વીનું મર્ચન્ટ વાર્તા અને નિબંધ સ્પર્ધા -૨૭-વસુબેન શેઠ

મોટી બેન-વસુબેન શેઠ

છાયાને આજે મોટી બેનની ખુબજ યાદ આવતી હતી. નાનપણથી બન્ને બેનો ખુબજ હળીમળી ને રહેતી, તેથી આત્મિયતા ખુબજ હતી. માયાબેનની માયામાં છાયા ઘણી વખત વિચારે ચડી જતી,અને એનામાં ખોવાઈ જતી

આજે ખબર નહીં કેમ પણ બેનને મળવાની બેચેની હતી.ઓહ….ત્યાં તો એને યાદ આવ્યું આજે તો મોટી બેનનો જન્મ દિવસ છે. અષાઢી બીજ ના ઝરમરતા વરસાદમાં ચાંદામામાને જોઈને વિનંતી કરતી હતી અને ઝોલા ખાતી,પગ વાળીને છજામાં બેઠી બેઠી ગણ ગણવાં માંડી

આકળ વાકળ હાલત ભીંજવે,
વરસાદ ભીંજવે,
થરથર કરતો વરસાદ ભીંજવે।

એટલામાં દરવાજાની સાંકળ ખખડી હોય તેવો આભાસ થયો.છાયા સફાળી બેઠી થઈ ગઈ,અત્યારે કોણ હશે?,લાવને જરા જોઉં ,બારણું ખોલતાંજ છાયાની આંખો પહોળી થઈ ગઈ. મોટીબેનને જોતાજ ભેટી પડી,અને હાથ પકડી ને અંદર ખેંચી લાવી.

છાયા..મોટીબેન તમે નહીં માનો ,આજે આખો દિવસ તમારા જ વિચારો આવ્યા છે. લાગે છે તમને ટેલીપથી થઈ.

માયા..અરે મને કેમ યાદ કરતી હતી ?

છાયા મોસમના મુડમાં ગાવા માંડી પાન લીલું જોયું ને પાન લીલું જોયું ને તમે યાદ આવ્યાં…યાદ આવ્યા.. તમે યાદ આવ્યા 

માયા -સારું ….મારી બેન મને યાદ કરે પછી મારુ મન કેમ રોકાય ?

છાયા,,આજે મારે તમારી સાથે પેટ ભરીને વાતો કરવી છે,ચાલો પેલા છજામાં બેસીને અલક મલકની વાતો કરીએ અને બાળપણને વાગોળીએ.

માયા,,,હા બાળપણની ખાટી મીઠી યાદો કેમ ભુલાય!

છાયા,,,મોટીબેન યાદ છે રોજ સાંજે આજ છજા માં બેસીને આપણે દાદી સાથે કેટલી વાતો કરતા,

માયા।….હું પણ કશુંજ ભૂલી નથી,દાદી ના ખોળામાં માથું મૂકીને એમની હુરટી ભાષામાં વાતો સાંભળતા,વાતો શરૂ થાય કે પછી બંધ કરવાનું નામજ નહીં। .

છાયા ,,,બોલવાનું બંધ કરવા માટે તો ખાયણીમાં પણ ખાંડી ને ખવડાવવું પડતું,

માયા,,,દાંત ન હતા એટલે,તેમાં પણ ભાગ પડાવતા,રાતે ઓટલા પર બેસે,ઓલબેન,પોલીબેન ને બોલાવે અને બધાને એકેક રકાબી ચા પાય ,ચા ના ખરા શોખીન હતા.

છાયા,અષાઢ મહિનો હોય ,વરસાદ આવું આવું થતો હોય. વાદળ ઘેરાયા હોય..અને ત્યાં વરસાદ  ધોધમાર વરસે  અને  વાતાવરણમાં ચોમેર  ઠંડકનો અનુભવ થાય..વાતાવરણ ટાઢોડ્યું થઇ જાય છે. એટલે તરત જ દાદી  રસોડામાં આંટો મારીને હળવે સાદે કહે આજે કંઇક ગરમાગરમ અને ચટપટું બનાવો. અને આપણને ખબર હોય તો પણ પૂછીએ શું બનાવું?અને દાદી તરત બોલે ગરમાગરમ ભજીયાં બનાવો અને દાદી આપણી પાસે ભજીયા બનાવડાવે,ભેગા મળીને બધા ભજીયા ખાય અને ચા ના સબડકા એવા મારે જાણે ગરબીમા તાલ પૂરતા હોય,.પાછો ચાનો પલાખો બનાવી ને બધાને સંભળાવી અને હસાવે.

માયા..પલાખાની વાતથી યાદ આવ્યું.. આપણી શાળામાં માસ્ટરજીએ તને એક થી દસ સુધીના પલાખા લખવાનું કહ્યું તો તે ચા નો પલાખો લખ્યો, યાદ છે ને? શું થયું હતું ??…

છાયા..એ તે કેમ ભુલાય!..ફૂટ પટ્ટી હાથ માં પડી હતી,…અને માસ્ટરજી પારસીબાવા, મારુ બાવડું ઝાલીને મને કહે ”જા પાતળીનું છેલ્લું ”

માયા..દાદીની ઘોડે સવારી કેવી પડે.સવારના પહેલે પોરમાં ખેતરની દેખ રેખ રાખવા નીકળી પડતા.પછી ભલેને વરસાદની મોસમ કેમ ન હોય…પાછળ જીવલો છત્રી લઈને દોડે…

છાયા..હા દાદી ને જોઈને હું પણ એકવાર ઘોડા પર બેસવા ગઈ અને ધબાક કરતી પડી,હજુ પગ માં નિશાન છે.

માયા …પેલા રામજીભાઈ નો રોટલો ચોરી ને ખાવાની કેવી મજા આવતી.

છાયા ..અરે એમના પત્ની,કાશી કાકી ,એક નંબરના ઝગડાખોર,બધા સાથે ઝગડા જ કર્યા કરે..એક દિવસ એની છત્રી કાગડો થઇ ગઈ તો આપણી છત્રી લઇને કહે આ મારી છે.એટલે આપણે એમને ઓરડામાં કેવા પુરી દીધા હતા.દાદીને આ વાત ની ખબર પડી ત્યારે અપને બન્ને માર ખાધો.

.તારે મેહુલિયા કરવા તોફાન,અમારા લોકના જાય છે જાન
કેમ કરી જાઉં નિશાળ ,ચંપલ મારી છબછબ થાય.
ધોયેલા કપડાં બગડી જાય.

બેન યાદ છે વરસાદ પડે એટલે ગેલમાં આવી જતાં ટાબરિયાંઓ ખુલ્લા ડિલે પલળવા નીકળી પડે છે અને

‘આવ રે વરસાદ, ઘેબરિયો પરસાદ, ઊની-ઊની રોટલી ને કારેલાનું શાક…’

 ગાતાં-ગાતાં ભીંજાવાની મોજ માણે…

ઉની રોટલી તો સમજ્યા જમવામાં કારેલાનું શાક ?,બેન હજી સુધી મને એ સમજ નથી પડતી આ કારેલાનું શાક અને વરસાદને શું સંબધ ?..છાયા હા …એતો મને પણ ખબર નથી.. પણ પહેલા વરસાદ ભીની-ભીની ખુશ્બુ ની મજા કાંઈક અલગ છે…છબછબયાની મજા …એ કાગળની હોળી બનાવવાની.. તરાવાની મજા અને   માયા પેલું ગીત યાદ છે તું ખુબ ગાતી …

આવ્યો રે વરસાદ, લાવ્યો પાણીનો પ્રસાદ
ઠેર ઠેર વરસ્યો છતાં થાક્યો ન વરસાદ.…

બેન મોટા થઈએ એટલે વરસાદની પરિભાષા જ જાણે બદલાઈ ગઈ.હવે પલળવું એટલે રોમાન્સ ,અને એમાં કોઈ આપણને જોતું હોય તો ..શરમાવાનું … .ક્યારેક તો એવું થતું કે કોઈની સાથે પલળી જઈએ, રોમેન્ટીક થવાની મોસમ જાણે ન આવી હોય ?. સીધો સાદો માણસ પણ આ ઋતુમાં જેવો વરસાદનાં બે છાંટા પડે કે એનામાં રહેલો પ્રેમી જાગે છે અને પોતાનાં પ્રિયતમને યાદ કરી પ્રેમના ગીત કરવા માંડે..  હાથમાં હાથ પરોવીને ધોધમાર વરસાદમાં ગાવા માંડે

“‘ચાલ, વરસાદની મોસમ છે, વરસતાં જઇએ”‘

હા અને લગ્ન થાય પછી…પલળવાની ઈચ્છતો થાય પણ વરસાદ કોઈની યાદ લઈને આવે

 પાન લીલું જોયું ને પાન લીલું જોયું ને તમે યાદ આવ્યાં
જાણે મોસમનો પહેલો વરસાદ ઝીલ્યો રામ
એક તરણું કોળ્યું ને તમે યાદ આવ્યાં

બેન વરસાદની મોસમ શિયાળાની ઋતુની જેમ બિલ્લી પગે થોડી આવે . એ તો આવે છે રાજા-મહારાજાની જેમ ઢોલ-ત્રાંસા-પડઘમ-નગારાં લઈને,વાદળોના ગળગળાટ અને વીજળી ના ચમકારા સાથે આવે.અને સુરજ કેવો વાદળ પાછળ છુપાઈ જાય!

આમ અલકમલક ની વાતો કરતા અડધી રાત વીતી ગઈ.છાયા ની આંખો ઘેરાવા લાગી,બેનના  ખોળામાં માથું મૂકી ને સુઈ ગઈ.સવાર પડતા દુધવાળાએ સાંકળ ખખડાવી.છાયા ઝબકીને જાગી ગઈ.મોટીબેનને ન જોતા માન્યું કે કદાચ ઓરડામાં જઈને સુઈ ગયા હશે.ચૂપ ચાપ દૂધ લાવી ને રસોડા માં મૂકીને ઓરડામાં જોવા ગઈ તો ત્યાં પણ બેન ને ન જોયા।.એટલામાં છાયાનું ધ્યાન એના વસ્ત્રો પર પડ્યું ,વસ્ત્રો ભીંજાયેલા જોઈ ને વિચાર આવ્યો।….આ વસ્ત્રો ભીના કેવી રીતે થયા ?….શું હું આખી રાત છજામાંજ સુઈ રહી?…એ વિચારમાં પડી ..ત્યાં તો ફોન પર નજર પડી,ફોનની રેડ લાઈટ ઝબુકતી હતી ..એટલે કોઈનો મેસેજ હતો…

તમારા માયાબેન અવસાન પામ્યા છે….આપ અહી આવી જાવ….

છાયા  મનોમન બોલી આ તે કેવી વિડમ્બના.રાતે મેં જે અનુભવ્યું તે શું સ્વપ્નું હતું એવી તે કેવી હું ભાવવિહોણી બની ગઈ કે મને સ્વપ્ન અને સત્ય નું ભાન જ ન રહ્યું.