વાત્સલ્યની વેલી ૨૭) કામ કરવાનો નશો અને એક ઠોકર!

એક ઠોકર!
તમે ક્યારેય કોઈને મોટા થાંભલા સાથે અથડાઈને પડતાં જોયો છે?
ના રે ! એ તો નાનકડી ઠોકર વાગે ને , અને પડી જાય! સતત કામ કરવામાં સજાગ હોય એ ,સમજીને પગ મુકવા છતાં ક્યારેક નાનકડી ઠેસ વાગતાં ,કાંકરી આવતાં ગબડી પડે!
કદાચ એવું જ અમારી વાત્સલ્ય વેલડીને સાંભળવા જતાં અમારાં જીવનમાં થયું !

સવારે સાડા છ વાગે અમારું સેન્ટર ખુલે તે છેક સાંજે છ સુધી ધમધમતું હોય!
ઓહો ! આખો દિવસ બાળકો ની અવરજવર ,તેમના કુટુંબના સભ્યો મુકવા લેવા આવે , કોઈ બાળકના થેરાપિસ્ટ થેરાપી માટે આવે,ક્યારેક ઈન્સ્પેકટરો ઇન્સ્પેક્શન કરવા આવે અને તે સિવાય ટીચર્સ બેનો અને ક્યારેક વોલેન્ટિયર વર્ક માટે કે કોઈ કોલેજમાંથી એક્સટ્રા ક્રેડિટ માટે કોઈવિદ્યાર્થિની અમારાં સેન્ટરમાં આવે ! ક્યારેક અમે ડાન્સ ટીચર અને પ્રાઈમરી સ્કૂલના વિદ્યાર્થીઓ માટે હોમવર્ક મદદ પણ રાખીએ! ક્યારેક ક્યારેક હવે મેં પ્રિસ્કૂલ ટીચર્સ ટ્રેનિંગમાં સેમિનાર આપવા જવાનું પણ શરૂ કરેલું ! અરે અમારાં નેબરહૂડની પબ્લિક સ્કૂલ જેમાં બે ચાર હજાર વિદ્યાર્થીઓ હતાં તે સ્કૂલની લોકલ કાઉન્સિલ LSCમાં પણ મારી નિમણુક થયેલી ! અમે ડે કેર ઉપરના એપાર્ટમેન્ટમાં જ રહીએ તેથી આ બધું શક્ય હતું ! અમારાં સંતાનોની કાળજી પણ લઇ શકાય એ આશયથી મોટાં આલીશાન ઘરો અને સબર્બન લાઈફ સ્ટાઇલ સગવડો જતી કરેલી ! એટલે સાંજે છ વાગે મારો દિવસ પૂરો થાય એટલે હું ફ્રી થાઉં ને ઉપર એપાર્ટમેન્ટમાં જાઉં !
પણ ક્યારેક એકાદ બાળકને સાંજના છ વાગ્યા છતાં પણ કોઈ લેવા ના આવે ત્યારે સમસ્યા ઉભી થાય ! કોઈ વખત બીજાં ટીચર્સને અનુકૂળ ના હોય તો તેમને રવાના કરી હું એ બાળક સાથે ડેકેરમાં રાહ જોઉં ! મોટા ભાગે રસ્તામાં અકસ્માત થયો હોય કે ગાડીમાં પ્રોબ્લેમ હોય તેથી મોડું થયું હોય! પણ ક્યારે કારણ ગંભીર પણ હોય!

ત્રણ વર્ષના માઈકલની મમ્મી ખાસ્સી મોડી આવી. મને ડે કેરમાં એકલી જોઈને ગળગળી થઇ ગઈ અને પછી રડવા લાગી! કેવી રીતે એની નોકરી ગઈ એ વાત કહેતાં કહેતાં એ ફરી રડી પડી! એને સાંત્વના આપી નવી દિશા સુઝાડવાનું કામ એક ડેકેર ડિરેક્ટર તરીકે મારું જ હતું. સિંગલ મધર હોવાથી એણે મજબૂત મક્કમ રહીને માઈકલને પણ સાચવવાનો હતો. નવી નોકરી શોધવા જાય ત્યારે માઈકલને એટલા કલાકો અમારે ત્યાં વિના સંકોચ મૂકી જજે ! મેં પ્રેમથી લાગણીથી કહ્યું. અનેત્યાર પછી તો દરેક માટે એ શિરસ્તો અમે ત્રીસ વર્ષ કાયમ રાખેલો! અને દરેક માં બાપે એવી પરીસ્થિતિમાં એનો લાભ પણ લીધો હતો.
પણ સમસ્યાઓના સર્જનાત્મક સુલઝાવ દર વખતે એટલા સરળ હોતા નથી!
આ બીજો પ્રસંગ જુઓ !
શરૂઆતના વર્ષોમાં સવારનો સમય તો એક ચેલેન્જ જેવો જ હતો: બાળકો આવતાં હોય ,કેટલાક મોટી સ્કૂલે જવા તૈયારી કરતાં હોય, બે ચાર છોકરાઓ સ્પેશિયલ સ્કૂલ બસમાં જતાં એટલે એક ટીચર એમાં રોકાયેલી હોય!
મુખ્ય દરવાજે ઉભા રહીને હું બાળકોને આવકારું! એમનાં કોટ,સ્કાર્ફ ,ટોપી ,હાથના મોજાં બધું કાઢીને એમનાં નામ લખેલ ખાનામાં જગ્યા ઉપર લટકાવીને મૂકી દઉં જેથી એક બીજા સાથે અદલાબદલી ના થઇ જાય. પણ એક દિવસ ત્રણેક વર્ષના નેથને મને કહ્યું; “આ મારુ ખાનું નથી ! મમ્મીએ તમને મારા નામનો ખોટો સ્પેલિંગ કહ્યો છે …એવા અર્થનું મને કાંઈક કહ્યું ! મારી મમ્મીને કાંઈ આવડતું જ નથી!” મને વાતમાં રસ પડ્યો, “ પપ્પા એવું કહે છે!” એણે કહ્યું.
નેથનને લેવા મુકવા રોજ એની મમ્મી આવતી પણ ક્યારેક એને ઓવરટાઈમ કામ હોય તો એ નેથનના બાપને મોકલતી. નેથનના પપ્પાએ મને ફરિયાદ કરતાં કહ્યું કે જેસી ( નેથનની મમ્મી) સતત કામ કરે છે! એને જાણે કે કામ કરવાની મઝા જ આવે છે! એટલા બધા ઓવરટાઈમ કરવાની જરૂર નથી છતાં એ મોડે સુધી જોબ પર જ હોય છે! નેથન એટલે ડરથી પથારી પલાળે છે! એમણે નેથનની મમ્મી વિષે હૈયા વરાળ કાઢી !
હું સાંભળી રહી!
સાંજના સાડા છ થવા આવ્યાં હતાં ! ઉપરથી મારાં બાળકોએ મને બીપ કરીને ઉપર આવવા જણાવ્યું હતું, જે મેં ગણકાર્યું નહોતું !
વાસ્તવમાં છેલ્લા ઘણા દિવસથી હું સખત બીઝી રહેતી હતી! ઘણા દિવસથી નહીં ,ઘણાં મહિનાઓથી હું રાત દિવસ કામમાં ગળાડૂબ હોઉં!
રાત્રેય ક્યારેક મારે ન્યુઝ લેટર લખવાના હોય તો ક્યારેક રિપોર્ટ કે લેસન પ્લાન કે કોઈ બાળકના વર્તનનું પૃથક્કરણ લખવાનું હોય! સુભાષે કાંઈ કહેવા પ્રયત્ન કરેલ ; એ પણ હવે ચાલીસેક એપાર્ટમેન્ટ મૅનેજ કરતો હતો ; એને પણ એના પ્રશ્નો હતા,પણ મારું ધ્યાન ચારે બાજુએ બાળકો અને બાલમંદિરમાં જકડાયેલું હતું! હું વર્કહોલીક બની ગઈ હતી ! ડે કેરમાં આવાં કેટલાયે નેથન અને માઈકલ વાળા પ્રસંગો છાસ વારે બનતા હતા, હું કેટલાને અને કેટલી મદદ કરી શકું ? પણ મને એમ કે હું આટલી બધી ફી લઉં છું, આ મારી ફરજ છે!
વાત્સલ્યની વેલીમાં સૌના બાળકોનું ધ્યાન રાખવામાં ,સૌના કુટુંબોમાં પ્રકાશ અજવાળવામાં અમારાં પોતાના ઘરમાં જ આ દિવા તળે અંધારું હતું કે શું ? ક્યાંક ભૂલ તો કરતી જ હતી … પણ- પણ?
એક ઠોકર વાગી અને ત્યાં … એક ઊંડી ખાઈમાં ! પણ એ અંધકારમય સમયની વાત આવતે અંકે !