દ્રષ્ટિકોણ 28: પ્રેમ ને બંધન નહિ બનાવો – દર્શના

મિત્રો શનિવારે પ્રકાશિત થતી દ્રષ્ટિકોણ કોલમ ઉપર તમારું સ્વાગત। આજે જીવનસાથી દિવસે (spousal day) ચાલો થોડી પ્રેમ ની વાતો કરીએ। પહેલા તો એવું ખરું કે દંપતી હોય, જીવનસાથી હોય તો પ્રેમ હોય જ, કે એવું જરૂરી નહિ? પહેલાની કોલમ માં ભૌતિક પ્રેમ વિષે લખેલ કાવ્ય આ લિંક ઉપર જોવા મળશે. – http://bit.ly/2x3YbJ3 

જીવનસાથી વિષે તો ઘણું કહેવાયું છે, લખાયું છે અને દંપતી હંમેશા જોક્સ ના વિષય પણ બનતા હોય છે.

મને ગમતા વાક્યો અહીં લખું છું.
* આપણા સ્પાઉસ આપણી મુસાફરી નું ગંતવ્ય નહિ, પણ સાથી છે
* સરસ સંબંધોમાં પતિ-પત્ની એકબીજા ની પસંદ અને અવકાશ નું ધ્યાન રાખે છે અને એક બીજાના હેતુઓ અને ધ્યેય ને આગળ ધપાવે છે અને તેને પૂર્ણ કરવામાં મદદ કરે છે.
* આદર્શ પતિ તેની પત્નીએ નહિ ઉચ્ચારેલ દરેક શબ્દો સમજી શકે છે.
(ખબર નહિ કેમ પણ પત્ની ને જ સમજવી હંમેશા મુશ્કેલ હોય છે, પતિ ને સમજવાની વાતો ભાગ્યેજ જોવા મળે છે. કેમ સ્ત્રીઓને સમજવી મુશ્કેલ છે?)

શું દરેક જીવનસાથી, આત્માસાથી (સૉઉલમેટ) soulmate હોય છે?

મેં એવું વાંચ્યું કે
* “જીવનસાથી એ છે જેની સાથે તમે જિંદગી ગુજરી શકો છો અને આત્મસાથી એ છે જેના વગર તમે જિંદગી ગુજરી શકતા નથી”.
એવું પણ વાંચેલ કે “જીવનસાથી નો સબંધ કેળવી શકાય છે પણ આત્માસાથી નો સબંધ નસીબ માં લખાયેલ પૂર્વનિર્ધારિત સબંધ છે”.

વાચકો શું માને છે?

એક નાની વાત કહું છું. રોન ઓવેન અને રૂથ હોલ્ટ મળ્યા ત્યારે તેમની ઉમર હતી 18 વર્ષ। એક વર્ષ આ પ્રેમી પંખીડાએ સાથે ગુજાર્યું। તે પછી તેમની કેરીઅર વિષે વિચારતા રોને નિર્ણય કર્યો કે તે સંગીત અને નૃત્ય માં આગળ કેળવણી ધારણ કરીએ ને જાહેર માં પરફોર્મન્સ આપવાની ઈચ્છા ધરાવતો હોવાથી તેણે બીજા મોટા શહેર માં સ્થાયી થવાની જરૂર હતી. તેણે રૂથ પાસેથી વિદાય લીધી અને બીજા શહેર માં ચાલ્યો ગયો. તે વખતે ટેક્નોલોજી ની સુવિધા, સેલ ફોન અને ફેસબૂક તો હતા નહિ અને ધીમે ધીમે તેમની વચ્ચેના વાર્તાલાપ નો અંત આવ્યો। તે પછી રૂથ ના લગ્ન થયા અને રોને પણ લગ્ન કર્યા। સમય જતા બંનેએ તેમના જીવનસાથી ખોયા અને બંને એકલા રહેતા હતા. એક દિવસ રૂથ ની બહેને તેને આવીને કહ્યું કે રોન કરીને એક વ્યક્તિ તેની સામેના ફ્લેટ માં રહેવા આવ્યો છે. સપ્ટેમ્બર ની 2018 ની સાલ માં જયારે રૂથ ની બહેને આ માણસ નું વર્ણન કર્યું ત્યારે રૂથ ના મન માં કોઈજ શક ન રહ્યો કે બરોબર 60 વર્ષ પહેલા તેને જેની સાથે પ્રેમ હતો તે જ છે આ રોન. રૂથ તેના ઘરે પહોંચી ગઈ. અને આ વાત આગળ ચલાવતા કહું છું કે આવતા એક બે મહિના માં આ 80+ વર્ષના રૂથ અને રોન ના લગ્ન થવાના છે. રોન ક્યે છે કે આટલો સુખી હું મારી જિંદગી માં ક્યારેય હતો નહિ.  

રાધા તો ક્રષ્ણ ની જીવનસાથી હતી પણ મીરા કોણ હતી? શું તે આત્માસાથી હોઈ શકે? મારી જ એક અમેરિકન સહેલી ની વાત પણ કરું છું. તેને કોઈની જોડે પ્રેમ હતો અને પ્રેમ ના પ્રતીક રૂપે તેમને એક દીકરી પણ જન્મી। પણ કૈક કારણસર તે બંને જુદા થઇ ગયા અને ખાસ કોન્ટેક્ટ માં રહ્યા નહિ. આ બહેને તેમની દીકરી મોટી કરી અને કોલેજ પુરી કરાવી। અચાનક કોઈએ મારી સહેલી માટે બ્લાઇન્ડ ડેટ ગોઠવી અને પહોંચી તો તેને જેની સાથે પ્રેમ થયેલો તે જ હતો. ફરી તેઓ મળતા રહ્યા અને હવે તો ઘણા વર્ષોથી તેમના લગ્ન પણ થઇ ગયા છે.

શું એવું બની શકે કે જીવનસાથી બન્યા હોય કે નહિ પણ અમુક લોકો વચ્ચે આત્માસાથી (soulmate) નું જોડાણ હોય? કે તેમનો સબંધ પૂર્વનિર્ધારિત, તેમના નસીબ માં લખાયેલ હોય? તમારું શું માનવું છે?

અને બાકી તો બધા ને આત્માસાથી હાસિલ થાય કે ન થાય પણ ઘણા ને જીવનસાથી નો સહારો તો મળે જ છે. અને તેની સાથે વિતાવવાની પળોને અતિ મધુર બનાવવાની કોશિશ આપણે કરી શકીએ….

અરેબિક કવિ ખલિલ જિબ્રાને થોડી  વાતો તેમના મશહૂર કાવ્યો માં કહી છે. તેના થોડા સુંદર વાક્યો નો અનુવાદ નીચે મુકેલ છે. (To see more of his poems and quotes, google Khalil Gibran).

“તમારા સબંધ માં વચ્ચે થોડી જગ્યા રાખો કે સ્વર્ગ નો પવન તમારી વચ્ચે નૃત્ય કરી શકે. એકબીજાને પ્રેમ કરો, પરંતુ પ્રેમ ને બંધન નહિ બનાવો। પ્રેમને અપેક્ષાઓના બંધન માં જકડી નહિ દ્યો. પ્રેમ ને બંધન માં જકડવાની બદલે તમારા આત્માના બે કિનારા વચ્ચે તમારા પ્રેમ ને વહેતા દરિયા જેવો રહેવા દ્યો। સાથે સંગીત બનાવો, ન્રત્ય કરો પણ તમારા જીવનસાથી ને ક્યારેક એકલતા પણ માણવા દ્યો। જેમ સિતાર ના તાર એક સાથે સંગીત બનાવે છે પણ એક એક છુટ્ટો તાર  છે તેમ. એકમેકને તમારું હૃદય આપો પણ સોંપી નહિ દ્યો કેમકે જિંદગી ને જ તે અધિકાર છે. જોડે ઉભા રહો પણ એકદમ નજીક નહિ. એકમેક ને ઉગવાની, પાંગરવાની જગા રહેવા દ્યો”.

જીવનસાથી પાસેથી અપેક્ષા રાખ્યા વગર જીવી શકાય? તે તો તમારા અનુભવ ઉપરથી તમે કહેશો તો જ ખબર પડશે :).