પ્રેમ પરમ તત્વ :મારા માનીતા પપ્પા: 32સપના વિજાપુરા

આજ સોચા તો આંસું ભર આયે
મુદ્દતે હો ગઈ મુસ્કુરાયે
રહ ગઈ જિંદગી દર્દ બનકે
દર્દ દિલમે છૂપાએ છૂપાએ
દિલકી નાજુક રગે તૂટતી હૈ
યાદ ઇતના ભી કોઈ ના આયે

પપ્પાનું નામ આવે અને આંખમાં આંસુ ના આવે એવું તો બને જ નહીં. પપ્પાની યાદ દિલની નાજુક રગોને તોડી જાયછે. પપ્પાએ જિંદગી આખી છ દીકરીઓ અને બે દીકરાને પાળવામાં ખર્ચી નાખી..એક એક દિવસ પપ્પા સાથે ગુજારેલો હજુનજર સામે તરવરે છે.દીકરીઓ માટે કેટલી મુશ્કેલી સહન કરી પણ ચહેરા પર વળ ના પડવા દીધો. જ્યારે પપ્પા રમકડુમેગેઝીન લાવતા અને બધી બહેનો એમને ઘેરી વળતી.અને હું પહેલા હું પહેલાનો શોર કરતી અને પપ્પાના ચહેરા પર સંતોષનીભાવના! કેરમ રમવામાં કેટલા પારંગત હતા!! અને હું કુકરી ચોરતી તો નજર અંદાજ કરી અને મને જીતાડતા!!

પપ્પા એટલે ખૂબ હિમંતવાળુ પાત્ર! પણ નજમાના મૃત્યુ સમયે તમને તૂટતા જોયા છે..તમારી આંખોમાંથી ચોધારઆંસુ નીકળતા જોયા!  પપ્પા તમે હ્રદયમાં કેટલું છૂપાવી ફરતા હતાં. ક્યારેક નજમાના મૃત્યુ પછી ઉદાસ થતી તો પીકચરમાં લઈ જતા અને જાત જાતના બહાના કરી હસાવતા! પપ્પા સાથે જીવનમાં ખૂબ અન્યાય થયાં.એમના પિતા તરફથી વારસામાંઅને ત્યારબાદ દીકરાઓ તરફથી..હા લખતાં દીલ તૂટી જાય છે કે પપ્પાના અને બાના જીવનના છેલ્લાં વરસોમાં બન્નેને જુદાંકરી નાખ્યા..હાં, બાગબાનની જ જેમ!

બા તો પપ્પાનું પૂછડું હતાં જ્યાં પપ્પા ત્યાં બા!! પણ બા છેલ્લા વરસોમાં પડી ગયેલાં અને બા વ્હીલચેરમાં આવી ગયેલા!  પણબા વ્હીલચેરમાં રહીને પણ પપ્પા માટે ખાવાનું બનાવતા પપ્પા એમને મદદ પણ કરતાં. પણ છેવટે બા કશું કરવાને કાબેલ નારહ્યા તો બન્ને ભાઈઓએ નક્કી કર્યુ કે બન્ને એક એક ને ઘરે લઈ જાય એક બા ને અને એક પપ્પાને!  બાગબાનના પાત્રોઅમિતાભ અને હેમા માલીની પ્રોઢા અવસ્થામાં હતાં જ્યારે બા પપ્પા બુઢાપામાં. અને બાગબાનના બીજા હીસ્સામાં અમિતાભ‘બાગબાન‘ લખે અને પૈસાવાળો થાય. પણ પપ્પાના કિસ્સામાં કોઈ બાગબાન લખાય નથી..બલ્કે હજારો બાગબાન બને છેપણ એમાંથી કોઇ અમિતાભની જેમ સ્વતંત્ર બની પોતાની જિંદગી જીવી શકતા નથી.એમને તો એમના દીકરાઓના ફેકેલા ટૂકડાપર જ જીવવાનું હોય છે અને અંતે મરી જવાનું હોય છે.

૫૫ વરસના લગ્નજીવન પછી એમને એકબીજા વગર રહેતા આવડતું જ ન હતું. પણ હવે બન્ને જુદાં હતાં. અને પપ્પા ક્યારેક બાને મળવા જતાં તો એમ કહીને એમને ઘરમાંથી કાઢી મૂકવામાં આવતા કે બા ને ચડાવે છે કહીને!  પપ્પા, પપ્પા મને માફ કરી દોહું તમારા માટે કશું ના કરી શકી!! મને યાદ છે તમે મને કહ્યું હતું કે બાનકી, તું મારી પાસે રહી જા આપણે બન્ને તારી બાનું ધ્યાનરાખીશું પણ હું મારો સંસાર છોડીને આવી ના શકી! અંતે બા ગુજરી ગયાં તમે એકલા થઈ ગયા!

જાલીમ જમાનાએ છેલ્લા દિવસોમાં તમને એક થવા ના દીધાં.હવે તમારો વારો હતો. હાં તમારી હાલત પણ એવી જ થઈ. બાનામ્રુત્યુ પછી તમે બે વરસ જીવ્યા. પણ બીજાની હાથની કઠ્પૂતલી બનીને!  મારા ખુદ્દાર સ્વમાની પપ્પા!  કેવી હાલત કરીતમારી! એક એક કોળીયા માટે તરસી ગયાં.મને યાદ છે જ્યારે હું તમને છેલ્લીવાર મળવા આવી ત્યારે તમને ઓલઝાઈમર થઈગયેલો..તમને કશું યાદ ના હતું. તમે મને પણ ઓળખી ના શક્યા. તમે પગ પર ઊભા થઈ શકતા ન હતાં . તમે ચાર પગેગોઠણીએ ચાલી ઘરમાંથી બહાર નીકળી ગયા હતાં. એમ કહી કે મારે ૨૯૯ માં જવું છે. ૨૯૯ બંગલો તમે બાંધેલો બા માટેઅમારા માટે!! તમારા કેટલાય સંસ્મરણ એમાં મહેંકતા હતાં. બધું ભૂલી ગયાં પપ્પા પણ બંગલો ના ભૂલ્યાં જે તમે બા માટેબાંધેલો..

દીકરી એટલે વ્હાલનો દરિયો.અને દીકરી જ્યારે પપ્પાની લાડકવાયી હોય અને વરસોથી પરદેશમાં વસી ગઈ હોય તો? અનેઅચાનક દીકરીને સમચાર મળે કે તારાં વહાલસોયા પિતા છેલ્લાં શ્વાસ ગણી રહ્યા છે..દીકરી ઝટ ટીકીટ કઢાવી પ્લેનમાં બેસેછે.મ્એક એક મિનીટ એક એક વરસ જેવી જાય છે..આખું બચપન નજર સામેથી પસાર થઈ જાય છે..આંખોનાં આંસું સુકાતાંનથી અને દીકરી દેશમાં પહોંચે છે..અને જ્યારે પપ્પાનો સુકાઈ ગયેલો હાથ પોતાનાં હાથમાં લઈને કહે છે કે પપ્પા તમારી દીકરીપરદેશથી આવી છે પપ્પાને મળવાં..અને પપ્પાની ફીકી આંખો દીકરીને ઓળખી શકતી નથી અને પૂછે છે કે આ બહેન કોણ છેત્યારે જે હાલત દીકરીની થાય છે ખરેખર એ હાલત શબ્દોમાં વર્ણવી ખૂબ અઘરી છે…એટલે આ એક પ્રયાસ છે પણ હજુ પૂરીલાગણી વ્યકત નથી થઈ. પરદેશમાં રહેતી દરેક દીકરીની વ્યથા વર્ણવવાનો  પ્રયાસ છે.
ત્યારે લખેલું એક કાવ્ય યાદ આવી ગયું.

પપ્પાની દીકરી ગઈ પપ્પાને મળવાં,
રડતી રડતી તડપતી પપ્પાને મળવાં.
ઘર તો જાણે સૂનું ‘તુ દરવાજા રડતાં
જલ્દી જલ્દી પહોંચી પપ્પાને મળવાં.
પકડીને હાથ એ ઢગલો થઈ ગઈ ત્યાં જ
જોઈને હેબકાઈ ગઈ પપ્પાને મળવાં.
ફીકી ને બોલતી એ આંખો પપ્પાની
બચપન એ શોધવાં જઈ પપ્પાને મળવાં
“પપ્પા, લો દીકરી આવી પરદેશથી 
અંતર લાંબાં એ કાપી પપ્પાને મળવાં
પપ્પા તાકી રહ્યા ખાલી આંખોથી બસ,
આ છે કોણ બેન આવી પપ્પાને મળવાં
દિલમાં ઊંડુ કશું ખૂંચી ગયું ,કંપી ગઈ
“હું છું તમ અંશ આવી પપ્પાને મળવા.”
પંખી ઊડી ગયું પપ્પા સિધાવ્યા પરલોક
‘સપના‘ ક્યારે જશે  પપ્પાને મળવા.
સપના વિજાપુરા
પપ્પા આજ હું આ બધું ના લખતી પણ ખબર નહીં દિલમાં છૂપાવેલું દર્દ જિંદગી બની ગયું છે..આજ જબાન પર આવી ગયું!પપ્પા એટલે શું? 

પપ્પા એટલે પરીક્ષા મા નાપાસ થવા છતા નવા ચોપડા નવુ દફતર નવો યુનિફોંમ અપાવે તે વ્યકિત.

ભર ઉનાળામાં બરફ શોધવા જાય બચ્ચા માટે તે પપ્પા!

પપ્પા એટલે નિરાશા ને વખતે કહે“ચાલ બેટા એક ગેઇમ  કેરમ ની થઇ જાય તે પપ્પા કે પછી” બાના ખીજાવા છતા મેટેની શોની ટિકિટ લઇ આવે તે પપ્પા.

સવાર ના દૂર દૂર ખેતર સુધી સાયકલીંગ કરવામા સાથ આપે તે પપ્પા કે પછી વરસાદ માં સ્કૂલ ની છુટ્ટી વખતે સ્કૂલ ને દરવાજેછત્રી લઇ રાહ જોતી વ્યક્તિ એટલે પપ્પા. દૂરદશઁન નુ સીગનલ મેળવવા અગાસી મા એન્ટિના ઘુમાવે તે પપ્પા .

શિયાળામાં સગડી પેટાવી ધાબળા મા હુંફ આપે તે પપ્પા કે પછી ઠંડીમા અડદીયો પાક,ગરમી મા કેરી ની મીઠાસ,અને ચોમાસામા ભજીયા ની બહાર એટલે પપ્પા.

બગીચા ના ફૂલ તેમજ ઘરના ફૂલ ની માવજત કરે તે માળી એટલે પપ્પા

પહેલા નંબર થી પાસ થવા કાજ જેની છાતી ગજ ગજ ફૂલે તે પપ્પા.

જેમને ગયાં ને આટલા વર્ષ થયા છતા તેની યાદમા અધીઁ રાતે આંખમાંથી આંસું ટપકે તેનુ નામ પપ્પા.

પપ્પા લવ યુ!

હું નાની હતી ત્યારે ક્યારેક પપ્પા પગ કળવાની ફરિયાદ કરતાં!!
તો
તમારી ભૂરી થાકેલી આંખોથી તાકતાં
તમે મને કહેતાં કે
“બાનીયા, મારા પગ બહુ કળે છે
દબાવી દે”
અને હું નાનું ફ્રૉક પહેરીને
તમારા પલ્ંગ પર ચડી જતી
અને મચ્છરદાની બે લાકડીઓ પકડીને
તમારા ઍસિડથી બળેલા અને સફેદ ડાઘવાળા
પગ પર ચડીને હું ચાલ્યા કરતી..જ્યાં સુધી
તમે સૂઈ ન જતાં…
પપ્પા હવે મારાં પગ કળે છે પણ
એનાં પર ચાલવાવાળુ કોઈ નથી.
પણ મારે તો એ નાની ‘બાનકી‘
બની જવું છે જે ફ્રૉક પહેરીને
તમારાં પગ દબાવતી હતી..પણ
હવે તમારાં પગ નથી..દબાવવા માટે અને
સપના હવે નાની નથી.

હા પપ્પા હવે હું નાની નથી મને બધી સમજ પડે છે. તમારા પર થયેલા જુલમની અને તમારી દુભાયેલી લાગણીની! પપ્પા, કાશહું તમારા દુખ લઈ શકતી! કાશ હુ તમારી સામે ઢાલ બની ઊભી રહી શકતી! પણ મારા પગમાં પણ અણદેખી બેડીઓ પડેલીહતી..મારાં તરફથી પણ તમને ખૂબ દુખ મળ્યું. હું ખૂબ શર્મિંદા છું..પપ્પા હું તમારો સાથ ના આપી શકી..ખાલી દીકરાનીજવાબદારી નથી..દીકરીઓની પણ મા બાપ માટે જવાબદારી હોય છે.આખી સિસ્ટમ જવાબદાર છે.સ્ત્રી લાગણીશીલ છે એલાગણી અને પ્રેમથી માબાપની જવાબદારી ઉપાડી શકે છે..

હવે લોકો ખુદા પાસે દીકરાની નહી પણ દીકરીની દુઆ માંગે છે.પપ્પા તમારા દુખ તો ના લઈ શકી પણ એ દુખને હું અનુભવીશકું છું..પણ હું તમને મળીશ  જરૂર! તમારી પાસેથી  શીખી છું કે પરમ પ્રેમ શું છે. તમારો પ્રેમ એજ મારા માટે પરમ તત્વ છે.

સપના વિજાપુરા