એક અજીબ પ્રકારની વાસને અનુભવતો રહ્યો. માસા ઇન્ટેન્સિવ કેર યુનીટમાં  હતાં.અંદર જવાની મનાઈ હતી. કાચના એ ગોળાર્ધમાંથી એણે અંદર નજર નાખી. મોઢા પર શ્વાસ લેવા માટે માસ્ક હતું. ગળામાં ખોરાક લેવા માટે નળી હતી.હાથમાં ઇન્જેક્શન આપવાં માટે નળી હતી. પેશાબ  આપોઆપ નીકળી જાય તે માટે નળી હતી.એવી તો બીજી કંઈક કેટલીયે નળી એનાં શરીર પરથી કોઈ યંત્ર સાથે જોડાયેલી હતી. એક ક્ષણ માટે તો તેણે થયું કે આ માણસ છે કે યંત્ર છે. યંત્ર ચાલતું રહે તેને  જીવન કહેવાય ખરું ? ત્યાં જ મુલાકાતનો સમય પૂરો થવાની ઘટડી વાગી  અને એ યંત્રવત બહાર આવી ગયો. એક મિનિટ માટે માસીને ખોટો દિલાસો આપી એ ઝડપભેર દાદર ઉતરી ગયો.

       હોસ્પિટલથી નીકળીને રસ્તા પર ઉતાવળે ચાલવા લાગ્યો. તેની ઝડપ હજુ વધે તે પહેલાં સામેથી આવતાં અવાજો ‘રામ બોલો ભાઈ રામ’ સાંભળીને અટકી ગઈ. કોઈ પચ્ચીસેક વર્ષની આસપાસના યુવાનની નનામી જઈ રહી હતી. સિદ્ધાર્થને તેની સાથે કોઈ સંબંધ ન હતો તો પણ તેણે બે હાથ જોડીને વંદન કર્યા અને મનોમન વિચાર્યું ‘ચાલો, શુકન થયાં’.પણ પછી પોતાના જ વિચારોથી એને જાત પર નફરત થઈ આવી અને તે બાજુની હોટલમાં ઘૂસી ગયો. સિગારેટનો ઊંડો કશ લેતા તેણે વિચાર્યું ‘બધે દુઃખ ને દુઃખ જ છે. બધાં જ દુઃખી છે ‘ને પછી હાથમાં રહેલાં બીયરના ગ્લાસને ઉંચો કરી બોલ્યો’ Three cheers for the life’ અને એક જ શ્વાસે એ બીયર પી ગયો. તે જ વખતે કાઉન્ટર પર રહેલી બુદ્ધની પ્રતિમાએ ભીતરને ભીતર રડી લીધું.

                                                                                                                                                રોહિત કાપડિયા

ચાલો લ્હાણ કરીએ (૬) રોહિત કાપડિયા

કોરા કાગળ પર એક મૌન લખી લઉ .
સૃષ્ટિના સર્જનની શબ્દોમાં લ્હાણ કરી લઉં

જેમની કલમથી ઉત્તમ ગણાય એવા સાહિત્યની રચના થઈ છે એવા અતિ વિખ્યાત કવિએ પોતાનું એક પુસ્તક અર્પણ કરતાં લખ્યું કે — જેની કૃપાથી મારી પ્રજ્ઞાને પ્રકાશ મળ્યો,મારાં હાથને કલમ પકડવાની તાકાત મળી અને જેમણે પ્રેમથી મારી સ્યાહીમાથી શબ્દોનું સર્જન કરાવ્યું તે સર્જનહારના ચરણોમાં .આ વાત યાદ આવતાં જ મને વિચાર આવ્યો કે કોઈ એકાદ મીઠા, મધુરાં અને અર્થસભર ગીતની રસ લ્હાણ કરવાને બદલે ચાલ ને જેણે આ સમસ્ત સૃષ્ટિનું સર્જન કર્યું છે તેનાં જ સર્જનની લ્હાણ કરી લઉં. અને મન વિચારોનાં ચકડોળે ચઢ્યું.

                                    સખત નારિયેળનાં કવચમાં ભરેલા એ અમૃતતુલ્ય પાણી વિષે લખું કે પછી મોતીની જેમ ગોઠવાયેલાં એ દાડમનાં દાણા વિષે લખું. મન ને તરબતર કરી દે એવી સુગંધથી સભર અને અનાયાસે પ્રેમમાં પડી જવાય એવાં અવર્ણનીય રંગો સાથે ઝૂમતાં પુષ્પો વિષે લખું કે પછી તરન્નૂમમાં વહેતા આ વાયરા વિષે લખું. પોતાની જ મસ્તીમાં નાચતી ને કૂદતી કોઈ અલ્લડ તરુણી  જેવી આ નદીની લહેરો વિષે લખું કે પછી કોઈ અપ્સરાના પાયલમાંથી તૂટીને છૂટી પડેલી ઝાંઝરીઓનાં ઝંકારની જેમ ખળખળ વહેતા ઝરણા વિષે લખું. ભીતરમાં મોતીઓનો ખજાનો છુપાવી ઘૂઘવાટ કરતાં રત્નાકર વિષે લખું કે પછી ઘસમસતા વેગે શિખર પરથી ખીણમાં ખાબકતાં ધોધ વિષે લખું. પત્થર ચીરીને ફૂંટી નીકળતી કૂંપળ વિષે લખું કે પછી પાણીનાં બુંદને મોતીમાં પરિવર્તિત કરતી છીપ વિષે લખું. ઉન્નત શિર કરીને ઉભેલા એ અડીખમ પર્વતો વિષે લખું કે પછી અફાટ રણમાં ઉડતી એ ધૂળની ડમરીઓ વિષે લખું. ક્યારેક કાળા  ડિબાંગ વાદળોથી આચ્છાદિત ,ક્યારેક સુનહરા મેઘધનુષનાં હારથી સુશોભિત ,ક્યારેક સાવ નિરભ્ર ,ક્યારેક સૂર્યોદયનાં અપ્રિતમ રંગે રંગાયેલું તો ક્યારેક સૂર્યાસ્ત સમયે સોનેરી રંગની ઓઢણી ઓઢેલાં એ આકાશ વિષે લખું કે પછી અનેક પ્રકારની જીવસ્રુષ્ટિને પાળતી આ વિશાળ ધરા વિષે લખું. તપતા સૂરજ વિષે લખું કે પછી શીતળતા આપતાં ચંદ્ર વિષે લખું. અંધકારમાં આકાશમાં ચમકતા તારલાઓ વિષે લખું કે પછી ધરતી પર ઝબૂકતાં આગિયાઓ વિષે લખું. નવરંગી પીંછાઓનો શણગાર સજી મસ્ત બનીને નાચતા એ મોર વિષે લખું કે પછી મીઠું મીઠું બોલતા  લીલા પોપટની લાલ ચાંચ વિષે લખું. કૂકડે કૂકની પોકારથી જગાડતાં એ કૂકડા વિષે લખું કે પછી ખુલ્લી આંખે રાતે જાગતાં એ ઘૂવડ વિષે લખું. ચકલીઓના ચહેંકાટ વિષે લખું કે પછી કોયલની મીઠી કૂક વિષે લખું. બે બૂંદ પાણીની આશમાં ચાંચ ઉંચી રાખી આકાશને તાકી રહેલા ચાતક વિષે લખું કે પછી ઉંચે આભને આંબવા મથતી સમડી વિષે લખું.નિર્દોષ પારેવડાઓની પાંખોના ફફડાટ વિષે લખું કે પછી મધુરું ગીત ગાતા બુલબુલ વિષે લખું. સફેદ રૂ નાં ઢગલા જેવાં ગભરું સસલાઓ વિષે લખું કે પછી મસ્તીમાં ઊછળતાં સુવર્ણરંગી મૃગલાઓ વિષે લખું.પવનની પાંખે ઉડતાં અશ્વો વિષે લખું કે પછી દેવોનાં વાસ રૂપી ગૌમાતા વિષે લખું. મનોહર કેશવાળીથી સજ્જ ગર્જના કરતાં સિંહ વિષે લખું કે પછી ચટપટી રંગની ચટાઈ ઓઢી શિકાર પર ત્રાટકતા વાઘ વિષે લખું. વફાદારીના પ્રતિકસમ કૂતરા વિષે લખું કે પછી માંજરી આંખોવાળી બિલાડી વિષે લખું. તરકશમાંથી એક પછી એક છૂટતાં તીરોની જેમ વિચારો ફૂટી રહ્યાં હતાં. અટકવાનું નામ જ લેતા ન હતાં. થોડીક વાર મેં આંખો બંધ કરી.આંખોની સામે એનાં અસંખ્ય સર્જનો આવી ગયાં. મને થયું મેં જે લખ્યું છે તે તો એ મહાન કલાકારના વિરાટ ચિત્રનો એક આછો લસરકો છે.  અચાનક જ એક મખમલી પાંખવાળું રંગીન પતગીયું મને સ્પર્શીને સામેનાં આયના પર બેસી ગયું. આયનામાં મારું પ્રતિબિંબ નિહાળતાં જ થયું અરે ! વિચારોમાં ને વિચારોમાં સર્જનહારના શ્રેષ્ઠ સર્જન માનવ ને તો હું ભૂલી જ ગયો.માનવી પાસે દિલ છે, દિમાગ છે, પ્રેમ છે,લાગણી છે,સંવેદના છે,કરૂણા છે,શ્રદ્ધા છે, વિશ્વાસ છે.

હાં !એની પાસે નફરત પણ છે,સ્વાર્થ પણ છે,અહંકાર પણ છે,ક્રૂરતા પણ છે. લાવ માનવી વિષે જ લખું.

 ઘણું બધું વિચાર્યું.ઘણું બધું લખવું હતું પણ કોને ખબર કલમ ઉપડી જ નહીં.આખરે શિર્ષક લખ્યા પછી લેખ સાવ કોરો જ છોડી દીધો.એ કોરાં કાગળને વાંચીને સહુ રસ લ્હાણ કરી લે અને મૌનની ભાષા સમજી લે.

‘મનની મોસમ’ લલિત નિબંધ (8) ઈશ્વર

 

ઈશ્વર એ શબ્દ જ અનેક મનમાં વિચારો અને અનેક પ્રશ્નો ઉભા કરી દે. માનતો હતો કે ઘણું બધું સડસડાટ લખાઈ જશે. પણ જેવી કલમ ઉપાડી કે મન વિચારોનાં ચકડોળે ચઢી ગયું. ઈશ્વર ખરેખર છે કે નહીં ? છે તો પછી દેખાતો કેમ નથી ? શું ઈશ્વર એટલે માત્ર એક કલ્પના ? શું આ સંતો, ઋષિઓને ઈશ્વરનો સાક્ષાત્કાર થયો હશે? શું તેમણે ઈશ્વરને જોયો હશે ?

શું ઈશ્વર એટલે રામ,કૃષ્ણ,મહાવીર,બુધ્ધ, જીસસ,રહીમ કે પછી ઈશ્વર એટલે પરમ શક્તિ ?શું ઈશ્વર પ્રતિમામાં છે? પણ એ પ્રતિમા તો માણસે બનાવી છે ? ઈશ્વર જો નિરંજન નિરાકાર હોય તો એની ખાતરી શું ? ઈશ્વર છે તો પછી આસ્તિકને દુઃખ શા માટે? નાસ્તિકને જલસા શા માટે ?સત્યની હાર શા માટે અને અસત્યનો વિજય શા માટે ? ધર્મનાં નામે આટલા ઝગડા શા માટે ?વિશ્વમાં આટલી બધી અરાજકતા છે, અન્યાય છે તો પછી ઈશ્વર ચૂપ શા માટે છે ? શું ઈશ્વર જ સર્જનહાર અને ઈશ્વર જ વિસર્જનકર્તા છે ?મન વિચારો કરતાં થાકી ગયું, અને બોલી  ઉઠ્યું,  “હે, ભગવાન! i give up ” ને તરત જ ભીતરથી અવાજ આવ્યો ‘હમણાં જે હું બોલ્યો કે હે, ભગવાન ! તો આ કયા ભગવાન ? કદાચ ઈશ્વર આપણી સહનશક્તિની પરાકાષ્ટાએ છે. આપણી શ્રદ્ધાની પરાકાષ્ટાએ છે. આપણી લાગણીની પરાકાષ્ટાએ છે,. આપણી સંવેદનાની પરાકાષ્ટાએ છે. આપણા વિશ્વાસની પરાકાષ્ટાએ છે.આપણાં સ્નેહની પરાકાષ્ટાએ છે.આપણી ભાવનાની પરાકાષ્ટાએ છે.આપણી બુદ્ધિની પરાકાષ્ટાએ છે.

ઈશ્વરના સાચા સ્વરૂપને આપણે ઓળખતા નથી. એની વિશાળતા, વિરાટતા ને ગહનતાનો અહેસાસ નથી કરી શકતા. ઈશ્વર ક્યાંયે નથી એમ વિચારવાને બદલે જો એમ વિચારીએ કે -ઈશ્વર ક્યાં નથી ?તો સમજાશે કે ઈશ્વર બધે જ છે. માત્ર આપણી પાસે જોવાની સાચી દ્રષ્ટિ નથી. કોઈ ફિલોસોફરે ઇશ્વરની પરિભાષા આપતાં કેટલી સુંદર વાત કહી છે – હોડીમાં મુસાફરી કરતાં દસ માણસોમાંથી નવને ડૂબાડી દે અને માત્ર મને બચાવી લે તે ઈશ્વર જ.પણ ક્યારેક એ નવને બચાવી લે અને માત્ર મને ડૂબાડી દે તે પણ ઈશ્વર જ. એક વાર જો જોવાની દ્રષ્ટિ બદલાય જાય તો બધે જ ઈશ્વરના દર્શન થાય.

દાડમનાં દાણાને હીરાની જેમ ફળની અંદર જડનાર કોણ છે ?કઠણ નારિયેળમાં અમૃત સમું પાણી ભરનાર કોણ છે ? મોરના પીંછામાં નવરંગ પૂરનાર કોણ છે ?એક બુંદમાંથી પંચેન્દ્રિય માનવ સર્જનાર કોણ છે ?નવલખ તારાં,સૂરજ ચંદ્ર અને ગ્રહોનું ગગનમાં સંચાલન કરનાર કોણ છે ?હવાનાં પ્રાણવાયુથી જીવનને ટકાવનાર કોણ છે ? આપણે કદાચ લાખ વિચાર કરીએ અને વિજ્ઞાનનો પણ સહારો લઈએ તો યે આનો સંતોષકારક જવાબ નહીં મળે.આપણી સમજ આ બધું સમજવા માટે ઓછી છે. એટલે જ જો શરણાગતિ સ્વીકારી લઈએ તો અણસમજની પરાકાષ્ટાએ ઈશ્વર છે. ઈશ્વર અદ્રશ્ય નથી પણ આપણી બુદ્ધિનાં કારણે આપણી દ્રષ્ટિ પર પડદો પડેલો છે. કેટલી સરસ વાત કહી છે -ઘૂંઘટ કે પટ ખોલ તોહે પિયા મિલેંગે .  બસ, આ પડદો ઊંચકવાનો છે. દિમાગને બદલે દિલથી કામ લેવાનું છે.

એક નાનકડી છોકરી હાથમાં પેન્સિલ લઈ કંઈક ચિત્ર બનાવી રહી હતી. કોઈકે પૂછ્યું “શું દોરે છે ?”અત્યંત સરળતાથી તેણે જવાબ આપ્યો ” હું ઈશ્વરનું ચિત્ર દોરું છું ” પેલા ભાઈએ પૂંછ્યું “ઈશ્વર કેવા લાગે છે ?”બાળકીએ એ જ નિર્દોષતાથી કહ્યું “થોડી વાર ખમી જાવ.મારું ચિત્ર પૂરું થશે એટલે તમને ખબર પડી જશે કે ઈશ્વર કેવા લાગે છે.”                                                                    

એક અક્ષરનું સ્થાન બદલી  ‘ God is no where’ ને ‘ God is now here ‘કરી દેવાનું છે. બાકી સુખ-દુઃખ ,જીત-હાર, સત્ય-અસત્ય વચ્ચેનો જંગ, લડાઈ-ઝગડા એ બધું તો કર્મસતાને આધીન છે. ઈશ્વર તો એક સુપર કોમ્પયુટર છે એ હર પ્રશ્નનો જવાબ સાચો જ આપે છે પણ એની મરજીએ, એનાં સમયે અને એની રીતે.ત્યારે એક અનોખો વિશ્વાસનો અનુભવ થાય છે.ભગવાન અહી જ છે મારામાં અને મોસમ ખીલે છે.

 રોહિત કાપડિયા

 

રોહિત કાપડિયા

હાસ્ય સપ્તરંગી -(21-શીખી લઈએ રોહિત કાપડિયા

પ્રેમ, લાગણી અને સંવેદના જ્યાં દિન-પ્રતિદિન ઘટતાં જાય છે. સુખ જ્યાં ચપટી જેટલું અને દુઃખ જ્યાં સૂંડલા જેટલું છે ત્યાં ખુશ રહેવાં માટે પહેલાં તો હસતા રહેવાનું શીખવું જરૂરી છે. કંઈક આવા જ વિચારથી કરેલી એક નાનકડી રચના મોકલું છું. જો વિષયને અનુરૂપ લાગે તો જ પ્રકાશિત કરશોજી.

                                                                                 રોહિત કાપડિયા

                                                                      શીખી લઈએ 

                                                                ————————

                                                દુઃખ, દર્દ ,વેદના તો જીવનમાં આવતાં જ રહેશે,

                                                ચાલો, હર હાલમાં હસતાં રહેવાનું શીખી લઈએ.

                                                ચપટી જેટલાં સુખ સામે દુઃખ ભલે હો સૂંડલા જેટલાં ,

                                                થોડાને ઘણું માની, હસતાં રહેવાનું શીખી લઈએ.

                                                 ફૂલોની જેમ કંટકોને પણ દિલથી અપનાવી લઈએ,

                                                 ચાલો નફરત ભૂલીને, હસતાં રહેવાનું શીખી લઈએ.

                                                  ભેગું કરેલું બધું જ આખરે અહીંયા જ રહી જવાનું,

                                                  ચાલો, ત્યાગનાં રસ્તે હસતાં રહેવાનું શીખી લઈએ.

                                                  જીવન મળ્યું છે તો શાને ઝિંદાદિલીથી ન જીવવું,

                                                  ચાલો, મોતને ભૂલીને  હસતાં રહેવાનું શીખી લઈએ.

                                                                                                             રોહિત કાપડિયા