મારી ડાયરીના પાના -દ્રશ્ય -૯, ૧૦,અને 11

દ્રશ્ય 9-રંજન નું આગમન

1952 નું એ વરસ હતું. બા પ્રસૂતિ માટે ભરૂચ જવાની હતી. મારી અને બાની ઉંમરમાં ફેર ફક્ત સોળ વરસ નો હતો.બાને માટે હું બહુ વહેલો મોટો થઈ ગયેલો. વરસ બગડ્યા ના હોત તો હું સીનીઅરમાં બી.કોમ માં હોત. હું તેને સવારના ટ્રેન પર દાદર સ્ટેશન પર મૂકી કોલેજ જતો હતો. તે વખતે મને કોઈકે રોક્યો અને કહ્યું અગર તુમ્હે ફિલ્મમે કામ કરના હે તો મુજે રણજિત સ્ટુડીઓ મેં આકે મિલના. મેરા નામ s.k.prem.હૈ. મેં ના કહ્યું અને સૂચન માટે અભાર માન્યો.

અહીં પણ મોટાઈ ની બીક ભારે લાગતી હતી.કારણ વારંવાર મગજમાં ઠસાવામાં આવતું કે C.A જ થવાનું છે. કોલેજ પૂરી થઇ એટલે ઘરે ગયો. બા વગર કોઈ ચાહ નાસ્તો બનાવવાનું નથી. બા ની ગેરહાજરી સાલવા લાગી. પણ મનુભાઈ સરલા અને હું ત્રણે જણાએ બા નું કામકાજ સાચવી લીધું, મહેશની પણ મદદ ખરી. મોટાઈ ને સવાર સાંજ જામડવાનું કામ અઘરું હતું. ક્યારે તેમનો પિત્તો જાય તે કળાતું નહિ. શાબાશી આપવાની વાત તો બાજુ રહી ઉપરથી ફાયરિંગ મળતી. મેં મોટાઈ ને હસતા કયારે પણ જોયા નહિ. ક્યારે પણ છોકરાઓ સાથે વાત ચિત કે ચર્ચા કરતા નહિ સિવાય કે ધમકાવવું. ચોવીસે કલાક અને ત્રણસો પાંસઠ દિવસ ટેન્શન માં રહેતા અને અમને સર્વે ને રાખતા.

સમય સચવાઈ ગયો બા ના ખબર અંતર મોસાળ થી આવતા. દાદા કૃષ્ણ વલ્લભ પત્ર લખતા.એક દિવસ વધાઈ નો પત્ર આવ્યો કે લક્ષ્મીજી પધાર્યા છે કપિલા તેમજ ઝમકુ મજામાં છે. બેબી નું નામ મોસાળ માં ઝમકુ જયંતી મામાએ પાડ્યું હતું જે મુંબઈ આવી ઝમી થયું.જયંતી મામા ખુબ રમાડતા ઝમકુડી રે ઝમકુડી કહી ગોળ ગોળ ફરતા.મોસાળ બહુ પ્રેમાળ હતું. બા રંજનને લઇ મુંબઈ આવી ગઈ. અડોશી પડોશી બાને મળી ગયા અને રંજનને રમાડી ગયા વ્રજલાલ શેઠ તેમજ બાબાના ટપુ ફોઈ પણ હરખ કરવા આવી ગયા. રંજન દેખાવમાં અતિ સુન્દર હતી રંગે ગોરી હતી વાળ સોનેરી હતા અને બધાની લાડકી હતી. નજીકમાં મ્યુનિસિપલ મેડિકલ ટીમ બધાને શિતળાની વેક્સિન આપતી હતી. રંજને બાને વારંવાર કહ્યું કે મને પણ લેવી છે પણ કોઈએ ગણકાર્યું નહિ. નાદાનિયત માં ખપી ગયું. મેડિકલ ટીમ ચાલી ગઈ.હું તે સાંજે રંજન ના નવા બૂટ લઇ ઘરે આવ્યો ત્યારે રંજનને ખાટલામાં સુવાડી હતી. તાવ ધિકતો હતો. મોઢું શિતાળાથી ઉભરાઈ ગયું હતું. મેં નવા બુટ બતાવી તેને બોલાવા પ્રયત્ન કર્યો. પણ વ્યર્થ ગયો.ત્યારે રંજન પાચ વર્ષની હતી. સારું થતા સમય લાગી ગયો પણ ડાઘા રહી ગયા. પણ રંજનના કેનેડા ગમન પહેલા મેં તેની પ્લાસ્ટિક સર્જરી ભાટિયા હોસ્પિટલમાં કરાવી. તેથી ડાઘા સદંતર તો ના ગયા પણ ઓછા જરૂર થયા. બીજીવાર તેણે કેનેડામાં કરાવી હતી. પૈસા ચૂકવવા હોસ્પિટલ જતા ગાડીમાં બહુ ગરદી હતી. ભીંસ ને લઈને કોઈકને મારા ખિસ્સામાં માં હાથ મૂક્યો અને પૈસા કાઢવા કોશિશ કરી. પણ મારી પકડ મજબુત હોવાથી પૈસા બચી ગયા. માહિમ સ્ટેશન આવતા ગજવામાંના કાગળ ને પાસ ઉડી ને પ્લેટફોર્મ પર વિખરાયા.પૈસા બચી ગયા જે હોસ્પિટલ માં જઈ ભરી દીધા..

૧૯૫૨ નું વરસ પૂરું થયું. અને સૌ પાસ થયા. હું હવે જુનીઅર બી કોમમાં આવ્યો. હવે એક મેમ્બરે નો ઉમેરો થયો એટલે એક ક્રિકેટ ઈલેવન. પણ આગામી વર્ષમાં દાદાની વિદાઈ ને લઇ પાછા દસ થઇ ગયા.

દ્રશ્ય 10- કોલેજ ડે

ઘણી વાર પોપ્યુલારીટી માણસને વણ માગ્યા સંકટ ઊભા કરે છે. આજે કોલેજ ડે હતો. કોલેજ ડે સાંજનો પ્રોગ્રામ હોઈ છે. હું ચા પી ચાર એક વાગે તૈયાર થઇ ગયો. એક મારી મેચિંગ પાટલૂન પર મોટાઈ નો ગરમ કોટ પહેર્યો અને માથે મારી ફેલ્ટ હેટ. બુટ ને મોજા પહેરી તૈયાર થઇ નીકળી ગયો. કોલેજ પહોચ્યો ત્યારે પાચ વાગી ગયા હતા. હોલ તથા ગેલરી ભરાઈ ગયા હતા. આજના ચીફ ગેસ્ટ ચીફ જસ્ટિસ ભગવતી હતા. તેઓને આવવાને થોડી વાર હતી.ઘોઘાટ ચાલુ હતો. હું કોલેજના સાઈડ ના દરવાજે થી અંદર પેઠો ને વધુ ઘોંઘાટ થયો. વચ્ચે વચ્ચે ઘોંઘાટ મને જોઈ વધતો. પણ બંધ ક્યારેય ન થતો.અટેલા માં પ્રાઈઝ વેહ્ચવા નો સમય થયો. સ્ટેજ પર એક બાજુએ પ્રાઇઝ ટેબલ પર ગોઠવ્યા હતા. બોક્ષિન્ગની ટ્રોફી માટે મારું નામ બોલવા માં આવ્યું ત્યારે જે ઉશ્કેરાટ અને થમ્પીંગ તથા એપ્લોઉસ થયા. મારી પોપ્યુલારીટી જોઈ  ચીફ ગેસ્ટ નવાઈ પામ્યા અને કદાચ થયું હશે કે આ મારાથી અધિક કોણ ? હાથ મિલાવી ટ્રોફી આપી. ને હું સડસડાટ સ્ટેજ ઉતરી ગયો. બધાએ ખુબ ખુબ વધાઇ આપી અને હું ઘરે પહોંચી ગયો.દાદાજી તથા બા ખુશ થયા.મોટાઈએ કોઈ પ્રતીસાદ આપ્યો નહિ. હું જમ્યો ને બંગલીમાં સુવા ચાલી ગયો. ઉઘમાં બનાવો ની એક ફિલ્મ પસાર થઇ ગઈ. વિચારતો રહ્યો કે જેને કોઈ જાણતું નહિ તેને આટલી બધી લોકપ્રિયતા મળી. ન જાણ્યું જાનકી નાથે સવારે શું થવાનું છે. સવારના કોલેજ જતાં જ ખબર મળી કે મારે પ્રિન્સિપાલને મળવાનું છે. હું થોડો નર્વસ થઇ ગયો. પણ થોડી હિંમત કરી ઈશ્વરનું નામ લઇ અંદર ગયો તેમને મને ઠપકો આપ્યો. ને વોર્નિંગ આપી. મેં ખુલાસો કર્યો કે હું નિર્દોષ છું. હું કોઈક ના જેવો લાગુ તેમાં મારો શું ગુનો ? હું છોકરાઓને ઉસ્કેરતો નથી છતાં પણ મારી હાજરી તેમના માટે કારણ બની જાય છે. તેમાં પૈસાદાર નબીરા અને કોલેજના દાદા લોકો મોટો ભાગ ભજવે છે ત્યાર પછી મને વાઈસ પ્રિન્સિપાલે બોલાવ્યો. અને મારી સામે ડીસીપ્લ્નેરી એકશન લેવાની વાત કરી. મેં તેમને સમજાવ્યું કે આખો બનાવ હું કોઈના જેવો લાગું છું અને તે વ્યક્તિ મારા કમ નસીબે એક પ્રોફેસર છે મને આ બનાવ ની બીક મારા બાપાની વધારે લાગતી.

મારું જુનીઅરનું વર્ષ પૂરું થાય તે પહેલા પરિક્ષા વખતે મારા દાદા બહુ બિમાર પડી ગયા. ડોક્ટરે એક ઇન્જેકશન. લખી આપ્યું જે તુરંત લાવવા કહ્યું. હું પુસ્તક પડતું મૂકી બજારમાં દોડ્યો. પણ ત્યાં મળ્યું નહિ. ગાડી પકડી દાદર ગયો. દુકાન બંધ કરતા હતા. પણ દર્દી ની હાલત બહુ નાજુક છે  કહી વિનંતી કરી. ઇન્જેકશન લઇ આવ્યો. ત્યારે રાત ના દસ વાગી ગયા હતા. ડોક્ટરે ઇન્જેકશન આપ્યું તેથી થોડી શાંતિ થઇ. બીજે દિવસે હું બાના કેહવાથી દાદાને જમવા બોલવા ઉપર ગયો. દાદા તેમના ખાટલામાં વિશ્રામ કરતા હતા કોઈ જવાબ ના મળવાથી હું નજીક ગયો અને જોયું તો આખો અધ ખુલ્લી પણ બોલતાં નહિ. ડોક્ટર આવ્યા ને તપસ્યા ને જણાવ્યું he is dead. તે રાતે ઘરમાં સન્નાટો વળી ગયો. આખી રાત અમો જાગ્યા અને મોટાઈ ને બાબુભાઈ એ સાથે બેસી દાદાની ખુબ વાતો કરી અને આખી રાત સિગારેટો પીધી.દિવસો ગયા તેમ દાદાની વિદાઇ ની પીડા ઓછી થતી ગઈ.

દ્રશ્ય 11-સેક્રેટરી

હું હવે જુનીઅર બી કોમ માં આવ્યો. મારા ઉત્સાહ નો પાર નહતો.હવે કમ સે કમ બી.કોમ. થવાની આશા તો રાખી શકાય. જુનીઅર માં થી સીનીઅર માં ગયેલા છોકરાઓ વાત ફેલાવતા કે કોઈએ નપાસ થવું હોઈ તો પણ ના થવાય.એવું આ વર્ષ હતું. કોલેજની આ શરુઆત હતી છોકરાઓ તેમજ પ્રોફેસર બધાજ વૅકેશન મુડ માં હતા. હું મારી કેટલીક ઇન્ટર ની ચોપડીઓ વેચવા લોબી માં પ્રચાર કરી રહ્યો હતો.મારી ચોપડીઓ તો વેચાઈ ગઈ. પણ પછી બીજા જાણીતા અને અજાણ્યા છોકેરાઓ મને મળતા અને તેમના પુસ્તકો વેચવા મને ભલામણ કરતા. હું તેમની પાસે કિમત જાણી લેતો અને મારી કિમત લગાવી વેચાતો. ચોપડીઓ ઝડપ થી વેચાઈ જતી. મને તેમાં બેવડો ફાયદો થતો એક તો પૈસા મળતા ને બીજી પ્રસિદ્ધિ. એક તો હું પ્રોફેસર ની કાર્બન કોપી લાગતો અને પાછો સેકંડ હૅન્ડ પુસ્તકનો ડીલર. એમ બેવડી લોકપ્રિયતા મળી અને વધી. થોડા પૈસા પણ મળ્યા. કોલેજના દાદા ને પૈસાવાળા કોલેજની બાજુના રેસ્ટોરંટ માં ચા કોફી પીવા તેમજ સમોસા અને પેસ્ટ્રી ખાવા જતા.જે મારે માટે લકઝરી હતી. પણ પૈસા મળેથી હું પણ જતો. પાન ખાતો અને સિગારેટ પીતો. સિગરેટનું વ્યસન મારા કઝીને આપ્યું. તે વૅકેશન માં ભરૂચ ગયો ત્યારે વળગ્યું તે છેક 1986માં સ્ટ્રોક આવ્યો ત્યારે છુટ્યું. કોલેજમાં મારું નામ જાણીતું થઇ ગયું અને તેનો લાભ લેવા મેં ઇલેક્શન લડવા નું વિચાર્યું. રદ્દી ખાખી પેપર પર સૌથી ઓછી કિંમતના ફ્લાયર છપાવ્યાં કમાયેલા પૈસા વપરાય જાય તે પહેલા ચૂકવી દીધા. ફકત સાત રૂપિયા બીલ આવ્યું. પરી પત્ર મને બીજે દિવસે મળી ગયા. મેં પરિપત્ર રિસેસ તથા શરુઆત ના ફ્રી ટાઇમ માં છૂટથી વેહ્ચવા માંડ્યા. મારાથી અધિક પ્રચાર છોકરા કરતા. છોકરાઓ કોલેજ ખૂલે તે પહેલા એક કલાક વેહાલા આવી જતા અને કેન્વાસીંગ કરતા. નારા લગાવતા.ખુબ હુલા ગુલાં કરતા મને ઉચકી સ્લોગન બોલાવતા.જેમ દિવસ પાસે આવતો ગયો તેમ ધમાલ વધતી ગઈ. ને કોલેજની શાંતિ ભંગ થઇ જતી.આ સમય દરમ્યાન એક દિવસ મને છોકરાઓ જબરજસ્તી પકડી ક્લાસ ના સ્ટેજ પર ઊભો કરી દીધો મારી ખ્યાતિ નું એક કારણ હું આબેહૂબ પ્રોફેસર ભણગે જેવો લગતો. છોકરા મને તે પ્રોફેસર નું ભૂત કહેતા હું બાઈ ચાન્સ તેમના જેવીજ ફલેટ હેટ પહેરતો. આને લઈને મારી અગત્યતા વધી જતી. મને બેલ પડ્યો ત્યાં સુધી પકડી રાખ્યો. પ્રોફેસર જેવા ક્લાસ માં દાખલ થયા કે મને છોડી દીધો. ને હું સ્ટેશનના પગથિયાં ઉતારવા માંડ્યો. ત્યાં પ્રોફેસરે મને પકડ્યો અને ગુસ્સાથી કહ્યું “Mere appearance cannot make you me ” મેં બહુ શાંતિથી જવાબ આપ્યો ”  I aspire to become something more than that “.પછી મને ઓર્ડર કર્યો “Go and take your seat”હું ચુપ ચાપ બુમાડા ને હોકાટા વચ્ચે છેલો જઈ બેસી ગયો. અવાજ સમી ગયો અને લૅક્ચર શરુ થયું.

ઘણા વરસ પછી એક વાર હું ઓફિસમાં મારી ચૅમ્બર માં કામ માં બીઝી હતો. ત્યાં ટેલિફોનની ઘંટી વાગી. મેં ફોન ઉપાડ્યો. ઓપરેટર કહ્યું મિસ્ટર ભણ્ગે વાત કરવા માંગે છે. મેં કહ્યું વાત કરાવો. સામેથી અવાજ આવ્યો ને પોતાની ઓળખાણ આપી. હું મી ભ્ણ્ગે કોલાપુર કોલેજનો પ્રિન્સીપાલ છું અને ઈલેક્ટ્રીક સપ્લાઈ પર રિસર્ચ કરું છું. અને તે માટે મેં તમારા ચેરમેનનો સંપર્ક કર્યો હતો. તેમણે મને તમારી પાસેથી જોઈતી સામગ્રી લેવાની ભલામણ કરી હતી. મેં કહ્યું સાહેબ હું તમારો પોદાર કોલેજ નો STUDENT જેને છોકરા તમારું ઘોસ્ટ કહેતા. હુકમ કરો તમારે માટે હું શું સેવા કરું. તેમણે કહ્યું કે હું મારો પટાવાળો તમારી ઓફિસે મોકલું છું તેને પાછલા વરસો ના Balance sheet આપશો. મેં જરૂરથી તે આપવા કહ્યું. ઇલેક્શન પતી ગયું હતું. તેનું પરિણામ બે દિવસ પછી બોર્ડ પર આવ્યું. નોટીસ બોર્ડ આગળ બહુ ગરદી હતી. પરિણામ જોવાની પડાપડી હતી.કેન્ડીડેટ નું નામ ડિપાર્ટમેન્ટ અને મળેલા વોટ્સ. મારું તેમાં બીજું નામ હતું. પહેલું નામ ચેરિયન હતું ને ડિપાર્ટમેન્ટ જનરલ સેક્રેટરી (G.M).હું સંતુષ્ટ હતો કારણ મેં નજીવા ખર્ચે ઇલેક્શન જીત્યું હતું. મારો ડીપાર્ટમેન્ટ બોક્ષિન્ગ હતો જે રમતમાં અત્યાર સુધી ત્રણ ટ્રોફી જીતી હતી. મેં બધાને રૂબરૂ મળી આભાર માન્યો. હું આમ સેક્રેટરી થઇ ગયો. ને રોજ સૌથી ઉપર ના માળે બોક્ષિન્ગ ની પ્રેક્ટિસ કરાવતો. સિરાઝી કોલેજ માંથી ગયા પછી રમેશ દવે બોક્ષિન્ગ ના સેક્રેટરી હતા. હું ચુંટાઈ ને આવ્યો ત્યારે તે બી.કોમ. પાસ થઇ પોલીસ ઓફિસર માં દાખલ થઇ ગયા.